Η ΕΕ δεν αποκλείει κυρώσεις κατά βαλκανικών πολιτικών

Αξιωματούχοι της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) έχουν συχνά επικρίνει τους πολιτικούς ηγέτες στην περιοχή των Δυτικών Βαλκανίων ότι είναι υπεύθυνοι για την παρεμπόδιση των μεταρρυθμίσεων, αλλά και για έλλειψη θέλησης στην καταπολέμηση του οργανωμένου εγκλήματος και της διαφθοράς. Ωστόσο, η ΕΕ ήταν μέχρι στιγμής απρόθυμη να τους επιβάλει κυρώσεις, παρόμοιες με αυτές που επιβλήθηκαν πρόσφατα από την αμερικανική κυβέρνηση. Αλλά αυτό μπορεί να αλλάξει στο μέλλον, επειδή η ΕΕ έχει ήδη ξεκινήσει τις προετοιμασίες για κυρώσεις κατά των πολιτικών, οι οποίοι θεωρούνται εμπόδιο στις μεταρρυθμίσεις και απειλή για τη σταθερότητα των χωρών και της περιοχής γενικότερα.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση ενίσχυσε πρόσφατα την πίεση στους πολιτικούς στη Βοσνία-Ερζεγοβίνη, όπου διεξάγονται εκλογές φέτος, αλλά δεν έχει ακόμη επιτευχθεί συμφωνία για τις εκλογικές μεταρρυθμίσεις, χωρίς τις οποίες αυτές οι εκλογές δεν θα θεωρούνταν σύμφωνες με τα ευρωπαϊκά πρότυπα.

Γιατί η ΕΕ δεν επιβάλλει κυρώσεις στους πολιτικούς στα Δυτικά Βαλκάνια;

Όπως αναφέρει το REL, οι υπουργοί Εξωτερικών της ΕΕ θα συζητήσουν την κατάσταση στη Βοσνία και Ερζεγοβίνη στη συνάντησή τους στις Βρυξέλλες τη Δευτέρα (21 Φεβρουαρίου). Και, για πρώτη φορά, εκτός από τις προσπάθειες για συνταγματική και εκλογική μεταρρύθμιση, στην ημερήσια διάταξη θα επιβληθούν κυρώσεις σε όσους θέτουν σε κίνδυνο την κυριαρχία και την εδαφική ακεραιότητα αυτής της χώρας, παραβιάζουν τις αρχές της Συμφωνίας του Ντέιτον και την ενότητα της χώρας.

Σε αντίθεση με τις Ηνωμένες Πολιτείες, οι οποίες έχουν ήδη επιβάλει κυρώσεις στον Σέρβο ηγέτη της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης Μίλοραντ Ντόντικ, η ΕΕ έχει προσεγγίσει το θέμα πολύ προσεκτικά.

Έγγραφο που ετοίμασαν οι υπηρεσίες της ΕΕ για την υπουργική συζήτηση αναφέρει ότι τα τιμωρητικά μέτρα «θα επιβληθούν μόνο ως έσχατη λύση εάν αποτύχουν όλες οι άλλες προσπάθειες».

Αυτά τα μέτρα της ΕΕ, σε ένα πλαίσιο που ήδη υπάρχει, θα περιλαμβάνουν δέσμευση περιουσιακών στοιχείων και απαγόρευση ταξιδιών για πολιτικούς που θεωρούνται υπεύθυνοι για παραβιάσεις, οι οποίες θεωρούνται απειλή για την ενότητα, την κυριαρχία και την εδαφική ακεραιότητα της χώρας.

Η ΕΕ λέει ότι αυτή τη στιγμή προτεραιότητα είναι η κατάσταση στη Βοσνία-Ερζεγοβίνη καθώς οι αποσχιστικές δραστηριότητες της Δημοκρατίας Σέρπσκα έχουν αυξηθεί εκεί και η κατάσταση, σύμφωνα με ειδικούς της ΕΕ, «αντιπροσωπεύει τη μεγαλύτερη πολιτική κρίση από το τέλος του πολέμου το 1995». Ως εκ τούτου, ακόμη και κυρώσεις κατά των ηγετών των Δυτικών Βαλκανίων μπορούν να εφαρμοστούν πρώτα σε εκείνους από τη Βοσνία-Ερζεγοβίνη.

Η απροθυμία της ΕΕ από τους αξιωματούχους της στις Βρυξέλλες, με ορισμένους από τους οποίους μίλησε το Radio Free Europe / Radio Liberty, τις περισσότερες φορές δικαιολογείται από την «επιθυμία να δοθούν ευκαιρίες και χρόνος στον πολιτικό διάλογο». Αυτοί οι διπλωμάτες της ΕΕ είναι της γνώμης ότι η επιβολή κυρώσεων σε όσους πολιτικούς ηγέτες έχουν λάβει τις ψήφους των πολιτών, θα μείωνε τις πιθανότητες επιτυχίας στις μεταρρυθμιστικές διαπραγματεύσεις.

«Έχουν λάβει τις ψήφους των πολιτών και δεν μπορούμε να επιβάλλουμε σε αυτούς τους πολίτες ποιους πρέπει να ψηφίσουν, ανεξάρτητα αν τους αρέσουν ή όχι. «Αλλά εάν πραγματοποιήσουν τις απειλές τους να θέσουν σε κίνδυνο την ενότητα και την κυριαρχία του κράτους, τότε δεν θα έχουμε άλλη επιλογή και θα δράσουμε», δήλωσε αξιωματούχος της ΕΕ.

Ένας άλλος λόγος είναι το γεγονός ότι στην ΕΕ δεν υπάρχει πλήρης συμφωνία μεταξύ των 27 κρατών μελών για κυρώσεις κατά των ηγετών της περιοχής.

Οι ΗΠΑ επιβάλλουν νέες κυρώσεις στον Μίλοραντ Ντόντικ

Από την άλλη πλευρά, η ΕΕ φροντίζει ώστε οι κυρώσεις, εάν επιβληθούν, να μην έχουν συνέπειες για τους πολίτες. Στην περίπτωση της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης, όπως αναφέρεται στο έγγραφο που ετοιμάστηκε για συζήτηση από τους υπουργούς Εξωτερικών, η ΕΕ έχει ήδη ανακοινώσει ότι θα εξαρτήσει την υπογραφή συμφωνίας 600 εκατ. ευρώ που αφορά οδικά και σιδηροδρομικά έργα στην επικράτεια της Δημοκρατίας Σέρπσκα.

Η συμφωνία αυτή, σύμφωνα με πηγές της ΕΕ, θα πραγματοποιηθεί μόνο εάν αποκατασταθεί η ομαλότητα στη λειτουργία των θεσμών σε κρατικό επίπεδο.

Πολλά από αυτά τα ιδρύματα έχουν παραλύσει ως αποτέλεσμα του μποϊκοτάζ, ενώ η Δημοκρατία Σέρπσκα έχει ξεκινήσει διαδικασίες για να αναλάβει ορισμένες κρατικές εξουσίες. Αυτό έχει προκαλέσει ανησυχία στην ΕΕ όπως και στις Ηνωμένες Πολιτείες, η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν αποκλείει το ενδεχόμενο κυρώσεων σε πολιτικούς από διάφορες χώρες της περιοχής των Δυτικών Βαλκανίων.

Οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν επιβάλει μια σειρά κυρώσεων σε ορισμένους πολιτικούς στην περιοχή, συμπεριλαμβανομένης της απαγόρευσης εισόδου στις ΗΠΑ, καθώς και χρηματοοικονομικών και οικονομικών κυρώσεων. Μεταξύ αυτών που τέθηκαν υπό τέτοια μέτρα είναι ο Σέρβος ηγέτης της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης Μίλοραντ Ντόντικ, ένας πολιτικός από το βόρειο Κοσσυφοπέδιο που θεωρείται ύποπτος ότι συνδέεται με το οργανωμένο έγκλημα, αλλά και ο πρώην πρόεδρος και πρώην πρωθυπουργός της Αλβανίας, Σαλί Μπερίσα.

Ο απεσταλμένος των ΗΠΑ στην περιοχή, Γκάμπριελ Εσκομπάρ, προειδοποίησε ότι στο μέλλον η αμερικανική κυβέρνηση ενδέχεται να επιβάλει μέτρα και σε άλλους πολιτικούς.

Η ΕΕ αναφέρει ότι η αμερικανική διοίκηση συνεργάζεται επίσης με την Ευρωπαϊκή Ένωση στην περιοχή, επειδή έχουν τα ίδια συμφέροντα. Όμως, για τις κυρώσεις στην ΕΕ, επαναλαμβάνουν ότι έχει το δικό της πλαίσιο και σύστημα.