Ένα αρχαίο ελληνικό συμπόσιο ήταν ένα τραπέζι κατανάλωσης κρασιού που λάμβανε χώρα μετά το γεύμα, με έναν από τους πολλούς σκοπούς του να είναι η εισαγωγή των νέων στην αριστοκρατία μέσω συζητήσεων, συνωμοσιών και καυχησιολογίας.

Σε αυτά τα συμπόσια, τα οποία διεξάγονταν υπό συγκεκριμένους κανόνες, η κατανάλωση κρασιού συνοδευόταν από μουσική, χορό, απαγγελίες και συζητήσεις. Ο Πλούταρχος περιέγραψε τα συμπόσια ως «μια διασκέδαση με κρασί, που καθοδηγούμενη από ευγενική συμπεριφορά, καταλήγει σε φιλία».

Ήταν σύνηθες ο οικοδεσπότης ενός συμποσίου να χαράσσει τα ονόματα των καλεσμένων του σε μία κέρινη πλάκα, μαζί με την ημέρα και την ώρα της εκδήλωσης, και να την παραδίδει σε έναν δούλο, ο οποίος θα την παρέδιδε στους καλεσμένους.

Γενικά, ο αριθμός των καλεσμένων ήταν εννέα. Ωστόσο, στην Αθήνα του 4ου αιώνα π.Χ., τα συμπόσια μεγάλωσαν τόσο πολύ που ορίστηκε μια επιτροπή για να διασφαλίσει ότι ο αριθμός των καλεσμένων δεν θα υπερέβαινε το νόμιμο όριο.

Οι κανόνες ενός αρχαίου ελληνικού συμποσίου

Ένα συμπόσιο επιβλεπόταν από έναν συμποσίαρχο, μια καθοδηγητική μορφή που αποφάσιζε για τη δύναμη του κρασιού που θα σερβιρόταν και επιτηρούσε την τήρηση των κανόνων της εκδήλωσης. Η ένταση του κρασιού εξαρτιόταν συνήθως από το αν η συνάντηση είχε σοβαρό χαρακτήρα ή προοριζόταν για διασκέδαση. Οι αρχαίοι Έλληνες σέρβιραν το κρασί τους αναμεμειγμένο με νερό, καθώς η κατανάλωση καθαρού κρασιού θεωρούνταν συνήθεια βαρβάρων. Το κρασί αντλούταν από έναν κρατήρα, ένα μεγάλο δίχειρο αγγείο που μεταφερόταν από δύο δούλους. Σερβιριζόταν από μία οινοχόη, ένα αγγείο για κρασί.

Πολλές τυπικές διαδικασίες ακολουθούνταν κατά τη διάρκεια της βραδιάς, με σημαντικότερες τις σπονδές, δηλαδή την έκχυση μικρής ποσότητας κρασιού προς τιμήν των θεοτήτων ή των νεκρών.

Εκτός από την απόφαση για την ένταση του κρασιού, ο συμποσίαρχος καθόριζε και τον αριθμό των ποτηριών που θα κατανάλωναν οι παρευρισκόμενοι, συνήθως θέτοντας ένα όριο. Με αυτόν τον τρόπο, όλοι έφταναν περίπου στο ίδιο επίπεδο μέθης.

Ένας άλλος σημαντικός κανόνας του ελληνικού συμποσίου αφορούσε το ποιοι επιτρέπονταν να συμμετάσχουν. Οι γυναίκες δεν επιτρέπονταν να παρευρεθούν στα συμπόσια. Ωστόσο, οι άνδρες καλεσμένοι προσλάμβαναν υψηλής τάξης εταίρες και διασκεδαστές για να τους συνοδεύσουν, να συζητήσουν και να τους ψυχαγωγήσουν.

Οι Ρωμαίοι διοργάνωναν επίσης συμπόσια, τα οποία όμως διέφεραν από τα ελληνικά. Στα ρωμαϊκά συμπόσια, γνωστά ως convivium, το κρασί σερβιριζόταν πριν, κατά τη διάρκεια και μετά το φαγητό, ενώ οι γυναίκες επιτρέπονταν να συμμετέχουν. Στα ελληνικά συμπόσια, το κρασί καταναλωνόταν μόνο μετά το δείπνο.