Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή συνιστά στην Αλβανία τη θέσπιση ανώτατου ορίου για πληρωμές σε μετρητά.

Στην τελευταία έκθεση ανάλυσης της συμμόρφωσης της Αλβανίας με το νομικό και ρυθμιστικό κοινοτικό πλαίσιο, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εκτιμά ότι η χώρα συμμορφώνεται μόνο εν μέρει με το πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης όσον αφορά τη διερεύνηση του ξεπλύματος βρώμικου χρήματος.

Παρά την πρόσφατη πρόοδο, η νομοθεσία της Αλβανίας είναι εν μέρει ευθυγραμμισμένη με το κεκτημένο της ΕΕ στον τομέα αυτό.

Η Αλβανία βρίσκεται στη λίστα ενισχυμένης παρακολούθησης της Ειδικής Ομάδας Χρηματοοικονομικής Δράσης (FATF) από τον Φεβρουάριο του 2020. Στις αξιολογήσεις της τον Φεβρουάριο του 2023, η FATF αξιολόγησε το έργο της Αλβανίας για την αντιμετώπιση στρατηγικών ελλείψεων και διαπίστωσε ότι η χώρα είχε ουσιαστικά ολοκληρώσει το σχέδιο δράσης της για την αντιμετώπιση των Συστάσεις της FATF. Ωστόσο, λόγω ανησυχιών για το προσχέδιο φορολογικής και ποινικής αμνηστίας που ανακοίνωσε η κυβέρνηση, η Αλβανία παραμένει στη «γκρίζα λίστα» της FATF.

Οι πληρωμές με μετρητά παραμένουν κυρίαρχες στην αλβανική οικονομία, αν και τα τελευταία χρόνια παρατηρείται αύξηση των πληρωμών με εναλλακτικά μέσα, κυρίως με τραπεζικές κάρτες. Η υψηλή χρήση φυσικού χρήματος στις οικονομικές συναλλαγές ευνοεί την παρατυπία και το οικονομικό έγκλημα, συμπεριλαμβανομένου του ξεπλύματος χρήματος από εγκληματικές δραστηριότητες.

Παρόμοιο αίτημα για καθορισμό πλαφόν για πληρωμές σε μετρητά έχει εκφράσει εδώ και χρόνια η Ένωση Τραπεζών της Αλβανίας. Σύμφωνα με τον Σύνδεσμο Τραπεζών, η μείωση του φυσικού χρήματος σε κυκλοφορία και των εμπορικών συναλλαγών αποτελεί πρόκληση και προϋπόθεση για μια πιο οργανωμένη, πιο μετρήσιμη, πιο πειθαρχημένη και πιο σταθερή οικονομία.

Επί του παρόντος, η Αλβανία δεν έχει περιορισμούς στην αξία των πληρωμών που μπορούν να γίνουν σε φυσικό χρήμα για την αγορά αγαθών ή υπηρεσιών.

Σύμφωνα με την Ένωση Τραπεζών, ο καθορισμός ανώτατου ορίου στις πληρωμές σε μετρητά από ιδιώτες θα συμβάλει στη μείωση της φοροδιαφυγής και στην καταπολέμηση του ξεπλύματος χρήματος και του οικονομικού εγκλήματος γενικότερα. Επίσης, η Ένωση Τραπεζών ζήτησε από την κυβέρνηση οι επιχειρήσεις στην Αλβανία να αναγκαστούν να δεχτούν τουλάχιστον έναν εναλλακτικό τρόπο πληρωμής, εκτός από το φυσικό χρήμα.

Σύμφωνα με στοιχεία της Τράπεζας της Αλβανίας, στα μέσα του τρέχοντος έτους ο αριθμός των ενεργών τραπεζικών καρτών έφτασε τα 1,4 εκατομμύρια, σημειώνοντας αύξηση 2% από την αρχή του έτους.

Ο αριθμός των χρεωστικών καρτών έφτασε το 1,21 εκατ., σημειώνοντας αύξηση 2,5% από τον Ιανουάριο. Αυτό το προϊόν παραμένει κυρίαρχο και αντιπροσωπεύει περίπου το 87% του συνολικού αριθμού τραπεζικών καρτών. Η χρεωστική κάρτα είναι ένα βασικό μέσο πληρωμής, συνδεδεμένο με τους τρεχούμενους λογαριασμούς επιχειρήσεων και ιδιωτών.

Εν τω μεταξύ, θετικές εξελίξεις καταγράφονται φέτος στον τομέα των πιστωτικών καρτών. Στα μέσα του τρέχοντος έτους, ο αριθμός των ενεργών πιστωτικών καρτών στον τραπεζικό κλάδο έφτασε τις 116 χιλιάδες, σημειώνοντας αύξηση 3,4% από την αρχή του έτους

Η συνολική αξία των πληρωμών με κάρτα για έξι μήνες έφτασε τα 26,3 δισ. ALL, με μηνιαίο μέσο όρο 4,7 δισ. Λεκ, από 4,2 δισ. Λεκ που ήταν ο μηνιαίος μέσος όρος του 2022.

Δεδομένου ότι οι περίοδοι τουριστικής αιχμής Ιουλίου-Αυγούστου συνδέονται με αύξηση των πληρωμών με κάρτα, αναμένεται ότι οι μέσες πληρωμές για το δεύτερο εξάμηνο του έτους θα αυξηθούν περισσότερο. Πιστεύεται ότι η ισχυρή ανάπτυξη του τουρισμού είναι ένας από τους κύριους παράγοντες που επηρεάζουν την ταχεία ανάπτυξη των πληρωμών με τραπεζικές κάρτες στην αλβανική οικονομία.

Για τις επιχειρήσεις, ο νόμος απαιτεί οι πληρωμές πάνω από την αξία των 150.000 λεκ να γίνονται μέσω τραπεζικών συναλλαγών, ενώ οι ιδιώτες μπορούν πρακτικά να κάνουν αγορές σε μετρητά για οποιοδήποτε ποσό.