Αποδιδόμενα στον Αρχαίο Έλληνα γλύπτη Λύσιππο, τα εξαιρετικά αγάλματα αλόγων που κοσμούν τη Βασιλική του Αγίου Μάρκου στη Βενετία έχουν τη δική τους συναρπαστική ιστορία

Αν και αιχμαλωτισμένα σε αιώνια ακινησία, τα τέσσερα άλογα διέσχισαν την Ευρώπη μέσα στους αιώνες ως πολύτιμα λάφυρα πολέμου—από τη Χίο στην Κωνσταντινούπολη, στη συνέχεια στη Βενετία, στο Παρίσι, και πίσω στη Βενετία—όπου οι επισκέπτες μπορούν να τα θαυμάσουν ακόμη και σήμερα.

Παρά τη μακρά ιστορία τους και τις τεκμηριωμένες μετακινήσεις τους από μια μεγάλη πρωτεύουσα σε άλλη, παραμένει ασαφές πότε και πού κατασκευάστηκαν τα άλογα του Αγίου Μάρκου.

Γνωστά και ως «Θριαμβευτική Τετρακρίγια», τα τέσσερα αγάλματα φημολογείται ότι αποτελούσαν μέρος ενός μνημείου που απεικόνιζε άρμα τεσσάρων αλόγων, το οποίο χρησιμοποιούνταν σε αρματοδρομίες.

Παρόλο που πιστεύεται ότι κατασκευάστηκαν τον 2ο ή 3ο αιώνα μ.Χ., ορισμένοι μελετητές υποστηρίζουν ότι η φυσιοκρατική απεικόνιση των ζώων και η τεχνική τους αρτιότητα υποδεικνύουν κλασική ελληνική προέλευση.

Στο βυζαντινό κείμενο του 8ου-9ου αιώνα Παραστάσεις Συντόμους Χρονικά, που αφορά την τοπογραφία της Κωνσταντινούπολης, τα άλογα και η τετρακρίγια τους περιγράφονται να εκτίθενται στον Ιππόδρομο της Κωνσταντινούπολης.

Γνωρίζοντας ότι τα άλογα του Αγίου Μάρκου λεηλατήθηκαν από την Κωνσταντινούπολη και μεταφέρθηκαν στη Βενετία το 1204, κατά την 4η Σταυροφορία, οι ιστορικοί τέχνης ταυτίζουν τα αγάλματα με αυτά που περιγράφονται στο συγκεκριμένο έργο ως «τα τέσσερα επίχρυσα άλογα που βρίσκονταν πάνω από τον Ιππόδρομο».

Μετά τη λεηλασία από τους Βενετούς κατά την 4η Σταυροφορία, ο δόγης Ερρίκος Δάνδολος έστειλε τα άλογα στη Βενετία, όπου τοποθετήθηκαν στη βεράντα της πρόσοψης της βασιλικής του Αγίου Μάρκου το 1254.

Το 1797, τα άλογα μεταφέρθηκαν στο Παρίσι, καθώς ο Ναπολέων τα αφαίρεσε βίαια και τα τοποθέτησε στην Αψίδα του Θριάμβου του Καρουζέλ.

Το 1815, μετά τη Μάχη του Βατερλώ, τα άλογα επαναπατρίστηκαν στη Βενετία από τον Καπετάνιο Ντιμαρέσκ, που είχε αναλάβει την αποστολή από τον Αυτοκράτορα της Αυστρίας.

Σήμερα, τα αυθεντικά άλογα εκτίθενται στο εσωτερικό της βασιλικής για λόγους συντήρησης, ενώ στη θέση τους στη λότζια βρίσκονται αντίγραφα από τη δεκαετία του 1980. Ένα δεύτερο σετ αντιγράφων κοσμεί την Αψίδα του Θριάμβου στο Παρίσι.