Η συναλλαγματική ισοτιμία μεταξύ του ευρώ και του λεκ δεν πληροί τις προϋποθέσεις για παρέμβαση της Τράπεζας της Αλβανίας, στο τρέχον μακροοικονομικό πλαίσιο.

Ανάλυση του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου (ΔΝΤ) καταλήγει στο συμπέρασμα ότι η Τράπεζα της Αλβανίας θα πρέπει να διατηρήσει το τρέχον ποσοστό μη παρέμβασης στη συναλλαγματική ισοτιμία, σύμφωνα με τις προηγούμενες συστάσεις του ΔΝΤ.

Το ΔΝΤ εκτιμά ότι οι κίνδυνοι που σχετίζονται με τη συναλλαγματική ισοτιμία θα πρέπει να αντιμετωπιστούν ιδιαίτερα μέσω των προσπαθειών μείωσης της ευρωποίησης της οικονομίας και μέσω μακροπροληπτικών μέτρων, τα οποία στοχεύουν στην αποφυγή ανάληψης του κινδύνου της συναλλαγματικής ισοτιμίας από τις τράπεζες και τους πελάτες τους.

Ωστόσο, το ΔΝΤ σημειώνει ότι οι αποπληθωριστικοί κίνδυνοι που συνδέονται με τη συνεχιζόμενη ανατίμηση του λεκ θα πρέπει να παρακολουθούνται. Το ΔΝΤ εκτιμά ότι τέτοιες παρεμβάσεις δεν θα πρέπει να έχουν προληπτικό χαρακτήρα (εκ των προτέρων), αλλά μπορούν να πραγματοποιηθούν μόνο όταν παρατηρηθεί μετατόπιση των πληθωριστικών προσδοκιών ως αποτέλεσμα της ενίσχυσης της συναλλαγματικής ισοτιμίας.

Μέχρι στιγμής, όμως, οι εκτιμήσεις του ΔΝΤ δείχνουν ότι η μετακύλιση των επιπτώσεων της ανατίμησης της συναλλαγματικής ισοτιμίας στον πληθωρισμό είναι σχετικά μικρή.

Παρά την ενίσχυση του λεκ, η οικονομία εξακολουθεί να βρίσκεται σε πληθωριστική φάση. Ο ετήσιος πληθωρισμός στο τέλος του 2023 σημείωσε το επίπεδο του 4%, ενώ η Τράπεζα της Αλβανίας αναμένει ότι η πτώση κοντά στον στόχο του 3% μπορεί να συμβεί μόνο στο δεύτερο εξάμηνο του τρέχοντος έτους. Στις αξιολογήσεις της Τράπεζας της Αλβανίας, η ενίσχυση του λεκ συνέβαλε στη μείωση του πληθωρισμού, αλλά καθώς ο πληθωρισμός εξακολουθεί να είναι πάνω από τον στόχο και είναι ακόμη πολύ νωρίς για να μιλήσουμε για αποπληθωριστικό κίνδυνο.

Το ΔΝΤ έχει επανειλημμένα συμβουλεύσει την Τράπεζα της Αλβανίας να επιτρέψει στη συναλλαγματική ισοτιμία να λειτουργεί ως αποσβεστήρας κραδασμών στην οικονομία και να περιορίσει τις παρεμβάσεις μόνο σε περίπτωση διαταραχών στην αγορά συναλλάγματος.

Ωστόσο, σύμφωνα με το Ολοκληρωμένο Πλαίσιο Πολιτικής του ΔΝΤ, η παρέμβαση στη συναλλαγματική ισοτιμία μπορεί να δικαιολογείται σε περιπτώσεις όπου η αγορά συναλλάγματος είναι πολύ ρηχή, όταν υπάρχουν μεγάλες αναντιστοιχίες νομισμάτων που απειλούν τη μακροοικονομική σταθερότητα ή η συναλλαγματική ισοτιμία μπορεί να υπερβεί τον στόχο για τον πληθωρισμό. Ωστόσο, η ανάλυση του ΔΝΤ δείχνει ότι κανένας από τους παραπάνω παράγοντες δεν εγκυμονεί επί του παρόντος κινδύνους που θα δικαιολογούσαν την παρέμβαση της Τράπεζας της Αλβανίας στην ισοτιμία συναλλάγματος.

Πέρυσι, η ισοτιμία ευρώ - λεκ μειώθηκε κατά 9,1% σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος. Ωστόσο, σε ορισμένες περιόδους, ιδιαίτερα τη θερινή περίοδο, η ετήσια πτώση έφτασε έως και 14%.

Η Τράπεζα της Αλβανίας τόνισε ότι παραμένει προσηλωμένη στο καθεστώς της ελεύθερης ισοτιμίας, ωστόσο πέρυσι πραγματοποίησε δύο παρεμβάσεις στην ισοτιμία συναλλάγματος, προκειμένου να αποτρέψει την ραγδαία πτώση της ισοτιμίας του ευρώ.

Στις 9 Ιουνίου, η κεντρική τράπεζα αγόρασε 5 εκατ. ευρώ, ενώ στις 20 Ιουλίου (αφού το ευρώ έφτασε στο ιστορικό ελάχιστο επίπεδο των 100,49 λεκ) αγόρασε άλλα 12,1 εκατ. ευρώ.

Επίσης, η Τράπεζα της Αλβανίας αποφάσισε να αυξήσει το ύψος των αγορών μέσω προγραμματισμένων πλειστηριασμών για τις ανάγκες της διαχείρισης του συναλλαγματικού αποθέματος. Συνολικά, υπολογίζεται ότι η Τράπεζα της Αλβανίας αγόρασε πέρυσι στην εγχώρια αγορά συναλλάγματος περίπου 250 εκατ. ευρώ.