H ιστορία του κρασιού στην αρχαία Ελλάδα

H ιστορία του κρασιού στην αρχαία Ελλάδα

Η καταγεγραμμένη ιστορία του κρασιού στην Αρχαία Ελλάδα ξεκινά περίπου τον 15ο αιώνα π.Χ. ενώ η αμπελουργία φαίνεται να υπήρχε ήδη από τη νεολιθική εποχή, πριν από 6.500 χρόνια.

Η αρχαία Ελλάδα είναι επίσης ο τόπος όπου ξεκίνησε η σύγχρονη οινική κουλτούρα, καθώς η κατανάλωση κρασιού έπαψε να είναι απλώς μια ιερή τελετουργία, όπως ήταν όταν ιερείς και ηγεμόνες έλεγχαν τους αμπελώνες.

Την πρώιμη Εποχή του Χαλκού, η αμπελοκαλλιέργεια ήταν ευρέως διαδεδομένη στην αρχαία Ελλάδα, και την εποχή της ανόδου του Μινωικού και Μυκηναϊκού πολιτισμού, το κρασί ήταν μέρος της καθημερινής ζωής, για κατανάλωση ή/και παραγωγή.

Την εποχή εκείνη στην ελληνική κοινωνία το κρασί ήταν μια σημαντική οικονομική επιχείρηση.

Υπήρχε ουσιαστική αλληλεπίδραση μεταξύ του μυκηναϊκού και του μινωικού πολιτισμού, βασισμένη κυρίως στο εμπόριο.
Γύρω στο 1200 π.Χ., κάτοικοι από τη βόρεια Ελλάδα εισέβαλαν στη νότια μυκηναϊκή περιοχή, που ήταν μοναρχία.

Ο πόλεμος κατέστρεψε τα μυκηναϊκά εδάφη, αφήνοντας χιλιάδες φτωχές οικογένειες που διέφυγαν σε οχυρωμένες πόλεις για προστασία.

Για να εδραιώσουν τις εξουσίες τους, οι εισβολείς έδωσαν περισσότερα προνόμια στον απλό λαό, υπονομεύοντας έτσι την εξουσία των μοναρχών και των αριστοκρατών.

Οι νέες, δημοκρατικές πόλεις-κράτη δημιουργήθηκαν σιγά σιγά με την πάροδο του χρόνου με τους απλούς ανθρώπους να έχουν περισσότερες ελευθερίες και ευκαιρίες.

Σταδιακά, ο απλός λαός άρχισε να καλλιεργεί αγροτεμάχια, με τα αμπέλια και τους ελαιώνες να είναι τα πιο πλούσια και προσοδοφόρα.

Οι άνθρωποι μπορούσαν να φτιάξουν τους δικούς τους αμπελώνες, να τους καλλιεργήσουν και να εμπορεύονται και να πίνουν το δικό τους κρασί. Μια νέα τάξη εμπόρων, αν και μικρή, γεννήθηκε.

Την ίδια εποχή, όλο και περισσότεροι άνθρωποι στην αρχαία Ελλάδα άρχισαν να πίνουν κρασί για ευχαρίστηση και όχι ως ιερή τελετουργία.

Οι ελληνικές πόλεις-κράτη άρχισαν τότε να ιδρύουν αποικίες σε όλη τη Μεσόγειο. Οι άποικοι, ήδη έμπειροι στην αμπελοκαλλιέργεια, έφεραν μαζί τους αμπέλια και μπόρεσαν να καλλιεργήσουν καλύτερα τους ήδη υπάρχοντες αμπελώνες.

Προχωρώντας δυτικά, η Σικελία και η νότια Ιταλία ήταν οι πρώτες αποικίες που ιδρύθηκαν από τους αρχαίους Έλληνες. Οι Έλληνες αποκαλούσαν ακόμη και το νότιο τμήμα της ιταλικής χερσονήσου Οινοτρία ("η γη των αμπελιών").

Άλλοι Έλληνες εγκαταστάθηκαν στη Μασσαλία (Μασσαλία) στη νότια Γαλλία, ενώ άλλοι μετακινήθηκαν ανατολικά μέχρι τις ακτές της Μαύρης Θάλασσας.

Οι αποικίες παρείχαν περισσότερες ευκαιρίες στους εμπόρους κρασιού. Οι Έλληνες μπορούσαν πλέον να εξάγουν τα κρασιά τους μέχρι το δυτικό τμήμα της Γαλλίας και στη Μαύρη Θάλασσα στα ανατολικά.

Η Αθήνα ήταν μια μεγάλη και προσοδοφόρα αγορά κρασιού, καθώς το κλίμα στην περιοχή της Αττικής ήταν ιδανικό για αμπέλια και η παραγωγή ήταν σημαντική. Οίνος από την Αττική διακινούνταν σε όλα τα εδάφη κατά μήκος της ανατολικής Μεσογείου.

Άλλες περιοχές φημισμένες για το κρασί στην αρχαία Ελλάδα ήταν τα νησιά της Σαντορίνης και της Θάσου. Αυτό ισχύει ιδιαίτερα στη Σαντορίνη, όπου το πλούσιο ηφαιστειακό έδαφος παράγει εξαιρετικά σταφύλια.

Μεγάλοι εμπορικοί εταίροι για το κρασί στην αρχαία Ελλάδα ήταν μεταξύ άλλων η Κριμαία, η Αίγυπτος, η Σκυθία και η Ετρουρία, καθώς οι Έλληνες μοίραζαν τις γνώσεις τους για την αμπελοκαλλιέργεια και την οινοποίηση.

Ενδεικτικό του επικερδούς εμπορίου κρασιού από την Ελλάδα είναι ένα ναυάγιο που ανακαλύφθηκε στις ακτές της νότιας Γαλλίας και περιείχε σχεδόν 10.000 αμφορείς που περιείχαν σχεδόν 300.000 λίτρα ελληνικού κρασιού.

Το κρασί στην αρχαία Ελλάδα δεν έμοιαζε με αυτό που γνωρίζουμε σήμερα. Αναμειγνύονταν με νερό σε ακριβείς αναλογίες σε ένα δοχείο που ονομαζόταν κρατήρας.

Σε ορισμένες παραθαλάσσιες περιοχές ή νησιά, όπως η Σαντορίνη, οι Έλληνες συνήθιζαν να αναμειγνύουν το κρασί με το αλμυρό νερό ως συντηρητικό και για τη γεύση που προσέδιδε. Μερικές φορές έβαζαν και μέλι για να γλυκάνει.

Η ανάμειξη νερού και κρασιού ήταν για τον πότη για να μπορέσει να διατηρήσει την ψυχραιμία και τον αυτοέλεγχο, χαρακτηριστικά που εκτιμήθηκαν ιδιαίτερα στην αρχαία ελληνική κοινωνία.

Στην πραγματικότητα, οι αρχαίοι Έλληνες φαινόταν να πίστευαν ότι μόνο οι βάρβαροι —στις περισσότερες περιπτώσεις αυτό σήμαινε απλώς μη Έλληνες— μέθυαν και συμπεριφέρονταν σαν... βάρβαροι.

Μαζί με το κρασί τους, οι Έλληνες είχαν εξάγει τον τρόπο ζωής τους, συμπεριλαμβανομένης της αμπελοκαλλιέργειας, της οινοποίησης και της απόλαυσης του κρασιού, σχεδόν σε κάθε λιμάνι της Μεσογείου.

Ο Σωκράτης ύμνησε το κρασί στο ακόλουθο απόσπασμα:

«Το κρασί ενυδατώνει και μετριάζει το πνεύμα και νανουρίζει τις έννοιες του νου να ξεκουραστούν. Αναζωογονεί τις χαρές μας και είναι το λάδι της ετοιμοθάνατης φλόγας της ζωής».

Σχετικά άρθρα


Σχόλια

Προσθήκη σχολίου