Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο παραδέχτηκε επίσημα για πρώτη φορά ότι η ραγδαία ενίσχυση του λεκ κατά τη διάρκεια του περασμένου έτους δεν εξηγείται πλήρως από οικονομικούς παράγοντες.

«Η ταχεία ανατίμηση του λεκ από πέρυσι δεν εξηγείται πλήρως από τα θεμελιώδη οικονομικά μεγέθη, αυξάνοντας τον κίνδυνο απροσδόκητης απόδοσης», δηλώνει το ΔΝΤ στην τελευταία έκθεση αξιολόγησης για την αλβανική οικονομία.

Σύμφωνα με τους ειδικούς του ταμείου, η συναλλαγματική ισοτιμία μεταξύ του λεκ και του ευρώ ήταν εντός των επιπέδων που προτείνουν οι οικονομικοί παράγοντες μέχρι το τέλος του 2022. Όμως το 2023, η ενίσχυση του εθνικού νομίσματος δεν εξηγείται πλέον από την ισχύ της αλβανικής οικονομίας . Αυτή η ασυνήθιστη κατάσταση, σύμφωνα με το ΔΝΤ, ανάγκασε την Τράπεζα της Αλβανίας να παρέμβει γρήγορα στην αγορά.

«Η Τράπεζα της Αλβανίας έκανε δύο απρογραμμάτιστες παρεμβάσεις κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού για να κατευνάσει τις διακυμάνσεις και να αποκλείσει την εμφάνιση άτακτων συνθηκών στην αγορά», αναφέρει το ΔΝΤ.

Το ταμείο δεν εξηγεί ποιοι είναι οι παράγοντες πέρα από τους οικονομικούς, που οδήγησαν στην ενίσχυση του λεκ κατά 11% έναντι του ευρώ κατά τη διάρκεια του περασμένου έτους, αλλά ανησυχεί περισσότερο ότι αυτή η κατάσταση μπορεί να αντιστραφεί, δηλαδή ότι το λεκ αρχίζει να υποτιμάται για να πάει στο υπόλοιπο που προτείνουν οι οικονομικοί παράγοντες. Σύμφωνα με το ΔΝΤ, αυτό θα μπορούσε να φέρει κινδύνους στο χρηματοπιστωτικό σύστημα της χώρας.

Είναι η πρώτη φορά που το ΔΝΤ παραδέχεται δημόσια ότι η ισοτιμία στην αλβανική οικονομία έχει επηρεαστεί από άλλες αιτίες πέρα από αυτές της νόμιμης οικονομίας. Η δραστική ενίσχυση του λεκ έναντι του ευρώ θεωρούνταν από ειδικούς και την αντιπολίτευση ως σαφής δείκτης της εισροής ευρώ που σχετίζεται με τα ναρκωτικά στην αλβανική οικονομία. Αυτά φαίνεται ότι χρηματοδοτούν την ασταμάτητη επέκταση του κατασκευαστικού κλάδου αυξάνοντας τις τιμές με γοργούς ρυθμούς.

Αν και το ΔΝΤ δεν προειδοποιεί ρητά για κινδύνους στον κατασκευαστικό τομέα, το ΔΝΤ ανησυχεί για την έλλειψη στοιχείων σε αυτόν τον τομέα.

«Τα κενά δεδομένων για ακίνητα και κατασκευαστικές δραστηριότητες εμποδίζουν την πλήρη αξιολόγηση πιθανών μακροοικονομικών δεσμών. Η ενισχυμένη εποπτεία της ακίνητης περιουσίας και ο αντίκτυπος του κατασκευαστικού τομέα στη χρηματοπιστωτική σταθερότητα είναι ουσιαστικής σημασίας», αναφέρεται στην έκθεση.