Ο ήχος της Αγίας Σοφίας αναδημιουργήθηκε πρόσφατα από δύο επιστήμονες του Πανεπιστημίου Στάνφορντ στην Καλιφόρνια.

Η Μπισέρα Πέντσεβα, καθηγήτρια ιστορίας της τέχνης, έχει δημοσιεύσει ένα βιβλίο με τίτλο Hagia Sophia: Sound, Space, and Spirit in Byzantium. Το έργο της επικεντρώνεται στην εκτίμηση της μεσαιωνικής τέχνης και αρχιτεκτονικής, και για να κατανοήσει πλήρως τη μυστικιστική εμπειρία που πιθανόν να ένιωθαν οι πιστοί κατά τη διάρκεια μιας λειτουργίας στη μεγάλη εκκλησία, έκανε στόχο της να αναδημιουργήσει τον ήχο μιας λειτουργίας του 13ου αιώνα.

Ο Τζόναθαν Άμπελ, σύμβουλος καθηγητής στο Κέντρο Έρευνας Υπολογιστικής Μουσικής και Ακουστικής του Στάνφορντ, ειδικεύεται στη χαρτογράφηση ήχου και την ακουστική. Χρησιμοποιώντας μια συγκεκριμένη διαδικασία που τελειοποίησε, γνωστή ως «σύμπτυξη» (convolution), κατέστη δυνατή η αναδημιουργία αυτού του ιστορικού ήχου.

Αυτή η μέθοδος επέτρεψε στους ερευνητές να κατανοήσουν πλήρως την ακουστική λειτουργία της διάσημης Καθεδρικής και να αναδημιουργήσουν αυτές τις ηχητικές εμπειρίες, ώστε να τις μοιραστούν με τον κόσμο.

Αφού η Πέντσεβα έλαβε ειδική άδεια για ηχογράφηση μετά το κλείσιμο του μνημείου, εγκατέστησε αρκετά μικρόφωνα στην Αγία Σοφία και έσκασε ένα μπαλόνι που είχε φέρει η ομάδα της. Ο μικρός ήχος της έκρηξης δημιούργησε έναν «ήχο παλμού», ένα σύντομο και έντονο θόρυβο που, όταν καταγράφηκε, επέτρεψε στην ομάδα της να χαρτογραφήσει την ακουστική του τεράστιου κτιρίου και να δημιουργήσει ένα ψηφιακό φίλτρο. Με αυτό το φίλτρο, η Πέντσεβα και ο Άμπελ κατάφεραν να κάνουν οποιοδήποτε ηχητικό αρχείο να ακούγεται σαν να είχε εκτελεστεί μέσα στη μεγαλύτερη εκκλησία της Χριστιανοσύνης.

Η ηχογράφηση που μπορείτε να ακούσετε μέσω του συνδέσμου στο άρθρο πραγματοποιήθηκε από τη χορωδία “Cappella Romana” από το Πόρτλαντ του Όρεγκον. Το πρώτο απόσπασμα δείχνει τη χορωδία να τραγουδά σε στούντιο χωρίς το φίλτρο της Αγίας Σοφίας, ενώ το δεύτερο είναι με το φίλτρο εφαρμοσμένο.

Η διαφορά είναι εντυπωσιακή, μεταφέροντας τους ακροατές αιώνες πίσω στο χρόνο και προκαλώντας ρίγη συγκίνησης. Η Πέντσεβα και ο Άμπελ πέτυχαν κάτι πραγματικά μοναδικό και διαχρονικό, αναβιώνοντας τα θρυλικά «εικονικά ηχοτοπία» της αρχαίας εκκλησίας.

Η χορωδία έχει πλέον κυκλοφορήσει ένα ολόκληρο άλμπουμ χρησιμοποιώντας το νέο ψηφιακό φίλτρο της Πέντσεβα και του Άμπελ, με τίτλο The Lost Voices of Hagia Sophia.

Μπορείτε να ακούσετε τον εντυπωσιακό ήχο μιας λειτουργίας στην Αγία Σοφία παρακάτω.