Οι ηγέτες της ΕΕ δεν ανέλαβαν την παραμικρή δέσμευση για διεύρυνση της ΕΕ προς τα Βαλκάνια την Τετάρτη (6 Οκτωβρίου). Αντ' αυτού υποσχέθηκαν για άλλη μια φορά «την ευρωπαϊκή προοπτική» και ευρύτερη οικονομική υποστήριξη στα ολοένα και πιο απογοητευμένα Δυτικά Βαλκάνια, με την ελπίδα να διατηρήσουν την περιοχή στην ευρωπαϊκή της πορεία.

«Η ΕΕ επιβεβαιώνει την κατηγορηματική υποστήριξή της για την ευρωπαϊκή προοπτική των Δυτικών Βαλκανίων», ανέφερε η τελική δήλωση της συνόδου κορυφής ΕΕ-Δυτικών Βαλκανίων στο Μπρντο της Σλοβενίας, κάτι που είχε αποκαλύψει το EURACTIV πριν από τη σύνοδο κορυφής.

Στα Δυτικά Βαλκάνια πολλοί πλέον θεωρούν τη δήλωση της ΕΕ «κενή».

Επιπλέον, θεωρώντας δεδομένο ότι η σκεπτική προς τη διεύρυνση Γαλλία είναι απίθανο να καταστήσει προτεραιότητα την διεύρυνση της ΕΕ κατά τη διάρκεια της προεδρίας του Συμβουλίου της ΕΕ στις αρχές του 2022, ορισμένοι Ευρωπαίοι διπλωμάτες της ΕΕ ήδη ανησυχούν ότι η διαδικασία σύντομα θα πάει σε δεύτερη μοίρα.

Οι μεταρρυθμίσεις δεν αρκούν

Οι Ευρωπαίοι πιέζουν πλέον για αυστηρές μεταρρυθμίσεις στα Δυτικά Βαλκάνια ώστε να ανοίξει ο δρόμος προς την ΕΕ. Ωστόσο, ακόμη και με αυτές, η είσοδος στην ΕΕ δεν είναι εγγυημένη, όπως αποκάλυψε ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ.

«Θα ήθελα να επισημάνω με κάθε ειλικρίνεια […] υπάρχει μια συνεχής συζήτηση μεταξύ των 27 περί των δυνατοτήτων μας για την ανάληψη νέων μελών», δήλωσε ο Μισέλ.

Ο Μισέλ είπε ότι η ΕΕ θέλει «να λαμβάνει αποφάσεις από κοινού», υπονοώντας μια πιθανή αναθεώρηση της απαίτησης ομοφωνίας της ΕΕ σε τομείς πολιτικής, όπως οι εξωτερικές υποθέσεις και η διεύρυνση.

Η Σλοβενία, υποστηριζόμενη από τη Βουλγαρία και την Ουγγαρία, προσπάθησε να συμπεριλάβουν μια δέσμευση για την ένταξη των έξι κρατών των Δυτικών Βαλκανίων στην ΕΕ μέχρι το 2030.

Η απόπειρα αυτή βρήκε αντίθετους πολλούς.

«Δεν πιστεύω πραγματικά στον καθορισμό ημερομηνιών, πιστεύω στην εκπλήρωση των υποσχέσεών μας: Μόλις πληρούνται οι προϋποθέσεις, η ένταξη μπορεί να πραγματοποιηθεί», είπε η Γερμανίδα Καγκελάριος Άνγκελα Μέρκελ στους δημοσιογράφους μετά τη σύνοδο κορυφής.

Άρση του βουλγαρικού βέτο το Νοέμβριο;

Η Βουλγαρία μπλοκάρει την έναρξη των ενταξιακών διαπραγματεύσεων της Βόρειας Μακεδονίας από το Νοέμβριο του 2020.

Η Πρόεδρος της Κομισιόν Φον ντερ Λάιεν προειδοποίησε ότι η καθυστέρηση έναρξης συνομιλιών με Σκόπια αλλά και Τίρανα «θέτει σε κίνδυνο τη θέση μας και την επιρροή μας στην περιοχή».

Το EURACTIV πληροφορήθηκε ότι η Σόφια και τα Σκόπια επεξεργάζονται σε ένα διμερές πρωτόκολλο με έξι τομείς συνεργασίας, το οποίο θα μπορούσε να οδηγήσει στην άρση του βουλγαρικού βέτο στην ευρωπαϊκή προοπτική της χώρας στις αρχές Νοεμβρίου.

Στο περιθώριο της συνόδου κορυφής, η ευρωπαϊκή πίεση στη Σόφια να ξεμπλοκάρει την πορεία των Σκοπίων προς την ΕΕ ήταν ιδιαίτερα ορατή, με τον πρόεδρο της Βουλγαρίας Ρούμεν Ράντεφ και τον ομόλογό του Ζόραν Ζάεφ να συμμετέχουν σε μια σειρά διαμεσολαβητικών συναντήσεων.

Προς το παρόν, τα Σκόπια είναι όμηροι της προεκλογικής κατάστασης στη Σόφια, η οποία δεν έχει προοπτικές να σχηματίσει κυβέρνηση τουλάχιστον μέχρι το τέλος Νοεμβρίου.