Ακόμη και όταν μαίνονται οι μάχες στην Ουκρανία, μια λιγότερο προφανής μάχη λαμβάνει χώρα μεταξύ της Ρωσίας και της Δύσης σε άλλα μέρη της περιφέρειας της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Καθώς ο πόλεμος εξαντλεί τους πόρους της, η Μόσχα ήταν λιγότερο ικανή να προβάλει ισχύ πέρα από τα σύνορά της - και οι δυτικές δυνάμεις κινούνται για να επωφεληθούν από το κενό.

Αυτό συμβαίνει αυτή τη στιγμή στα Δυτικά Βαλκάνια, όπου τον περασμένο μήνα υπήρχαν ορατά σημάδια προόδου στις προσπάθειες επίλυσης μιας μακροχρόνιας διαμάχης μεταξύ Σερβίας και Κοσσυφοπεδίου. Ο πρωθυπουργός του Κοσσυφοπεδίου, Άλμπιν Κούρτι, και ο Σέρβος πρόεδρος Αλεξάνταρ Βούτσιτς συναντήθηκαν στις Βρυξέλλες και συμφώνησαν κατ' αρχήν σε μια πρόταση εξομάλυνσης μεταξύ των δύο χωρών. Δεν υπογράφηκαν έγγραφα — οι διαπραγματεύσεις συνεχίζονται για έναν οδικό χάρτη. Αλλά υπάρχει αισιοδοξία. Οι δύο ηγέτες πρόκειται να συναντηθούν ξανά το Σάββατο.

Για να επισφραγίσουν τη συμφωνία και να δώσουν ένα πλήγμα στη ρωσική επιρροή στην περιοχή, οι Ηνωμένες Πολιτείες και οι Ευρωπαίοι εταίροι τους λένε ότι πρέπει να περπατήσουν σε τεντωμένο σκοινί, προσπαθώντας να πάρουν το buy-in από έναν πρώην Ρώσο πελάτη, ενώ εξαναγκάζουν έναν μακροχρόνιο σύμμαχο. Αυτή η ηθικά διφορούμενη στρατηγική θα μπορούσε να αποδειχθεί εξαιρετικά σημαντική. Αλλά έχει και τους κινδύνους της.

Η Ρωσία ήταν παραδοσιακά βασικός υποστηρικτής της Σερβίας στη διαμάχη της με το φιλοδυτικό, δημοκρατικό Κοσσυφοπέδιο. Παρόλο που το Κοσσυφοπέδιο κήρυξε την ανεξαρτησία του το 2008, πάνω από μια δεκαετία μετά το τέλος των αιματηρών πολέμων της Γιουγκοσλαβίας, η Σερβία αρνήθηκε να το αναγνωρίσει. Οι εντάσεις στο βόρειο τμήμα του Κοσσυφοπεδίου όπου η πλειοψηφία των Σέρβων βρίσκεται, πέρυσι απείλησε να εξελιχθεί σε βία. Οι Σέρβοι εθνικιστές δεν μπορούν να αναγκαστούν να παραδεχτούν ότι το Κοσσυφοπέδιο έχει φύγει προ πολλού και η υποστήριξη της Ρωσίας στον σκοπό τους επέτρεψε στη Μόσχα να κρατήσει κυνικά την πολιτική της Σερβίας.

Η συμφωνία που προτείνει η ΕΕ, με την υποστήριξη των ΗΠΑ, πλαισιώνεται ως ενδιάμεση λύση. Η Σερβία δεν θα έπρεπε να αναγνωρίσει επίσημα το Κοσσυφοπέδιο, αλλά οι δύο χώρες θα αναγνωρίσουν η μια την κυριαρχία της άλλης. Οι δυτικοί διαπραγματευτές φέρεται να έχουν απειλήσει και τις δύο πλευρές με συνέπειες σε περίπτωση μη συμμόρφωσης και τους παρουσίασαν μια εκδοχή της συμφωνίας «πάρε το ή άφησέ το».

Αλλά σε προσπάθειες να αποσπάσουν αποφασιστικά τη Σερβία από την τροχιά της Ρωσίας, οι ΗΠΑ και η Ε.Ε. έκαναν τα πάντα για να ικανοποιήσουν μερικές βασικές σερβικές απαιτήσεις — και άσκησαν μεγάλη πίεση στην ηγεσία του Κοσσυφοπεδίου.

Δύο από αυτές τις απαιτήσεις ξεχωρίζουν. Οι διαμεσολαβητές επιμένουν ότι το Κοσσυφοπέδιο θα αρχίσει αμέσως να εκπληρώνει τη συμφωνία του 2015 για την ίδρυση ενός Συνδέσμου Δήμων με Σερβική πλειοψηφία (ASM) — ένα όργανο που θα χορηγούσε πρόσθετη αυτονομία στη σερβική μειονότητα που ζει στο Κοσσυφοπέδιο. Οι διαμεσολαβητές φέρονται επίσης ανοιχτοί στην επιμονή της Σερβίας να δεσμευτεί γραπτώς το Κοσσυφοπέδιο ότι δεν θα υποβάλει αίτηση για ένταξη στον ΟΗΕ χωρίς τη συγκατάθεση των πέντε μόνιμων μελών του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ.

Ο Κούρτι συμφώνησε με την ουσία της πρότασης, αλλά επέκρινε ανοιχτά την προσέγγιση των μεσολαβητών. Υποστηρίζει ότι η Σερβία καθυστερεί την πλήρη αναγνώριση του Κοσσυφοπεδίου για περισσότερο από μια δεκαετία καθυστερώντας τον διάλογο υπό την ηγεσία της ΕΕ και ότι ο Βούτσιτς ανταμείβεται παρά την άρνησή του να ευθυγραμμιστεί πλήρως με τη δυτική πολιτική για την Ουκρανία.

Ο Κούρτι καθυστερεί επίσης την δημιουργία ASM, επισημαίνοντας μια δικαστική απόφαση που έκρινε μέρη της συμφωνίας αντισυνταγματικά. Ο ευρέως διαδεδομένος φόβος στο Κοσσυφοπέδιο είναι ότι η ASM θα μπορούσε να καταλήξει σαν την οντότητα της Δημοκρατίας Σέρπσκα στη Βοσνία. Θεωρούμενο ως μέτρο τερματισμού του πολέμου το 1995, το οποίο παρέχει στους Σερβοβόσνιους ευρεία αυτονομία, έχει καταστήσει πολύ δύσκολη τη διακυβέρνηση της Βοσνίας και συνεχίζει να τροφοδοτεί τον αποσχισμό στην πολωμένη πολιτική.

Κατά τη διάρκεια της διπλωματίας των ανεμοστρόβιλων, Αμερικανοί διπλωμάτες κάλεσαν το Κοσσυφοπέδιο να προτείνει ένα αποδεκτό μοντέλο ASM. Η επίλυση αυτού του ζητήματος σύμφωνα με τις προτιμήσεις όλων είναι ζωτικής σημασίας για την εδραίωση της συμφωνίας μεταξύ του Κούρτι και του Βούτσιτς όταν θα συναντηθούν ξανά αργότερα αυτή την εβδομάδα.

Επίσης, δεν είναι ακόμη σαφές ποια γλυκαντικά θα προσφερθούν στο Κοσσυφοπέδιο. Εάν η πόρτα των Ηνωμένων Εθνών παραμείνει κλειστή προς το παρόν, το Κοσσυφοπέδιο πρέπει να έχει ανοιχτό δρόμο προς το ΝΑΤΟ και την ΕΕ. Όμως και οι δύο έχουν μέλη που ασκούν βέτο προς το Κόσοβο: Ελλάδα, Ισπανία, Ρουμανία, Σλοβακία και Κύπρος.

Οι συμβιβασμοί είναι αναπόφευκτοι στην επιτυχημένη διπλωματία. Και σε ένα ευρύτερο γεωπολιτικό πλαίσιο, η στρατηγική της Δύσης είναι υγιής. Μια συμφωνία θα αποδυνάμωσε τον έλεγχο του Κρεμλίνου στα Βαλκάνια και θα μπορούσε να θέσει την περιοχή σε μια πορεία προς την τελική ενσωμάτωση στη Δύση.

Αλλά εάν η συμφωνία εκτονώσει μόνο βραχυπρόθεσμα τις εθνοτικές εντάσεις εις βάρος της διαρκούς κυριαρχίας του Κοσσυφοπεδίου, θα αφήσει την περιοχή ασταθή.

Η ίδια η Σερβία θα χρειαστεί να αλλάξει. Ο Βούτσιτς έχει αποδείξει ότι είναι ένας αυταρχικός διαμορφωτής με εθνικιστικό πυρήνα. Για περισσότερο από μια δεκαετία, έχει ισορροπήσει προσεκτικά μεταξύ της Δύσης, της Ρωσίας και ακόμη και της Κίνας. Όμως, παρά την πράξη εξισορρόπησης, η σερβική κοινωνία τα τελευταία χρόνια έχει κινηθεί προς μια αντιδυτική κατεύθυνση, καθώς τα κρατικά ελεγχόμενα ΜΜΕ τροφοδοτούν την αχαλίνωτη Πουτινοφιλία και βασίζουν τις ρεβιζιονιστικές αφηγήσεις για το πρόσφατο παρελθόν της Σερβίας εν καιρώ πολέμου.

Ένα αυταρχικό καθεστώς μπορεί να αλλάξει πορεία μόνο αν το αποφασίσει. Αλλά σπάνια είναι τόσο απλό ή εύκολο. Μόλις απελευθερωθεί, ο βάκιλος του εθνικισμού μπορεί να είναι δύσκολο να περιοριστεί.

Επομένως, η στρατηγική των ΗΠΑ - ΕΕ για να λειτουργήσει, χρειάζεται ένα αξιόπιστο μακροπρόθεσμο σχέδιο για να ενσωματωθούν περισσότερο η Σερβία και το Κοσσυφοπέδιο στους δυτικούς θεσμούς. Διαφορετικά, τα Βαλκάνια θα παραμείνουν ευάλωτα στη χειραγώγηση. Τα ημίμετρα θα ισοδυναμούν με μια εικονική πρόσκληση προς τη Ρωσία να επιστρέψει στον παραδοσιακό ρόλο του spoiler.