Οι πολλές ελληνικές εξεγέρσεις που οδήγησαν στην Ελληνική Επανάσταση ξεκίνησαν ήδη από το 1481, με τους Έλληνες να παίρνουν τα όπλα εναντίον των Οθωμανών 123 φορές πριν από το 1821.

Με τόλμη και χωρίς ουσιαστική βοήθεια— από τις δυτικές δυνάμεις της εποχής, οι Έλληνες αγωνιστές έφτασαν μέχρι την Ήπειρο, απελευθερώνοντας την περιοχή της Χιμάρας. Σύντομα όμως η Ήπειρος καταλήφθηκε ξανά και οι Έλληνες τράπηκαν σε φυγή. Εννέα χρόνια αργότερα, οι Οθωμανοί συνέλαβαν τον Κλαδά και τον έγδαραν ζωντανό.

Στα τέλη του 15ου αιώνα, ο τελευταίος γόνος του βυζαντινού αυτοκρατορικού οίκου, ο Ανδρέας Παλαιολόγος, που είχε καταφύγει στην Ιταλία, επιχείρησε να υψώσει τη σημαία της επανάστασης στην τουρκοκρατούμενη Ελλάδα.

Ο Παλαιολόγος ταξίδεψε πολλές φορές σε όλη την Ευρώπη αναζητώντας έναν ηγεμόνα που θα μπορούσε να τον βοηθήσει στην ανακατάληψη της Κωνσταντινούπολης, αλλά συγκέντρωσε μικρή υποστήριξη. Ο Οθωμανός σουλτάνος Μωάμεθ Β', ο οποίος είχε κατακτήσει την Κωνσταντινούπολη το 1453, πέθανε το 1481 και οι δύο γιοι του Τζεμ και Βαγιαζήτ πολέμησαν για το ποιος θα τον διαδεχόταν.

Ο Ανδρέας επιχείρησε να οργανώσει μια αποστολή στη νότια Ιταλία το καλοκαίρι του 1481 για να διασχίσει την Αδριατική θάλασσα και να αποκαταστήσει τη Βυζαντινή Αυτοκρατορία.

Η αποστολή ακυρώθηκε το φθινόπωρο αφού ο Βαγιαζήτ είχε σταθεροποιήσει επιτυχώς την κυριαρχία του. Αν και ο Παλαιολόγος διατήρησε την ελπίδα να ανακαταλάβει τουλάχιστον τον Μωριάς σε όλη του τη ζωή, δεν επέστρεψε ποτέ στην Ελλάδα.

Από το 1492 και μετά, οι άνεμοι της επανάστασης πήραν τη μορφή σταυροφορίας, αφού ο Κάρολος VIII της Γαλλίας προσχώρησε στην υπόθεση ως σύμμαχος.

Ο Κάρολος VIII ήταν πρόθυμος να διεκδικήσει τη Νάπολη και να τη χρησιμοποιήσει ως βάση για μια σταυροφορία κατά των Οθωμανών Τούρκων. Ανήγγειλε με διάταγμα σε όλα τα χριστιανικά έθνη στις 22 Νοεμβρίου 1494 ότι η εισβολή του στην Ιταλία αντιπροσώπευε το πρώτο βήμα για την εκδίωξη των Τούρκων και την απελευθέρωση των Αγίων Τόπων.

Ωστόσο, ένας συνασπισμός χριστιανικών κρατών συμμαχούσε ταυτόχρονα εναντίον του Καρόλου, ο οποίος αναγκάστηκε να επιστρέψει στη Γαλλία.

Ελληνική εξέγερση τον 16ο αιώνα και η μάχη της Ναυπάκτου

Από το 1522 έως το 1533, υπήρξαν αρκετές μικρές ένοπλες εξεγέρσεις σε διάφορα μέρη της Ελλάδας, με αποτέλεσμα όλες σφαγές των επαναστατών:

Στη Ρόδο σφάχτηκαν ο Μητροπολίτης Ευθύμιος και όλοι οι κληρικοί και οι τοπικοί διοικητές.

Στον Μωριά, οι ιππότες της Μάλτας που είχαν συμμετάσχει στην εξέγερση στη Μεθώνη, τράπηκαν σε φυγή όταν είδαν τις οθωμανικές δυνάμεις κατέφθασαν, αφήνοντας τους Έλληνες στην τύχη τους. Η εξέγερση στην Ήπειρο το 1565, κατέληξε σε αιματηρή ήττα.

Τον Οκτώβριο του 1571, η Ιερά Συμμαχία, ένας συνασπισμός των Καθολικών δυνάμεων, συμπεριλαμβανομένης της Ισπανίας και της Βενετίας, που οργανώθηκε από τον Πάπα Πίο Ε', έδωσε ένα σημαντικό πλήγμα κατά των Οθωμανών. Ο στόλος συναντήθηκε με τα οθωμανικά πλοία να εγκαταλείπουν τη ναυτική βάση της Ναυπάκτου σε μια ιστορική ναυμαχία.

Ο χριστιανικός στόλος κατέστρεψε 117 γαλέρες και 20 γαλιότες και περίπου 50 άλλα πλοία σε αυτή τη δράση. Περίπου 10.000 Τούρκοι αιχμαλωτίστηκαν και πολλές χιλιάδες χριστιανοί σκλάβοι διασώθηκαν.

Η χριστιανική πλευρά υπέστη περίπου 7.500 θανάτους. η τουρκική πλευρά περίπου 30.000. Μετά από εκείνη τη θεμελιώδη μάχη, ο Οθωμανικός στόλος δεν αποτελούσε πλέον απειλή για τη Δύση.

Η νίκη της Ιερής Συμμαχίας αναπτέρωσε τις ελπίδες των Ελλήνων, καθώς χιλιάδες από αυτούς ανήκαν στα πληρώματα των χριστιανικών πλοίων. Όμως, τοπικές εξεγέρσεις στην Παρνασσίδα, τη Θεσσαλονίκη, την Πάτρα και το Αιγαίο πνίγηκαν στο αίμα. Οι μητροπολίτες Πατρών και Θεσσαλονίκης κάηκαν ζωντανοί για τους ρόλους που έπαιξαν στις εξεγέρσεις κατά των Οθωμανών.

Το 1585, νέες εξεγέρσεις στην Ακαρνανία και την Ήπειρο απελευθέρωσαν τη Βόνιτσα, το Ξηρόμερο, την Άρτα και βάδισαν προς τα Ιωάννινα. Ωστόσο, ηττήθηκαν επίσης, με πολλούς νεκρούς στα πεδία της μάχης.

Εξεγέρσεις του 17ου αιώνα κατά των Οθωμανών

Το 1616 ο Μητροπολίτης Τρίκκης Διονύσιος οδήγησε τους χωρικούς σε εκστρατεία στα Ιωάννινα και κατέλαβε την πόλη. Τελικά ηττήθηκε, αιχμαλωτίστηκε και γδάρθηκε ζωντανός.

Το 1659, μια νέα επανάσταση ξέσπασε στη χερσόνησο της Μάνης που κράτησε μέχρι το 1667, καταλήγοντας επίσης σε ήττα, με πολλούς Μανιάτες να καταφεύγουν στο μεσογειακό νησί της Κορσικής.

Η επανάσταση έλαβε χώρα ενώ ο πόλεμος στο Μωριά λάμβανε χώρα ως μέρος της ευρύτερης σύγκρουσης μεταξύ της Δημοκρατίας της Βενετίας και της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Οι Μανιάτες συμμάχησαν με τους Ενετούς κατά των Οθωμανών ηγεμόνων.

Οι στρατιωτικές επιχειρήσεις κυμαίνονταν από τη Δαλματία μέχρι το Αιγαίο Πέλαγος, αλλά η κύρια εκστρατεία του πολέμου ήταν η ενετική κατάκτηση της χερσονήσου του Μωριά (Πελοπόννησος) στη νότια Ελλάδα.

Ο πόλεμος του Μωριά ήταν η μόνη οθωμανο-βενετική σύγκρουση από την οποία η Βενετία βγήκε νικήτρια, κερδίζοντας σημαντική επικράτεια. Η επεκτατική αναβίωση της Βενετίας θα ήταν βραχύβια, καθώς τα κέρδη της θα αντιστραφούν από τους Οθωμανούς το 1718.

Ταυτόχρονα, από το 1660 και μετά, πολλές μικρές εξεγέρσεις έγιναν στην Ελλάδα — σχεδόν όλες υποκινούμενες από τους Ενετούς.

Ελληνική εξέγερση και Ρωσία

Από το 1711 και μετά, μια άλλη μεγάλη δύναμη ενεπλάκη στην προσπάθεια των Ελλήνων να απαλλαγούν από τους Οθωμανούς. Το 1711, ο παντοδύναμος Τσάρος της Ρωσίας, Μέγας Πέτρος, εξέδωσε μια προκήρυξη καλώντας τον ελληνικό λαό σε εξέγερση.

Ο Πέτρος αυτοπροσδιορίστηκε επίσης ως ο «Αυτοκράτορας της Ρωσίας», τροφοδοτώντας τη φαντασία των Ελλήνων που λαχταρούσαν τις μεγάλες μέρες της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας και τη χριστιανική πίστη.

Το όνομα του Πέτρου περιλαμβανόταν ακόμη και στις λειτουργίες της Εκκλησίας, ενώ οι προφητείες μιλούσαν για σωτηρία που «θα φέρει το ξανθό γένος».

Πενήντα πέντε χρόνια αργότερα, τα μεγάλα σχέδια της Αικατερίνης της Μεγάλης οδήγησαν στην εξέγερση του 1766 και στην εξέγερση του Ορλόφ το 1770.

Οι Έλληνες επαναστάτες εγκαταλείφθηκαν για άλλη μια φορά από μια μεγάλη δύναμη και αναγκάστηκαν να πολεμήσουν μόνοι τους. Πολέμησαν στον Μωριά μέχρι το έτος 1779, νικώντας κάποιες μάχες και ανακτώντας κάποια εδάφη.

Το 1780 οι Τούρκοι άρχισαν να λυγίζουν τους επαναστάτες στον Μωριά. Τότε ήταν που ο μεγάλος αρχηγός Κωνσταντίνος Κολοκοτρώνης αντιστάθηκε συνολικά δώδεκα μέρες στη Μάνη και μετά έκανε ηρωική έξοδο. Οι περισσότερες δυνάμεις του σκοτώθηκαν.

Ο γιος του, ο 10χρονος Θεόδωρος Κολοκοτρώνης, που έγινε τελικά ένας από τους μεγαλύτερους ηγέτες της Ελληνικής Επανάστασης το 1821, ήταν από τους λίγους που επέζησαν. Το 1788 το Σούλι επαναστάτησε, ενώ την ίδια χρονιά ο μικρός στόλος του Λάμπρου Κατσώνη, αξιωματικού του ρωσικού στρατού, άρχισε να πλήττει τους Οθωμανούς σε μάχες στη θάλασσα μέχρι το 1790.

Όταν το 1792 η Ρωσία και η Τουρκία υπέγραψαν συνθήκη ειρήνης, ο Κατσώνης αρνήθηκε να καταθέσει τα όπλα και εξέδωσε μια προκήρυξη, στην οποία κατήγγειλε τη Μεγάλη Αικατερίνη. Στη διακήρυξη δήλωνε επίσης ότι οι Έλληνες θα πολεμούσαν μόνοι τους τον δικό τους Πόλεμο της Ανεξαρτησίας.

Η επανάσταση των Σουλιωτών έληξε τον Δεκέμβριο του 1803 με μια συνθήκη που τους επέτρεπε να εγκαταλείψουν το πεδίο της μάχης με τα δικά τους όπλα. Όμως ο Αλή Πασάς δεν κράτησε την υπόσχεσή του και τους κυνήγησε. Ομάδα Σουλιωτών βρέθηκε στη Ρινιάσα από ομάδα Αλβανών, οι οποίοι τους έσφαξαν. Η Δέσπω Μπότση μαζί με τις δέκα κόρες και τα εγγόνια της οχυρώθηκε στον Δημουλά.

Οι Αλβανοί πολιόρκησαν τους Σουλιώτες, οι οποίοι αντιστάθηκαν γενναία. Στο τέλος ανατινάχτηκαν, για να μην πέσουν ζωντανοί στα χέρια του εχθρού. Ο Σουλιώτης Κίτσος Μπότσαρης και οι άνδρες του συνέχισαν τον αγώνα στη δυτική Ελλάδα μέχρι που ο ίδιος έπεσε στην παγίδα των ψεύτικων υποσχέσεων του Αλή Πασά και σκοτώθηκε.

Πρελούδιο της Ελληνικής Επανάστασης

Αλλά ένας νέος επαναστατικός άνεμος φυσούσε σε όλη την Ελλάδα μέχρι το 1806, καθώς οι Ρώσοι και ο γαλλικός στρατός του Ναπολέοντα ανταγωνίζονταν για το ποιος θα ενωθεί με τους Έλληνες εναντίον των Οθωμανών.

Ωστόσο, για άλλη μια φορά, οι εξεγερμένοι εγκαταλείφθηκαν στην τύχη τους και οι Τούρκοι εξαπέλυσαν την οργή τους στους επαναστατημένους Έλληνες.

Στο Μωριά οι Τούρκοι ηγεμόνες ζήτησαν την εκτέλεση ολόκληρης της οικογένειας Κολοκοτρώνη. Ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης και οι συμπατριώτες του πολέμησαν για μήνες σττο Μωριά.

Τελικά, ο Κολοκοτρώνης και οι άνδρες του αναγκάστηκαν να μετακομίσουν στο νησί των Κυθήρων και από εκεί να καταφύγουν στο νησί της Ζακύνθου.

Ταυτόχρονα, όμως, ο Νικοτσαράς, στη Στερεά Ελλάδα, και ο Γιάννης Σταθάς, που αναγκάστηκε να καταφύγει στη Σκιάθο και να κατασκευάσει ένα στόλο 70 πλοίων, συνέχισαν τον αγώνα. Η εξέγερσή τους ανάγκασε την Υψηλή Πύλη να ξεκινήσει διαπραγματεύσεις με τους επαναστάτες.

Μόλις λίγα χρόνια αργότερα, στις 25 Μαρτίου 1821, οι επαναστάτες πήραν τα όπλα για 124η φορά. Αλλά αυτή τη φορά, η μοίρα δεν τους αρνήθηκε την ελευθερία τους.

Αυτό σηματοδότησε την έναρξη της Ελληνικής Επανάστασης που οδήγησε στην απελευθέρωση και στη γέννηση του σύγχρονου ελληνικού κράτους.