Οι διεθνείς συμφωνίες κρίνονται από την εφαρμογή τους. Τέσσερα χρόνια μετά την έναρξη ισχύος της συμφωνίας των Πρεσπών, οι διατάξεις της εξακολουθούν να μην υλοποιούνται ή να υλοποιούνται ελλιπώς. Η γειτονική χώρα κωλυσιεργεί και, όπως λένε διπλωματικές πηγές με γνώση του θέματος, τον τελευταίο χρόνο και μετά την αποχώρηση του Ζόραν Ζάεφ από την εξουσία, η υλοποίηση της συμφωνίας έχει κυριολεκτικά βαλτώσει.

Οι προοπτικές είναι δυσοίωνες. Η αποδυνάμωση του κυβερνητικού συνασπισμού του Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος και του αλβανικού DUI έχει οδηγήσει πολλά στελέχη σε κινήσεις λαϊκισμού που υπονομεύουν τη συμφωνία, αποσκοπώντας σε πρόσκαιρη δημοτικότητα. Επιπροσθέτως, οι σχέσεις με τη Βουλγαρία και οι απαιτήσεις της Σόφιας έχουν στενέψει τον κλοιό γύρω από τον πρωθυπουργό Ντίμιταρ Κοβατσέφσκι.

Η συνθηκολόγηση με τη Βουλγαρία στο ζήτημα της γλώσσας και του Συντάγματος λειτουργεί και αποδυναμωτικά για την κυβέρνηση συνεργασίας μεταξύ Σοσιαλδημοκρατικού κόμματος και DUI. Η στάση της σιωπηρής αποδοχής των βουλγαρικών αιτημάτων δεν τυγχάνει θερμής αποδοχής από τους πολίτες της χώρας.

Ασφαλώς στην αποδυνάμωση της κυβέρνησης έχει παίξει πολύ σημαντικό ρόλο και η οικονομική κατάσταση της χώρας, σε συνδυασμό με την ολοένα και αυξανόμενη πίεση από την αξιωματική αντιπολίτευση. Η εφαρμογή της Συμφωνίας των Πρεσπών περιθωριοποιείται. Η ενεργειακή κρίση, ο πληθωρισμός, η αναποτελεσματικότητα της κυβέρνησης απέναντι σε αυτές προκλήσεις διαμορφώνουν ένα μουντό τοπίο. Η ενίσχυση του VMRO, που εκφράζεται ανοιχτά εναντίον της συμφωνίας, δεν σημαίνει τίποτε θετικό για το μέλλον και οπωσδήποτε όχι μια νέα ώθηση στην υλοποίησή της.

Τα σημαντικότερα ζητήματα που προκύπτουν όσον αφορά την υλοποίηση της Συμφωνίας των Πρεσπών είναι τα εξής:

Δεν εφαρμόζεται η αλλαγή του ονόματος ή του επιθέτου στο κράτος και στους δημόσιους οργανισμούς ή τους οργανισμούς δημοσίου δικαίου.. Οι γείτονες εμφανίστηκαν εξαιρετικά απρόθυμοι σε αυτόν τον τομέα και κινητοποιούνταν μόνο όταν υπήρχε στο πρόγραμμα κάποια ελληνική επίσημη επίσκεψη. Π.χ. στην Ακαδημία των Τεχνών και Επιστημών δεν υπάρχει, ακόμα και σήμερα, καμία αλλαγή ονόματος. Εξακολουθεί να ονομάζεται «Μακεδονική».

Πέρα από αυτό, όμως, οι γείτονες εμφανίστηκαν εξαιρετικά απρόθυμοι να αλλάξουν ονόματα σε οντότητες με φαινομενικά όχι άμεση σχέση με το κράτος τους, όπως η εθνική ποδοσφαιρική ομάδα. Η στάση τους αυτή, μάλιστα, προκάλεσε ψυχρότητα στις σχέσεις της Αθήνας με τη Βόρεια Μακεδονία τον Ιούνιο του 2021, όταν η γειτονική χώρα κατέβηκε στο γήπεδο με το εθνόσημο «Μακεδονία» και ο ίδιος o Ζάεφ προχώρησε σε ανάρτηση με αυτό το εθνόσημο και το Μαξίμου απάντησε με το «πάγωμα» της κύρωσης των μνημονίων συνεργασίας.

Αν στις επίσημες ονομασίες των κρατικών φορέων, οντοτήτων και οργανισμών στη Βόρεια Μακεδονία υπάρχουν ακόμα εκκρεμότητες στα θέματα των ονομάτων και των επιθέτων, το πρόβλημα είναι ακόμα πιο έντονο στις ιστοσελίδες τους. Η συμφωνία υποχρεώνει τους γείτονες να αναρτούν πινακίδες στα σχετικά μνημεία που αναφέρουν την ελληνική καταγωγή των αρχαίων Μακεδόνων, όμως αυτό μόνον μερικώς έχει υλοποιηθεί. Ο Ηλιος της Βεργίνας δεν έχει αφαιρεθεί από όλα τα δημόσια κτίρια. Εξάλλου, χάρτες της «Μεγάλης Μακεδονίας» κοσμούσαν τα σχολικά βιβλία της γειτονικής χώρας ακόμα και το σχολικό έτος 2020-2021, ενώ εκτίθενται και στο «Μουσείο του Μακεδονικού Αγώνα». Οι χάρτες αυτοί συμπεριλαμβάνουν και τμήματα της Ελλάδας. Η συμφωνία προέβλεπε τη συγκρότηση μιας Κοινής Διεπιστημονικής Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων σε ιστορικά, αρχαιολογικά και εκπαιδευτικά θέματα. Η επιτροπή αυτή, μάλιστα, όπως ορίζεται, θα υποβάλει μια ετήσια έκθεση για τις δραστηριότητες και τις συστάσεις της προκειμένου να εγκριθούν από το Ανώτατο Συμβούλιο Συνεργασίας ανάμεσα στις δύο χώρες. Η επιτροπή αυτή συνεδρίασε τέσσερις φορές και ατόνησε, αρχικά λόγω της πανδημίας και στη συνέχεια λόγω έλλειψης ενδιαφέροντος. Αλλωστε, το Ανώτατο Συμβούλιο Συνεργασίας συνεδρίασε μόνο μία φορά (τον Απρίλιο του 2019). Στο θέμα των εμπορικών σημάτων, έχει σημειωθεί αμελητέα πρόοδος.

realnews.gr