Η ενεργειακή κρίση φαίνεται να έχει εισέλθει σε μια νέα φάση, με πιο σταθερές τιμές και ασθενέστερες επιπτώσεις, αλλά η Ευρώπη δεν έχει μειώσει καθόλου την επαγρύπνηση της.
Διεθνείς φορείς που σχετίζονται με τον κλάδο, όπως ο Διεθνής Οργανισμός Ενέργειας, εκτιμούν ότι ο κίνδυνος δεν έχει περάσει. Σύμφωνα με αυτόν, οι χώρες θα πρέπει να είναι προσεκτικές καθώς ορισμένες τάσεις που εμφανίζονται στις αγορές δείχνουν ότι το υπόλοιπο του 2023 μπορεί να φέρει νέο πλήγμα. Ποιοι είναι όμως αυτοί οι δείκτες;
Πρώτον, η αύξηση της ενεργειακής ζήτησης από την Κίνα, η οποία αναμένεται να κορυφωθεί το δεύτερο εξάμηνο του έτους. Το 2022, η ζήτηση από αυτήν την αγορά ήταν χαμηλή, λόγω της καραντίνας και της οικονομικής επιβράδυνσης. Ο δεύτερος είναι ο παράγοντας της εξάρτησης από τη Ρωσία. Η Ευρώπη, παρά τις προσπάθειες και τα αυξημένα αποθέματα φυσικού αερίου, έχει ανεπίλυτη εξάρτηση από το ρωσικό αέριο. Αυτοί οι δύο δείκτες δημιουργούν την ιδέα ότι το δεύτερο μέρος του έτους δεν θα είναι τόσο ήρεμο όσο οι πρώτοι 6 μήνες. Και η Αλβανία, πώς περιμένει να αντιμετωπίσει τον ενεργειακό εφοδιασμό στο μέλλον και ποια είναι τα σενάρια στο τραπέζι;
Η κατανάλωση ενέργειας την καλοκαιρινή περίοδο παρουσιάζει αύξηση και ως αποτέλεσμα του τουρισμού, ο οποίος φέτος φαίνεται να είναι πιο δυναμικός από κάθε χρόνο, τουλάχιστον αν αναφερθούμε στα επίσημα στοιχεία. Η παροχή της απαραίτητης ποσότητας ενέργειας αφενός, αλλά και οι επενδύσεις για την αντιμετώπιση του φόρτου στο δίκτυο, φαίνεται να είναι οι κύριες προκλήσεις που θα αντιμετωπίσουν οι δημόσιες επιχειρήσεις.
Ο Έντι Ράμα δήλωσε ότι αυτό το καλοκαίρι θα είναι προκλητικό σε σύγκριση με το πρώτο μέρος του έτους. Ενώ συνεχιζόταν στη Βουλή η συζήτηση για την αύξηση των μισθών των βουλευτών, ο αρχηγός της κυβέρνησης αναφέρθηκε για άλλη μια φορά στο βάρος που έχει αναλάβει η κυβέρνηση στην ενέργεια, μη μεταδίδοντας αυτό στις οικογένειες. Ο Ράμα υπογράμμισε ότι τώρα, παρόλο που οι τιμές έχουν πέσει ξανά, δεν έχουν επιστρέψει στα προ κρίσης επίπεδα. Στο πλαίσιο αυτό φαίνεται ότι η κυβέρνηση, η οποία πέρυσι εισήγαγε πάνω από 500 εκατ. ευρώ ενέργεια, σκοπεύει να αποθαρρύνει την κατανάλωση.
«Η τιμή της ενέργειας στη διεθνή αγορά έχει πέσει, αλλά δεν έχει επιστρέψει εκεί που ήταν. Η κυβέρνηση είχε και έχει την πλήρη βούληση να πληρώσει. Με τον ερχομό του καλοκαιριού η κατανάλωση θα αυξηθεί και θα πρέπει να ανοίξουμε ξανά τη συζήτηση για το πλαφόν», είπε ο Ράμα. Το θέμα του πλαφόν δεν είναι κάτι νέο για τους καταναλωτές.
Πέρυσι, στο απόγειο της κρίσης, η κυβέρνηση όρισε ως πλαφόν 800 kWh για τους μήνες Οκτώβριο, Νοέμβριο και Δεκέμβριο. Αυτή η απόφαση, η οποία αν και εγκρίθηκε, δεν εφαρμόστηκε ποτέ, όριζε ότι κάθε κιλοβάτ κάτω από τη ζώνη των 800 θα πληρωνόταν στην τιμή των 9,5 Lek, ενώ κάθε κιλοβατώρα πάνω από αυτήν στα 42 Lek/kWh.
Η ένταξη των φορέων της διοίκησης στο αποταμιευτικό καθεστώς, η κατάργηση του οδοφωτισμού και ο φόβος των καταναλωτών να μην ξεπεράσουν αυτό το όριο φαίνεται ότι έφεραν εξοικονόμηση που υπολογίστηκε σε 6,2% μόλις τον πρώτο. Η έλλειψη διαφοροποίησης των πηγών ενέργειας ήταν πάντα ο λόγος για τον οποίο η Αλβανία σε ξηρές περιόδους αναγκάζεται να καταφύγει σε εισαγωγή. Στις συνθήκες της κρίσης, όταν η Αλβανία δεν είχε να αντιμετωπίσει μόνο εξωφρενικές τιμές, αλλά και με έλλειψη ενέργειας διαθέσιμης προς αγορά, η κυβέρνηση κατέφυγε στην αγορά θερμογεννητριών.
Αυτή ήταν μια ξαφνική κίνηση και πέρα από την κριτική, η ίδια η KESH (Αλβανική Εταιρεία Παραγωγής Ενέργειας) φαίνεται να βλέπει αυτήν την πηγή παραγωγής ως ευκαιρία για την αύξηση της ενεργειακής ασφάλειας της χώρας. Όσον αφορά τη θερινή περίοδο που έχουμε μπροστά μας, η Εταιρεία έχει συμπεριλάβει και αυτόν τον δείκτη στην εξίσωση για την αντιμετώπιση της κατάστασης. Το κόστος παραγωγής από αυτές τις θερμογεννήτριες σε έγγραφο από τον προϋπολογισμό του 2023 ανέφερε ότι ήταν 185 ευρώ/MWH, ενώ συνολικά οι δαπάνες για παραγωγή ενέργειας από αυτές αναμενόταν να είναι 165 εκατ. ευρώ. Αυτή τη στιγμή, στο Χρηματιστήριο της Ουγγαρίας, η τιμή της ενέργειας στις 26 Μαΐου ήταν 73,07 ευρώ MWh στη βάση και 53,57 στην κορυφή. Οι τιμές στο χρηματιστήριο αυτό κυμάνθηκαν σε σχετικά χαμηλά επίπεδα σε σχέση με πέρυσι.
Εάν οι τιμές συνεχίσουν με αυτή την τάση, τότε η θέση σε λειτουργία θερμογεννητριών δεν είναι οικονομική, καθώς είναι πιο ακριβή. Όμως η KESH προβλέπει ότι οι τιμές το καλοκαίρι θα αυξηθούν, ξεπερνώντας το επίπεδο του αναμενόμενου κόστους εάν παράγεται από θερμογεννήτριες. Επί του παρόντος, εκτός από την KESH, παρέχεται και ποσότητα ενέργειας από παραγωγούς ενέργειας προτεραιότητας, που τελούν υπό υποχρεώσεις δημόσιας υπηρεσίας, με τιμή 10 ALL/kWh σε συνθήκες έκτακτης παροχής. Το τελευταίο ισχύει μέχρι τον Ιούνιο, αλλά παραμένει ασαφές αν θα αναβληθεί.
Η ευνοϊκή κατάσταση του νερού αύξησε την παραγωγή, η KESH πούλησε 32 εκατομμύρια ευρώ ενέργεια
Από τα τέλη Νοεμβρίου του περασμένου έτους, η κατάσταση του νερού στην Αλβανία έχει βελτιωθεί σημαντικά, με αποτέλεσμα οι εισαγωγές να πραγματοποιούνται μόνο σε περιπτώσεις όπου η μέγιστη εγχώρια παραγωγή σε μια συγκεκριμένη χρονική περίοδο δεν ανταποκρίνεται στην κατανάλωση. Κατά τη διάρκεια του τρέχοντος έτους, η KESH, η οποία είναι και η εταιρεία που είναι υπεύθυνη για τη διασφάλιση της προμήθειας, είτε μέσω παραγωγής είτε μέσω αγορών στην ελεύθερη αγορά, πραγματοποίησε μόνο διαδικασίες πωλήσεων στην ελεύθερη αγορά. Από τον Ιανουάριο έως τις 26 Μαΐου, που είναι η τελευταία δημοσιευμένη ημερομηνία διαδικασίας πώλησης, η αξία που συγκεντρώθηκε από αυτές τις διαδικασίες, είναι περίπου 32 εκατ. ευρώ.
Το ποσοστό αυτό είναι σχετικά μέτριο, αν λάβουμε υπόψη τις αγορές που πραγματοποίησε η κυβέρνηση την τελευταία διετία, αλλά εξακολουθεί να αποτελεί θετικό στοιχείο στο οικονομικό ισοζύγιο. Θετική κατάσταση του κλάδου, συμπεριλαμβανομένων των ανεξάρτητων παραγωγών ενέργειας, αποκάλυψε και το Ενεργειακό Ισοζύγιο που δημοσίευσε το Ινστιτούτο Στατιστικής τον Ιανουάριο-Μάρτιο. Η καθαρή εγχώρια παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας την περίοδο αυτή αυξήθηκε κατά 38,3%, φτάνοντας την τιμή των 2.787 GWh από 2.016 GWh ενέργειας που παρήχθη το πρώτο τρίμηνο του 2022.
«Οι ακαθάριστες εισαγωγές ηλεκτρικής ενέργειας (ενέργεια σε παραλαβή), το πρώτο τρίμηνο του 2023, ανήλθαν στην αξία των 246 GWh από 715 GWh που ήταν την αντίστοιχη περίοδο του προηγούμενου έτους, σημειώνοντας μείωση 2,9 φορές. Η ακαθάριστη εξαγωγή ηλεκτρικής ενέργειας έφτασε την αξία των 904 GWh από 373 GWh σημειώνοντας αύξηση 2,4 φορές» αναφέρει το δημοσίευμα του INSTAT. Μόνο οι δημόσιοι υδροηλεκτρικοί σταθμοί σημείωσαν αύξηση παραγωγής 51,6% σε σύγκριση με την αντίστοιχη περίοδο του προηγούμενου έτους.
Η ALPEX (Αλβανικό Χρηματιστήριο Ενέργειας) έχει ως μέλη 9 εταιρείες
Το Αλβανικό Χρηματιστήριο Ενέργειας (ALPEX) έχει εννέα εταιρείες ως μέλη. Από αυτές, υπάρχουν πέντε δημόσιες και τέσσερις ιδιωτικές εταιρείες. Στο Χρηματιστήριο έχουν εισαχθεί τρεις εταιρείες που ανήκουν στον Όμιλο OSHEE. Τον Μάιο προστέθηκαν στο Χρηματιστήριο τέσσερις ιδιωτικές εταιρείες. Στις 3 Μαΐου εντάχθηκε στο Χρηματιστήριο η Ener Trade sh.p.k και μετά η EZ-5 Energy sh.p.k. Ενώ στις 16 Μαΐου έγιναν μέλη η GEN-I Tirana sh.p.k και η ReNergy Trading Group sh.p.k. Το χρηματιστήριο από τις 11 Απριλίου, το οποίο έχει ξεκινήσει να λειτουργεί με προκαθορισμένες δημοπρασίες της αγοράς, περιέχει 24 αξίες τιμών και ποσοτήτων ενέργειας για κάθε ώρα και αντιστοιχούν σε μία ημέρα.
Για τη διαχείριση των ροών της παραγόμενης ενέργειας, ιδίως σε συνθήκες παραγωγής κατά τη διάρκεια μεγάλων ροών, η εγγύηση των επιπέδων ασφάλειας του υδροηλεκτρικού αποθέματος απαιτεί η παραγωγή ενέργειας να κυκλοφορεί σε περιόδους μεγαλύτερες από την προηγούμενη ημέρα.
«Το ενεργειακό χρηματιστήριο βρίσκεται αυτή τη στιγμή στα πρώτα του βήματα, η ωρίμανση της αγοράς ενέργειας που οργανώνεται μέσω του χρηματιστηρίου θα πραγματοποιηθεί σταδιακά μαζί με την ωρίμανση της καταναλωτικής κουλτούρας και τη δημιουργία καταναλωτών που προτιμούν να εφοδιάζονται με προκαταβολικές τιμές παρά σταθερές τιμές ενέργειας» - υπογραμμίζει η KESH.
Το Αλβανικό Χρηματιστήριο Ενέργειας εγγράφηκε στις 23 Οκτωβρίου 2020 στον Διαχειριστή Συστήματος Μεταφοράς της Αλβανίας με το 57,25% των μετοχών και στον Διαχειριστή Συστήματος Μεταφοράς και Αγοράς Κοσσυφοπεδίου με το 42,75% των μετοχών.
Διαβάστε επίσης:
Δημοφιλή
Σχόλια