Η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας προσελκύει όλο και περισσότερες επιχειρήσεις στην Αλβανία.

Αν και είναι ασταθής επιχείρηση, ανάλογα με τις ανάγκες των κρατικών φορέων να αγοράζουν ενέργεια από εισαγωγές, το απλό μοντέλο και χωρίς την ανάγκη πολλών επενδύσεων, αλλά μόνο με κεφάλαιο, ενθαρρύνει τους νεοεισερχόμενους.

Το 2022, ο ετήσιος κύκλος εργασιών όλων των χειριστών αυτού του τομέα αυξήθηκε σημαντικά, ως αποτέλεσμα της αύξησης των τιμών στα χρηματιστήρια.

Το έτος 2022 σήμανε την κορύφωση της ενεργειακής κρίσης, που είχε ξεκινήσει το καλοκαίρι του 2021. Ενώ η Αλβανία βρισκόταν σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης, τον Αύγουστο δεν γινόταν πλέον λόγος για κόστος, αλλά για δυσκολίες εξασφάλισης της απαραίτητης ποσότητας για κατανάλωση .

Οι τιμές άγγιξαν αξίες που δεν είχαν δει ποτέ, φτάνοντας στο τέλος Αυγούστου την αξία των 1047 ευρώ/MWh ή 130 λεκ/kWh (υπενθυμίζεται ότι ένα νοικοκυριό πληρώνει σήμερα 9,5 λεκ/kWh με προσαρμοσμένη τιμή).

Σύμφωνα με επίσημα στοιχεία της έκθεσης του Ρυθμιστικού Φορέα Ενέργειας, ο Αύγουστος είναι ο μήνας με το υψηλότερο κόστος παροχής ενέργειας το 2022, όπου παρασχέθηκε 1 MWh ενέργειας για 482 ευρώ/MWh και ακολούθησε ο Σεπτέμβριος με 479 ευρώ/MWh και νωρίτερα από τον Ιούλιο, 439 ευρώ/MWh.

Η μέση τιμή αγοράς ενέργειας στην ελεύθερη αγορά το 2022 έφτασε τα 305 ευρώ/MWh, σχεδόν 3,5 φορές υψηλότερη από τον συνήθη μέσο όρο που εισήγαγε ενέργεια η χώρα την περίοδο πριν από την έναρξη της κρίσης. Συνολικά, μαζί με τον Φόρο Προστιθέμενης Αξίας, οι εισαγωγές ενέργειας κόστισαν περίπου 504 εκατ. ευρώ.

Σε ποσότητα, η εισαγόμενη ενέργεια ήταν 1,46 εκατομμύρια μεγαβάτ/ώρα. Η κατάσταση των υδάτων της χώρας βελτιώθηκε μόλις στα τέλη Νοεμβρίου 2022, μετά την έναρξη των βροχοπτώσεων, μειώνοντας τις αγορές στην ελεύθερη αγορά.

Εκτός από την άνοδο των τιμών στα χρηματιστήρια, το ενεργειακό σύστημα της χώρας αντιμετώπισε και δυσμενείς καιρικές συνθήκες, με τη συγκέντρωση βροχών μόνο τους πρώτους μήνες του έτους, που οδήγησε σε σημαντική αύξηση των εισαγωγών και συρρίκνωση της εγχώριας παραγωγής.

Σύμφωνα με στοιχεία της INSTAT, το 2022, το βάρος των εισαγωγών σε σχέση με τη διαθέσιμη ενέργεια έφτασε το 38,4%, από 26,8% το 2021.

Σύμφωνα με το INSTAT, το 2022 η διαθέσιμη ηλεκτρική ενέργεια μειώθηκε κατά 5,8%. Η καθαρή εγχώρια παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας έφτασε τις 7.003 GWh από 8.963 GWh ενέργειας που παρήχθη το 2021, σημειώνοντας μείωση της παραγωγής κατά 21,9%.

Οι ακαθάριστες εισαγωγές ηλεκτρικής ενέργειας (ενέργεια σε παραλαβή) ανήλθαν στην αξία των 3.044 GWh από 2.253 GWh που ήταν ένα χρόνο πριν, σημειώνοντας αύξηση 35,1%.

Οι ακαθάριστες εξαγωγές ηλεκτρικής ενέργειας (ενέργεια σε παράδοση) ανήλθαν στην αξία των 2.123 GWh από 2.800 GWh, σημειώνοντας μείωση 24,2%.

Αυτή η κατάσταση έχει τονώσει τη δραστηριότητα των εμπόρων ηλεκτρικής ενέργειας, οι οποίοι σημείωσαν έντονη αύξηση του εισοδήματος το 2022.

Η «GSA» έγινε ο πρώτος μεγαλύτερος φορέας εμπορίας ενέργειας. Το 2022, ο ετήσιος κύκλος εργασιών ήταν σχεδόν 50 δισ. λεκ, με αύξηση 126% σε ετήσια βάση (ένα μέρος της δραστηριότητας καταλαμβάνεται από την εμπορία σιδηροχρωμίου).

Η «Ener Trade», μέρος του ομίλου «Gjonaj», που μπήκε για πρώτη φορά στη λίστα «Monitor 200» το 2020, ήταν ο δεύτερος μεγαλύτερος φορέας εμπορίας ενέργειας το 2022, μετά την αύξηση των εσόδων κατά 145%, στα 42,7 δισ. λεκ.

Η «GEN-I Tirana», η σλοβενική εταιρεία, έχει αυξήσει τα έσοδα κατά 63% στα 20,1 δισ. λεκ. Σύμφωνα με την έκθεση δραστηριοτήτων.

Η «Noa Energy Trade» διπλασίασε τα έσοδά της στα 14,9 δισ. λεκ. Η εταιρεία ιδρύθηκε το 2014.

Η «Tirana International Development-TID», μια εταιρεία που προηγουμένως ειδικευόταν στις κατασκευές, μπήκε στη λίστα του «Monitor 200» το 2021 μετά από εξαπλάσια αύξηση της δραστηριότητας, στα 3 δισ. λεκ. Το 2022, τα έσοδα τριπλασιάστηκαν ξανά στα 10,6 δισεκατομμύρια λεκ, κυρίως λόγω της ενέργειας.

Η «Ayen Energy Trading» παρουσίασε έσοδα 7,8 δισ. λεκ, με αύξηση 76%.

Η «Danske Commodities Albania» μείωσε στο μισό τα έσοδά της στα 2 δισεκατομμύρια ALL το 2022.

Η «Albanian Energy Supplier», μέλος του ομίλου BALFIN, που μπήκε στη λίστα «Monitor 200» το 2021, αφού τριπλασίασε τη δραστηριότητά του, στα 4,8 δισ. λεκ, εμφανίστηκε ξανά το 2022, αφού είχε εισόδημα μόλις

Σημαντική αύξηση των ιδιωτών παραγωγών ηλεκτρικής ενέργειας

Οι μεγάλες επενδύσεις στην κατασκευή ιδιωτικών υδροηλεκτρικών σταθμών έχουν αυξήσει σημαντικά το μερίδιο της παραγωγής ενέργειας από μη δημόσιες εταιρείες. Οι ακριβές τιμές τους βοήθησαν να επεκτείνουν το εισόδημά τους αρκετές φορές.

Το μερίδιο των ιδιωτών παραγωγών στο σύνολο της παραγόμενης ενέργειας το 2022 αυξήθηκε κατά 5 ποσοστιαίες μονάδες σε σχέση με το προηγούμενο έτος, φθάνοντας το 44,2%.

Το 2022, η εγχώρια παραγωγή πραγματοποιήθηκε από δημόσιους υδροηλεκτρικούς σταθμούς σε ποσοστό 55,1% (από 59,6% το 2021), από ιδιωτικούς και με παραχώρηση υδροηλεκτρικούς σταθμούς σε ποσοστό 44,2% (από 39,9% το 2021) και από άλλους παραγωγούς (Φωτοβολταϊκά ) σε ποσοστό 0,7% της καθαρής εγχώριας παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, σύμφωνα με το INSTAT.

Η «Devoll Hydropower» είναι ο μεγαλύτερος ιδιωτικός παραγωγός ενέργειας στη χώρα, μέσω δύο υδροηλεκτρικών σταθμών.

Το 2022 τα εισοδήματά του διπλασιάστηκαν στα 17,7 δισ. λεκ.

Η συνολική παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας κατά το 2022 ήταν 490 343 MWh, σε μείωση περίπου 28% σε σύγκριση με το 2021, λόγω δυσμενούς υδρολογίας, στην κοιλάδα του ποταμού Devoll με σημαντική μείωση των υδάτινων ροών σε Banja και Moglica, με αποτέλεσμα μείωση της ποσότητας παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από υδροηλεκτρικούς σταθμούς.

Η Banja HPP (72 MW εγκατεστημένη ισχύς ανανεώσιμων πηγών ενέργειας) ξεκίνησε τις εμπορικές της δραστηριότητες το 2016, ενώ η Moglica HPP (197 MW εγκατεστημένη ισχύς ανανεώσιμων πηγών ενέργειας) ξεκίνησε εμπορική λειτουργία το δεύτερο τρίμηνο του 2020.

Σύμφωνα με επίσημες πηγές της «Statkraft», οι δύο υδροηλεκτρικοί σταθμοί, η Μπάνια και η Μόγκλιτσα, έχουν εγκατεστημένη ισχύ 256 MW.

Η εταιρεία ανακοινώνει ότι ολοκληρώθηκε η υλοποίηση του Πλωτού Φωτοβολταϊκού Σταθμού Banja από την Statkraft Renewables Albania Sh.p.k. στη δεξαμενή της Μπάνια.

Η «Ayen as Energy» ανέφερε έσοδα 10,5 δισ. λεκ, με αύξηση 136% σε σχέση με την προηγούμενη χρονιά. Η τουρκική εταιρεία υλοποιεί τη σύμβαση του 2011 για τη μελέτη, κατασκευή, θέση σε λειτουργία, διαχείριση και συντήρηση των υδροηλεκτρικών σταθμών Gojan, Gjegjan, Peshqesh, Ura e Fani και Fang.

Η «Energgia Ashta», με εγκατεστημένη ισχύ 48,2 MW, είναι η μόνη από τους μεγάλους παραγωγούς που δεν έχει αυξήσει τα έσοδα το 2022. Ο ετήσιος κύκλος εργασιών της εταιρείας ήταν 1,9 δισ.λεκ, με μείωση 15,6% σε ετήσια βάση.

Η συνδυασμένη ισχύς και των δύο υδροηλεκτρικών σταθμών (Ashta 1 και Ashta 2) είναι 53 μεγαβάτ (MW). Παράγονται 242 εκατομμύρια κιλοβατώρες ετησίως.

Κατά το 2022, η συνολική παραγωγή ήταν 236.276 MWh, σύμφωνα με την έκθεση δραστηριότητας.