Το Ευρωπαϊκό Ελεγπητριό Συνδέτων (ΕΕΣ) εξέφρασε ανησυχίες για το προτεινόμενο Ταμείο Μεταρρύθμισης και Ανάπτυξης ύψους 6 δισεκατομμυρίων ευρώ για τις χώρες των Δυτικών Βαλκανίων, προειδοποιώντας ότι απαιτούνται καλύτερα μέτρα προστασίας για να διασφαλιστούν τα πρόσθετα κονδύλια της ΕΕ που προορίζονται για τη στήριξη της προόδου της περιοχής προς την ένταξη στην ΕΕ.

Το ταμείο, που προτάθηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή ως μέρος του Νέου Σχεδίου Ανάπτυξης για τα Δυτικά Βαλκάνια, αποσκοπεί στην ενίσχυση της οικονομικής ανάπτυξης, στη βελτίωση της κοινωνικοοικονομικής σύγκλισης με τα κράτη μέλη της ΕΕ και στην επιτάχυνση της εναρμόνισης με τις αξίες και τους νόμους της ΕΕ ως προετοιμασία για μελλοντική ένταξη. Ωστόσο, η γνωμοδότηση του ΕΕΣ επισημαίνει πιθανές παγίδες στην εφαρμογή του ταμείου.

Η Laima Liucija Andrikienė, μέλος του ΕΕΣ υπεύθυνη για τη γνωμοδότηση, εξέφρασε ανησυχίες για την αποτελεσματικότητα και τη βιωσιμότητα των όρων εκταμίευσης, επισημαίνοντας τον κίνδυνο να μην είναι αρκετά φιλόδοξοι ή επαρκώς μετρήσιμοι. "Επίσης, εξακολουθεί να είναι δύσκολο να διασφαλιστεί η βιωσιμότητα των μεταρρυθμίσεων, ιδιαίτερα λόγω της αδύναμης διοικητικής ικανότητας της περιοχής", δήλωσε η Andrikienė.

Ενώ χαιρέτισαν την εισαγωγή αυστηρότερων όρων χρηματοδότησης που συνδέονται με την εκπλήρωση των Προγραμμάτων Μεταρρυθμίσεων, τα οποία θα πρέπει να ετοιμάσουν οι ωφελούμενες χώρες και να εγκριθούν από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, οι ελεγκτές τόνισαν την ανάγκη για σαφέστερους και πιο μετρήσιμους δείκτες. Συνέστησαν επίσης στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή να έχει την εξουσία να αναγκάσει τις κυβερνήσεις των Δυτικών Βαλκανίων να αναθεωρήσουν και να προσαρμόσουν ανάλογα τα προγράμματα μεταρρυθμίσεών τους.

Σε σχόλια που εστάλησαν μέσω email στο bne IntelliNews, το ΕΕΣ δήλωσε ότι στο παρελθόν η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεν είχε χρησιμοποιήσει τη συμπληρωματικότητα συστηματικά.

Επιπλέον, οι ελεγκτές πρότειναν την ανάπτυξη ολοκληρωμένων κατευθυντήριων γραμμών για την αξιολόγηση της ικανοποιητικής εκπλήρωσης των όρων πληρωμής που αναφέρονται στα προγράμματα μεταρρύθμισης.

Το προτεινόμενο Ταμείο, το οποίο αναμένεται να παρέχει στήριξη μέχρι 6 δισεκατομμυρίων ευρώ από το 2024 έως το 2027, αντιπροσωπεύει σημαντική αύξηση της χρηματοδότησης για τις χώρες των Δυτικών Βαλκανίων, ξεπερνώντας το 40% του συνολικού ποσού που έχει διατεθεί για την περιοχή έως το 2027. Αυτό έρχεται σε συνέχεια των 14 δισεκατομμυρίων ευρώ που έχουν ήδη διατεθεί στις χώρες προετοιμασίας, συμπεριλαμβανομένης της Τουρκίας, στον τρέχον προϋπολογισμό της ΕΕ.

Ενώ αναγνώρισαν τη λογική πίσω από το Ταμείο και το συνοδευτικό σχέδιο ανάπτυξης, οι ελεγκτές σημείωσαν την απουσία μελέτης αντικτύπου ή αναλυτικού εγγράφου για την αξιολόγηση της πιθανότητας η στήριξη των 6 δισεκατομμυρίων ευρώ να συμβάλει αποτελεσματικά στους στόχους του Ταμείου.

Το ΕΕΣ κάλεσε για διευκρινίσεις σχετικά με ορισμένες διατάξεις που αφορούν τα δικαιώματα ελέγχου του Ευρωπαϊκού Ελεγκτηρίου, καθώς και την πρόσβαση σε δεδομένα και τεκμηρίωση για να διασφαλιστεί επαρκής επίβλεψη.

Επιπλέον ανησυχίες:

• Η έλλειψη σαφούς στρατηγικής για την απορρόφηση των κονδυλίων
• Ο κίνδυνος διαφθοράς και κακοδιαχείρισης
• Η αδυναμία των διοικητικών συστημάτων στις χώρες των Δυτικών Βαλκανίων