Το ζήτημα του χρώματος των μαλλιών των Αρχαίων Ελλήνων απασχολεί εδώ και καιρό ιστορικούς και ερευνητές, παρόλο που δεν υπάρχουν άμεσες αποδείξεις. Ωστόσο, ενδείξεις προκύπτουν από την τέχνη, τη λογοτεχνία και τα αρχαιολογικά ευρήματα, τα οποία προσφέρουν έμμεσες πληροφορίες.
Οι Αρχαίοι Έλληνες αποτελούνταν από διάφορες φυλές, όπως οι Ίωνες, οι Δωριείς, οι Αιολείς και οι Αχαιοί. Κάθε φυλή είχε τις δικές της πολιτιστικές ιδιαιτερότητες και εγκαταστάθηκε σε διαφορετικές περιοχές της Ελλάδας και της Μικράς Ασίας, δημιουργώντας έτσι πιθανές γενετικές διαφοροποιήσεις. Μια μελέτη του 2015 για τη μετανάστευση από τις στέπες κατέδειξε ότι ενώ υπήρξαν επιρροές στη γενετική σύνθεση της Ευρώπης από τις βόρειες περιοχές, στην Ελλάδα αυτές οι επιρροές ήταν μικρότερες. Αυτό σημαίνει ότι οι Αρχαίοι Έλληνες διατηρούσαν έναν κυρίως μεσογειακό γενετικό χαρακτήρα, με τα σκούρα μαλλιά και τα σκούρα μάτια να είναι τα πιο κοινά χαρακτηριστικά.
Η αρχαία ελληνική τέχνη, όπως τα αγγεία, τα αγάλματα και οι τοιχογραφίες, επιβεβαιώνει αυτή την εικόνα. Οι περισσότεροι απεικονίζονται με σκούρα μαλλιά και χαρακτηριστικά, ενώ τα ανοιχτόχρωμα μαλλιά εμφανίζονται σπάνια. Ακόμα και τα ανοιχτόχρωμα πρόσωπα που εμφανίζονται σε κάποιες απεικονίσεις είναι λιγότερο συχνά ξανθά, και διατηρούν χαρακτηριστικά που αντιστοιχούν περισσότερο στον μεσογειακό τύπο.
Κατά την μυκηναϊκή περίοδο, οι τοιχογραφίες αποκαλύπτουν ποικιλομορφία στα χρώματα των μαλλιών, με αποχρώσεις από μαύρο έως σκούρο καστανό, και κάποιες φορές ξανθό ή κόκκινο. Μια γενετική μελέτη του 2017, που ανέλυσε δείγματα DNA από τη μινωική και τη μυκηναϊκή περίοδο, έδειξε ότι οι δύο αυτοί πληθυσμοί είχαν κοινή καταγωγή κατά 75% με τους νεολιθικούς αγρότες της Ανατολίας, ενώ υπήρχαν και δεσμοί με πληθυσμούς από τον Καύκασο και το Ιράν, γεγονός που επιβεβαιώνει μεσογειακά και εγγύς ανατολικά χαρακτηριστικά.
Κατά την κλασική εποχή, τα περισσότερα αρχαιοελληνικά κεραμικά και γλυπτά απεικονίζουν ανθρώπους με σκούρα μαλλιά. Παρόλο που υπήρξαν κάποιες αναφορές σε ξανθά μαλλιά για ιστορικά πρόσωπα, όπως ο Μέγας Αλέξανδρος, οι περισσότεροι Αρχαίοι Έλληνες είχαν σκούρα μαλλιά. Η γενετική σύνθεση των σύγχρονων Ελλήνων, οι οποίοι διατηρούν κατά κύριο λόγο σκούρα μαλλιά, θεωρείται ως απόδειξη της γενετικής συνέχειας με τους Αρχαίους Έλληνες.
Στην «Ιλιάδα» του Ομήρου υπάρχουν περιγραφές ηρώων και θεών με συγκεκριμένα χρώματα μαλλιών, όπως ο Αχιλλέας και ο Μενέλαος που αναφέρονται ως ξανθοί, ενώ ο θεός Απόλλωνας παρουσιάζεται με χρυσά μαλλιά, συμβολίζοντας το φως. Ωστόσο, αυτές οι περιγραφές είναι μάλλον συμβολικές και δεν αντικατοπτρίζουν απαραίτητα τη γενική εικόνα του πληθυσμού.
Επιπλέον, η αντίληψη ότι οι «αρχικοί» Έλληνες ήταν ξανθοί είναι ένας μύθος που διαδόθηκε από τη ναζιστική προπαγάνδα, προκειμένου να παρουσιάσει τους Αρχαίους Έλληνες και Ρωμαίους ως προγόνους των βόρειων Ευρωπαίων και να υποστηρίξει ιδεολογίες φυλετικής υπεροχής.
Σχόλια 1
02/12/24, 00:10
Αριστοτέλης βιβλιο περί χρωμάτων..οι Έλληνες γεννιούνταν ξανθοί με κάστανα μάτια..όλοι αυτοί οι σκουροι σημερινοί φαίνονται ότι γιναν ελληνες....Αλέξανδρος Αχιλλέας Ηράκλειος