Έντονος υπήρξε και ο χριστιανικός χαρακτήρα της Ηπείρου, που τεκμηριώνει την ηθική ενότητα και την αδιάσπαστη αλληλουχία της, με τον χριστιανικό χαρακτήρα της υπόλοιπης Ελλάδας. Τον χριστιανισμό στα άγια χώματα της Ηπείρου, κήρυξε ο απόστολος των Εθνών Παύλος, ενώ πλήθος μαρτύρων του αγιολογίου της Ορθοδοξίας μας, ήραν την καταγωγή τους από την Βόρειο Ήπειρο. Όπως καταγράφει στις μαρτυρίες του, ο απόστολος Παύλος διέμεινε έναν ολόκληρο χειμώνα στην Νικόπολη, η οποία αποτέλεσε και το ορμητήριο των ιεραποστολικών του παρεμβάσεων, σε όλο φάσμα της Ηπείρου, της Ιλλυρίας και της Δαλματίας. Στα πρώτα χριστιανικά χρόνια πλήθος μαρτύρων καταγόμενοι από την ιστορική Βόρειο Ήπειρο, μαρτύρησαν για το ήθος της ορθοδοξίας. Είναι καταγεγραμμένοι ιστορικά οι θάνατοι – μαρτυρίες του επισκόπου Δυρραχίου Αγίου Αστείου (98 μ.Χ), του επισκόπου Αυλώνος Ελευθερίου (120 μ.Χ.), και του επισκόπου Φοινίκης Αγίου Δονάτου το 250 μ.Χ.

«Τα ιστορικά γεγονότα δεν είναι πάντοτε λαμπρά και χαρούμενα. Μέσα από το δημοσίευμα ενός σπάνιου εγγράφου, η Γενική Διεύθυνση Αρχείων, υπενθυμίζει ότι το 1967, η Αλβανία ανακηρύχθηκε άθεη», γράφει η Αλμαρίνα Γκεγκβατάι (Almarina Gegvataj) στο αλβανικό πρακτορείο ειδήσεων (ATA).

Αδιαφιλονίκητα η σημαντικότερη και ενδοξότερη στιγμή της ιστορίας της αρχαίας Ηπείρου, υπήρξε η περίοδος του βασιλιά Πύρρου. Μιας πολυτάλαντης στρατιωτικής και πολιτικής ιδιοφυΐας, που δόξασε την ηπειρωτική γη σε όλο τον αρχαίο κόσμο και την κατέστησε κέντρο κοινωνικής, πολιτισμικής και στρατιωτικής ακμής. Η περίοδος εξάλλου της βασιλείας του Πύρρου 318-272 π.Χ., αποτέλεσε και την τελευταία περίοδο ακμής του αρχαίου ελληνικού κόσμου, πρίν την ρωμαϊκή κατάκτηση. Ο Πύρρος ήρε την καταγωγή του από την ακμαία στρατιωτικά και γενναία φυλή των Μολοσσών. Πέτυχε με το υψηλό πολιτικό του κύρος, να ενώσει υπο την αιγίδα του όλα τα ηπειρωτικά φύλλα και να καταστήσει ενιαία διοικητικά την Ήπειρο, από τον Αχελώο, ως τον Αώο ποταμό. Επεκτείνοντας την στρατιωτική παντοδυναμία του κατευθύνθηκε βορειότερα προς το Δυρράχιο, κατακτώντας και ιλλυρικά φύλλα. Όμως ο Πύρρος ευφυής καθώς ήταν δεν περιχαράκωσε την κηδεμονία του, μόνο στον στρατιωτικό τομέα. Ανέπτυξε πολιτισμικά και κοινωνικά την Ήπειρο και προσήγγισε για την εποχή του ασύλληπτα επίπεδα ακμής. Προς την κατεύθυνση αυτή έφτιαξε μεγάλα και πρωτοπόρα έργα υποδομής, όπως δρόμους, γεφύρια, υδραγωγεία, ναούς, θέατρα κ.α. Στο πεδίο της οικονομικής πολιτικής έκοψε νομίσματα και εξακόντισε το κύρος και την πολιτική και στρατιωτική παντοδυναμία της Ηπείρου, σε όλο τον αρχαίο κόσμο.

Τα τελευταία χρόνια, με την ανοχή της αλβανικής κυβέρνησης και χωρίς να αποκλείεται έξωθεν καθοδήγηση, πληθαίνουν οι προκλήσεις και οι διεκδικήσεις των αυτοαποκαλούμενων Τσάμηδων από την Ελλάδα.

Οταν μια εμπειρία που δεν μπορώ και δεν θέλω να ξεχάσω. Ο Πρόεδρος Κωστής Στεφανόπουλος επισκέφθηκε επίσημα την Αλβανία από 18 μέχρι 20 Οκτωβρίου 2004, προσκεκλημένος του προέδρου της Αλφρεντ Μωϋσίου.

Της Μελίνας Κονταξή
Ιστορικός - Δρ Βαλκανικού Πολιτισμού

Ποιος ο ρόλος της Αλβανίας στο Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.
Του Χαράλαμπου Νικολάου / Ταξίαρχου ε.α., τ. καθηγητή Στρατιωτικής Ιστορίας ΣΣΕ

Παραμονή Θεοφανείων του 2000. Πρωτάγιαση
(αγιασμός της παραμονής των Θεοφανείων)

Στο Πήλιουρι, ένα χωριό της Χειμάρρας της Βορείου Ηπείρου, ο ιερέας κατεβαίνει από το αυτοκίνητο που τους μετέφερε ως εκεί και ετοιμάζεται ν” αγιάση τα σπίτια.

Η Μοσχόπολη βρίσκεται ΒΔ της Κορυτσάς στην Βόρειο Ήπειρο. Υπήρξε μεγάλο μορφωτικό και οικονομικό κέντρο του ελληνισμού, ιδιαίτερα δε του βλαχόφωνου. Τον 18ο αιώνα την βρίσκουμε στο αποκορύφωμα της ανάπτυξής της. Το 1720 ιδρύεται το δεύτερο στην βαλκανική τυπογραφείο στην Μοσχόπολη, μετά από αυτό της Κωνσταντινούπολης. Το 1730 λειτουργεί το «Ελληνικό Φροντιστήριο» το οποίο το 1744 αναβαθμίζεται σε «Νέα Ακαδημία». Πλήθος είναι οι πνευματικές μορφές του ελληνισμού που εμφάνισε η Μοσχόπολη. Τεράστια και η εμπορική άνθηση κι ο πλούτος. Καραβάνια με Μοσχοπολίτες εμπόρους ξεκινούσαν και μετέφεραν εμπορεύματα στις παραδουνάβιες περιοχές, στη Μολδαβία, στην Οδησσό, στην Βιέννη. Πολλοί εγκατασταθήκαν εκεί, διέπρεψαν και απέκτησαν τεράστιες περιουσίες. Πολλοί και οι εθνικοί ευεργέτες που άφησαν περιουσίες για να γίνουν έργα κοινής ωφελείας. Πρώτη έδινε το παρών η Μοσχόπολη και στους εθνικούς αγώνες. Αυτό το πλήρωσε πολύ ακριβά. Το 1769 για την συμμετοχή της στην εξέγερση των Ορλωφικών καταστράφηκε από στίφη Τουρκαλβανών. Το 1788 υπέστη την δεύτερη καταστροφή από τα στρατεύματα του Αλή Πασά. Η καταστροφή της το 1916 ήταν η τελευταία και σχεδόν τελειωτική.

Ο πρώην επικεφαλής της Εθνικής Υπηρεσίας Πληροφοριών της Αλβανίας, Ηρακλή Κοτσολάρι αποκάλυψε έγγραφα των μυστικών υπηρεσιών των ΗΠΑ- CIA, σύμφωνα με τα οποία, είχαν γίνει αμέτρητες επιδρομές αμερικανών πρακτόρων από το έτος 1948 έως το 1956, σκοτώνοντας πάνω από χίλιους Αλβανούς συνοριοφύλακες, αξιωματικούς και απλούς πολίτες κατά τη διάρκεια των αποστολών τους, ενώ οι υπηρεσίες συνόρων της Αλβανίας, είχαν σκοτώσει ή συλλάβει περίπου 300 από αυτούς.

H περιοχή της αρχαίας πόλης του Βουθρωτού στη Βόρειο Ηπειρο δεν αποτελεί μονάχα καταφύγιο για μερικά παγκοσμίως απειλούμενα είδη, αλλά και τόπο πλούσιας πολιτιστικής κληρονομιάς, η οποία δικαιώνει την ένταξή του στον Κατάλογο των Μνημείων Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO. Το Εθνικό Πάρκο περιλαμβάνει μεγάλη ποικιλία οικοτόπων — φυσικών, ημί-φυσικών και τεχνητών — έλη γλυκού νερού, καλαμιώνες, μεσογειακά δάση και μακία, καλλιεργήσιμες εκτάσεις και οπωρώνες, καθώς και παράκτια ύδατα με βραχώδεις και αμμώδεις ακτές, ανοιχτά αλοφυτικά εδάφη, κα.. Αυτοί οι οικότοποι που φιλοξενούν μεγάλη ποικιλία χλωρίδας και πανίδας, που συμπεριλαμβάνει και παγκοσμίως απειλούμενα είδη φυτών και ζώων, ξεχωρίζουν την περιοχή του Βουθρωτού ως την πιο σημαντική από άποψη βιολογικής ποικοιλότητας στην Αλβανία.

«Τόσο η ιστορία όσο και το παρόν μαρτυρούν ξεκάθαρα πως δεν υπάρχει καμία βάση για να προβληθεί η Χιμάρα ως μειονοτική περιοχή», ανέφερε μεταξύ άλλων στην απάντηση του το αλβανικό Υπουργείο Εξωτερικών στην διαμαρτυρία της Αθήνας για τα γεγονότα βίας και τρομοκρατίας που έλαβαν χώρα στις 30 Ιουνίου 2016 κατά τη διάρκεια της συνεδρίασης του Δημοτικού Συμβουλίου Χιμάρας.

Οι συνεργάτες των ναζί στην υπηρεσία της «Μεγάλης Αλβανίας»

Έξω από το χωριό Τζάρα, στα νότια των Αγίων Σαράντα έχει ανεγερθεί ένα μνημειακό συγκρότημα που περιλαμβάνει τζαμί, επίγραμμα, μνημείο κ.ά. Είναι αφιερωμένο στην αποκαλούμενη «γενοκτονία των Τσάμηδων από τους Έλληνες το 1944». Κάθε χρόνο στα τέλη Ιουνίου πραγματοποιούνται εδώ τελετές και πορεία με πλήθος κόσμου, σημαίες και πανό που κατευθύνεται προς τον μεθοριακό σταθμό Μαυρομάτι, στην ελληνική μεθόριο.

Γερµανικά στρατιωτικά έγγραφα που έφερε στο φως ο καθηγητής Αθανάσιος Γκότοβος αποκαλύπτουν τη στενή συνεργασία Αλβανοτσάµηδων µε το χιτλερικό Βερολίνο µε στόχο τους Ελληνες της Θεσπρωτία

∆εν είναι µόνο οι ασπρόµαυρες φωτογραφίες που δείχνουν τους Τσάµηδες να υποδέχονται ως ελευθερωτές τους Γερµανούς στη Θεσπρωτία κρατώντας σηµαίες µε τη σβάστικα στα χέρια, ή αξιωµατικούς των ναζί να επιθεωρούν τµήµατα που οι ίδιοι είχαν σχηµατίσει για να πολεµήσουν στο πλευρό τους κατά των Ελλήνων. Είναι και γερµανικά στρατιωτικά έγγραφα-ντοκουµέντα που ήρθαν στο φως πρόσφατα, αποκαλύπτοντας το αιµατοβαµµένο φλερτ των Τσάµηδων µε το ναζιστικό Βερολίνο, µε στόχο τον αφανισµό του ελληνικού πληθυσµού και την προσάρτηση της περιοχής στη «Μεγάλη Αλβανία».

Ποιοι είναι οι εγκληματίες πολέμου, συνεργάτες των ναζί κατά τη διάρκεια της Κατοχής, που εκδιώχθηκαν από την Ελλάδα το 1944 και τώρα χωρίς καμία αιδώ αξιώνουν επιστροφή, επανορθώσεις και αποζημιώσεις