Νέα ρεκόρ έφτασε φέτος το πλεόνασμα ρευστότητας της αλβανικής κυβέρνησης.

Σύμφωνα με στοιχεία της Τράπεζας της Αλβανίας, η αξία των καταθέσεων του Δημοσίου στην κεντρική τράπεζα στο τέλος Ιουλίου ανερχόταν σε 146,8 δισ. λεκ ή πάνω από 1,4 δισ. ευρώ.

Η κατάσταση των λογαριασμών της κυβέρνησης έχει υποστεί ελαφρά μείωση σε σχέση με το ιστορικό ρεκόρ των 157 δισ. λεκ τον Ιούνιο, αλλά αυξάνεται κατά 49% σε σχέση με την αντίστοιχη περσινή περίοδο.

Το υψηλό πλεόνασμα ρευστότητας στους λογαριασμούς της αλβανικής κυβέρνησης σχετίζεται κυρίως με το σημαντικό δημοσιονομικό πλεόνασμα και με προχωρημένους και συγκεντρωμένους δανεισμούς, όπως το τελευταίο ευρωομόλογο που πωλήθηκε στις διεθνείς χρηματοπιστωτικές αγορές.

Σύμφωνα με στοιχεία του υπουργείου Οικονομικών και Οικονομίας, στα μέσα του τρέχοντος έτους το δημοσιονομικό πλεόνασμα είχε αξία 46,2 δισ. λεκ, τρεις φορές περισσότερο σε σύγκριση με την αντίστοιχη περίοδο του προηγούμενου έτους. Το δημοσιονομικό πλεόνασμα έχει αυξηθεί λόγω της μεγαλύτερης αύξησης των εσόδων του προϋπολογισμού σε σχέση με τις δαπάνες.

Όπως είναι χαρακτηριστικό για τις δαπάνες του προϋπολογισμού και ιδιαίτερα για τις κεφαλαιουχικές δαπάνες, το πρώτο εξάμηνο του έτους χαρακτηρίζεται από αργή εξέλιξη και το προγραμματισμένο ετήσιο έλλειμμα δαπανάται κυρίως τους τελευταίους μήνες του έτους.

Μάλιστα, πέρυσι αυτή η τάση τονίστηκε ακόμη περισσότερο, όταν ολόκληρο το προγραμματισμένο ετήσιο έλλειμμα δαπανήθηκε τον Δεκέμβριο. Τα φετινά στοιχεία δείχνουν ότι οι τάσεις είναι ανάλογες και το πλεόνασμα διευρύνεται συνεχώς, τουλάχιστον μέχρι το τέλος του πρώτου 6μήνου.

Τον Ιούνιο του περασμένου έτους, η αλβανική κυβέρνηση εξασφάλισε ευρωομόλογο 600 εκατ. ευρώ. Αυτό το ευρωομόλογο θα χρησιμοποιηθεί εν μέρει για την αποπληρωμή πριν από την προθεσμία ενός μέρους του ευρωομολόγου που λήγει το 2025 και εν μέρει για τη χρηματοδότηση του δημοσιονομικού ελλείμματος.

Εκτός από το ευρωομόλογο, ο εσωτερικός δανεισμός τα δύο πρώτα τρίμηνα του έτους ήταν σημαντικά υψηλότερος από τον αρχικό προγραμματισμό, συνολικού ύψους 33,6 δισ. λεκ. Το υπουργείο Οικονομικών εκμεταλλεύτηκε τις ευνοϊκές συνθήκες της αγοράς για τα κρατικά χρεόγραφα, τα οποία φέτος χαρακτηρίστηκαν από υψηλή ζήτηση από τους επενδυτές και πτωτική τάση των αποδόσεων.

Η πρακτική της δημιουργίας πλεονασμάτων ρευστότητας έχει επικριθεί κατά καιρούς από τον Ανώτατο Κρατικό Έλεγχο, με το επιχείρημα ότι δημιουργεί υπερβολικές δαπάνες για τόκους χρέους.

Ωστόσο, το Υπουργείο Οικονομικών υπερασπίζεται αυτήν την πρακτική, γιατί επιτρέπει τη χρήση ευνοϊκών συνθηκών της αγοράς για δανεισμό, αλλά και πιο ισότιμη κατανομή κατά τη διάρκεια του έτους.

Εάν ο δανεισμός ακολουθούσε την τάση δαπανών του δημοσιονομικού ελλείμματος, θα επικεντρωνόταν κυρίως στους τελευταίους μήνες του έτους και αυτό θα δημιουργούσε ανισορροπίες στην εσωτερική χρηματοπιστωτική αγορά, εκτός από το ότι θα δυσκόλευε την εξασφάλιση των απαιτούμενων ποσών δανείων από το κράτος.