Τα Δυτικά Βαλκάνια ενδέχεται να αντιμετωπίσουν τους ίδιους κινδύνους αυτόν τον χειμώνα όπως και παλαιότερα σχετικά με τον ενεργειακό εφοδιασμό. Έκθεση της Ενεργειακής Κοινότητας εκτιμά ότι οι βαλκανικές χώρες σημείωσαν καλή πρόοδο σε ορισμένες πτυχές του κλάδου, αλλά οι προκλήσεις δεν είναι λίγες.

Σε ειδική υποενότητα με τίτλο «Key challenges ahead» παρατίθενται τουλάχιστον τέσσερα σημεία, τα οποία ισχύουν για τα Βαλκάνια, συμπεριλαμβανομένης της Αλβανίας.

«Κοιτάζοντας τον χειμώνα του 2023/24, τα συμβαλλόμενα μέρη στα Δυτικά Βαλκάνια θα αντιμετωπίσουν κινδύνους που απειλούν την ασφάλεια του εφοδιασμού τους με ηλεκτρική ενέργεια.

Η σταθερότητα θα εξαρτηθεί από παράγοντες όπως η κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας, ειδικά κατά τις ψυχρές περιόδους, οι υδρολογικές συνθήκες (πιθανή ανισορροπία σε χώρες όπως η Αλβανία, η Βοσνία-Ερζεγοβίνη, το Μαυροβούνιο, η Βόρεια Μακεδονία και η Σερβία εάν η υδρολογία είναι ξηρή) και τη διαθεσιμότητα των υφιστάμενων θερμικών δυνατοτήτων , για να διασφαλιστεί η υψηλή διαθεσιμότητα και να μειωθεί ο κίνδυνος», αναφέρει η έκθεση.

Εν τω μεταξύ, η δεύτερη πρόκληση είναι η διαφοροποίηση, όπου σχεδόν όλες οι χώρες έχουν δεσμευτεί για επενδύσεις σε πιθανές δυναμικότητες που εγκαθίστανται, αλλά εκτιμάται ότι θα χρειαστούν 2-3 χρόνια για να επιτευχθεί ένα νέο πανόραμα διαφοροποίησης.

«Τα συμβαλλόμενα μέρη της Ενεργειακής Κοινότητας συνεχίζουν να επιδεικνύουν μειωμένη ευπάθεια και ανθεκτικότητα σε ακραία σενάρια, υπογραμμίζοντας τον επείγοντα χαρακτήρα της επιτάχυνσης της ενεργειακής μετάβασης και της απαλλαγής από τις ανθρακούχες εκπομπές ενσωματώνοντας περισσότερη ενέργεια από ανανεώσιμες πηγές.

Το υψηλό επενδυτικό ενδιαφέρον, που φτάνει περίπου τα 20 GW στη Σερβία, περίπου τα 7 GW στη Βοσνία-Ερζεγοβίνη, πάνω από 4 GW στα Σκόπια και οι επενδύσεις σε κλίμακα γιγαβάτ στην Αλβανία και το Μαυροβούνιο, υποδηλώνουν τη δυνατότητα ταχείας ανάπτυξης δυναμικότητας (2-3 χρόνια).

Ωστόσο, τα εμπόδια που σχετίζονται με τις διαδικασίες αδειοδότησης, τη σύνδεση στο δίκτυο και την εξισορρόπηση του ενεργειακού συστήματος λόγω περιορισμένων πόρων ευελιξίας πρέπει να αντιμετωπιστούν επειγόντως», αναφέρεται στο σημείο 2.

Στο τρίτο σημείο για την αντιμετώπιση αυτών των προκλήσεων, η Γραμματεία συνιστά την επιτάχυνση της ενοποίησης των ανανεώσιμων πηγών, τη δημιουργία αγορών ρευστότητας ηλεκτρικής ενέργειας (ιδίως ενδοημερήσιες αγορές και αγορές εξισορρόπησης), την αύξηση των διασυνοριακών ανταλλαγών και την ευθυγράμμιση των τιμών της ηλεκτρικής ενέργειας με τη λιανική με τα τιμολόγια χονδρικής παρέχοντας την απαραίτητη υποστήριξη σε ευάλωτους καταναλωτές, ιδίως γυναίκες, παιδιά και μειονότητες, που είναι πιο ευάλωτοι στην ενεργειακή φτώχεια.

Ο τελευταίος κίνδυνος σχετίζεται με το φυσικό αέριο, το οποίο, όπως και πέρυσι, αντιμετωπίζεται ως πρόβλημα και αυτό το χειμώνα, τουλάχιστον για χώρες που έχουν ευρεία χρήση, στις οποίες δεν ανήκει η Αλβανία.