Η διάσπαση της αντιπολίτευσης σημαίνει ότι οι βασικές μεταρρυθμίσεις που απαιτούν συναίνεση από όλα τα κόμματα έχουν παγώσει, με ελάχιστους να ελπίζουν ότι θα βρεθεί σύντομα μια «κοινή γλώσσα».

Το κοινοβούλιο της Αλβανίας σπάνια ήταν ένας χώρος αρμονίας. Ωστόσο, ορισμένες σημαντικές νομικές προτάσεις απαιτούν συμφωνία από όλα τα μέρη και, δεδομένης της κατάστασης των τελευταίων μηνών, δεν θα εγκριθούν σύντομα.

Ωστόσο, λόγω του μποϊκοτάζ, πολλά σχέδια νόμων που απαιτούν συναίνεση και από τις δύο πλευρές δεν μπορούν να προχωρήσουν περαιτέρω, συμπεριλαμβανομένων προτάσεων για εκλογική μεταρρύθμιση, μισθούς μελών του Συνταγματικού Δικαστηρίου, νόμους για τη δικαστική μεταρρύθμιση και την εκλογή του Συνηγόρου του Λαού.

Επιτείνοντας ακόμη περισσότερο τη σύγχυση, διχάζονται μεταξύ τους και οι βουλευτές της αντιπολίτευσης από το Δημοκρατικό Κόμμα. Οι περισσότεροι είναι πιστοί στον πρώην αρχηγό του κόμματος Σαλί Μπερίσα, ενώ άλλοι είναι πιστοί στον Λουλζίμ Μπάσα.

Η εκλογική μεταρρύθμιση απαιτεί συναίνεση για να είναι αξιόπιστη

Ένα από τα πιο επείγοντα θέματα προς ψήφιση είναι η εκλογική μεταρρύθμιση. Έχει συσταθεί επιτροπή για να ασχοληθεί με αυτό, αλλά η αντιπολίτευση εκπροσωπείται σε αυτήν από βουλευτές της ομάδας του Μπάσα. Οι βουλευτές της αντιπολίτευσης που ανήκουν στην ομάδα του Μπερίσα είναι εναντίον της.

Το σχέδιο εκλογικής μεταρρύθμισης για τις επερχόμενες γενικές εκλογές του 2025 περιλαμβάνει συστάσεις του ΟΑΣΕ από τις γενικές εκλογές του 2021 και απόφαση του Συνταγματικού Δικαστηρίου, που ζητά από το κοινοβούλιο να επιτρέψει την ψηφοφορία της διασποράς.

Ενώ οι πιστοί βουλευτές του Δημοκρατικού Κόμματος διαμαρτύρονταν εδώ και μήνες σε μια προσπάθεια να εμποδίσουν τις εργασίες της Βουλής, οι βουλευτές με επικεφαλής τον Μπάσα επέκριναν αυτή την ενέργεια.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση, οι ΗΠΑ και η Μεγάλη Βρετανία έχουν ζητήσει εποικοδομητικό διάλογο και χωρίς αποκλεισμούς στην εκλογική μεταρρύθμιση.

Εκκρεμούν επίσης οι μισθοί των δικαστών και ο νέος Συνήγορος του Πολίτη

Μια άλλη εκκρεμότητα που απαιτεί την έγκριση όλων των μερών είναι το νομοσχέδιο του Υπουργείου Δικαιοσύνης για τις αποδοχές των δικαστών του Συνταγματικού Δικαστηρίου, με πρόταση του ίδιου του Συνταγματικού Δικαστηρίου να είναι περίπου 6.000 ευρώ ο μισθός για τα μέλη και του Πρόεδρου περίπου 7.000 ευρώ.

Ο Μπάσα είπε στα μέσα ενημέρωσης τον Σεπτέμβριο ότι υποστήριζε την πρωτοβουλία, χρησιμοποιώντας το επιχείρημα ότι "ένα δικαστικό σώμα με υψηλούς μισθούς σημαίνει περισσότερες πιθανότητες να μην χειραγωγηθούν από την κυβέρνηση", αλλά η πρωτοβουλία αντιτάχθηκε σθεναρά από άλλα μέλη της αντιπολίτευσης και παραμένει σε εκκρεμότητα.

Έξι χρόνια μετά την ψήφιση της δικαστικής μεταρρύθμισης στην Αλβανία, η πλειοψηφία και μέρος της αντιπολίτευσης συμφώνησαν να κάνουν αλλαγές στο νομικό πακέτο, με στόχο την επιτάχυνση της πλήρωσης των κενών θέσεων.

Όταν εγκρίθηκε για πρώτη φορά το 2016, η μεταρρύθμιση της δικαιοσύνης έλαβε συναίνεση από όλα τα κόμματα και έτσι οι τελευταίες προτεινόμενες αλλαγές απαιτούν έγκριση και από όλα τα κόμματα.

Κάτι τέτοιο φαίνεται απίθανο στο σημερινό κοινοβουλευτικό κλίμα.

Η εκλογή του Συνηγόρου του Λαού είναι άλλη μια εκκρεμότητα που χρειάζεται επίσης πολιτική συναίνεση.

Σύμφωνα με το νόμο, ένας υποψήφιος που λαμβάνει την υποστήριξη 28 βουλευτών θα έχει την ευκαιρία να ψηφιστεί στο κοινοβούλιο και πρέπει να εκλεγεί από τα τρία πέμπτα του συνόλου των βουλευτών.

Στην προηγούμενη κοινοβουλευτική πρακτική, ο Συνήγορος του Λαού προτάθηκε γενικά από την αντιπολίτευση, αλλά αυτή τη φορά σοσιαλιστές και αντιπολίτευση απέχουν πολύ από τη συναίνεση, παραβιάζοντας τη συνταγματική προθεσμία για την εκλογή του νέου επικεφαλής αυτού του θεσμού.

Η κενή θέση για τον νέο Συνήγορο του Λαού ανακοινώθηκε αρχικά από την Επιτροπή Νομικών Υποθέσεων στις 30 Μαρτίου 2022, μετά τη λήξη της θητείας της Erinda Ballance.

Πώς ξεκίνησε η «κοινοβουλευτική σύγκρουση».

Το θέμα των ανακριτικών επιτροπών στη βουλή ήταν η βασική αφορμή για την έναρξη σχεδόν τριών μηνών διαμαρτυριών από την αντιπολίτευση, εμποδίζοντας, μάλιστα, τόσο τις επιτροπές όσο και τις ολομέλειες της βουλής.

Δεδομένου ότι μια επιτροπή για τη λεγόμενη «υπόθεση αποτεφρωτηρίου», την οποία διερευνά και η Ειδική Εισαγγελία κατά της Διαφθοράς και του Οργανωμένου Εγκλήματος, ΣΠΑΚ, ολοκλήρωσε τις εργασίες της τον Μάρτιο του 2022, η σοσιαλιστική πλειοψηφία απέρριψε κάθε αίτημα της αντιπολίτευσης για περισσότερες επιτροπές, αρνούμενη το συνταγματικό δικαίωμα να απαιτούν λογοδοσία από την εκτελεστική εξουσία.

Σε μια τεταμένη πολιτική κατάσταση, οι Σοσιαλιστές εν τω μεταξύ άλλαξαν τον νόμο, περιορίζοντας το δικαίωμα της αντιπολίτευσης να συγκροτεί επιτροπές και θεσπίζοντας νέους κανόνες που επιτρέπουν στην πλειοψηφία να ελέγχει τη λήψη αποφάσεων σχετικά με τη συλλογή αποδεικτικών στοιχείων και την κλήση μαρτύρων.

Ο νόμος εγκρίθηκε από τον Πρόεδρο της Αλβανίας την Πέμπτη. Στα επιχειρήματά του, εξέφρασε επιφυλάξεις για ορισμένες διατάξεις του νόμου και χαρακτήρισε ένα από τα σημεία «οπισθοδρομικό», αλλά πρόσθεσε ότι δεν βλέπει συνταγματική παραβίαση στις τροπολογίες που εγκρίθηκαν μονομερώς από τους σοσιαλιστές.

Ωστόσο, η τελευταία Έκθεση Προόδου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής ανέδειξε ως μείζονα ανησυχία το γεγονός ότι το κοινοβούλιο της Αλβανίας ασκεί πολύ μικρό έλεγχο στην κυβέρνηση του πρωθυπουργού Έντι Ράμα.

Ο εσωτερικός κανονισμός του κοινοβουλίου άλλαξε επίσης εν μέσω της σύγκρουσης στις 14 Δεκεμβρίου πέρυσι, όταν μόνο οι Σοσιαλιστές ψήφισαν ότι οι βουλευτές μπορούν πλέον να διαγραφούν για έως και 60 ημέρες εάν παραβιάσουν τους κανόνες. Προηγουμένως, ο κανόνας ήταν 10 ημέρες. Αυτό απλώς συνέβαλε στην επιδείνωση της σύγκρουσης μεταξύ αντιπολίτευσης και κυβέρνησης.