Τα έργα καύσης απορριμμάτων είναι από τις μεγαλύτερες κρατικές επενδύσεις σε αξία τα τελευταία 6 χρόνια στην Αλβανία, αλλά δεν έχουν κανένα ρόλο στην επεξεργασία των απορριμμάτων, παρόλο που οι 2 από τις τρεις εγκαταστάσεις έχουν ήδη κατασκευαστεί.

Τα στοιχεία της Eurostat για την επεξεργασία απορριμμάτων στην Ευρώπη δείχνουν ότι το 2022 στην Αλβανία παρήχθησαν 295 κιλά απορριμμάτων ανά κάτοικο, αλλά μόνο τα 13 κιλά κατά κεφαλήν ή το 4,4% του συνόλου εξαλείφθηκαν με καύση σε αποτεφρωτήρες ή χωματερές.

Έτσι τα αποτεφρωτήρια έχουν μετατραπεί σε αντικείμενα «καύσης» δημοσίων κονδυλίων. Από το 2017 έως τον Ιανουάριο του 2024 έχουν λάβει από τον κρατικό προϋπολογισμό περίπου 122 εκατ. ευρώ, σύμφωνα με στοιχεία του υπουργείου Οικονομικών, ενώ εκατομμύρια περισσότερα προμηθεύονται καθημερινά με στόχο να επιστρέψουν στην εργασία τους.

Μόνο τον Ιανουάριο του 2024, η εταιρεία Integrated Energy BV SPV που είναι υπεύθυνη για την κατασκευή του αποτεφρωτηρίου των Τιράνων πληρώθηκε από το δημόσιο ταμείο με περίπου 2,1 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων πάνω από 600 χιλιάδες ήταν πληρωμές από τον Δήμο Δυρραχίου και 1,5 εκατ. ευρώ από τον Δήμο Τιράνων.

Λόγω αναποτελεσματικών και διεφθαρμένων επενδύσεων, το κόστος διαχείρισης απορριμμάτων του Δήμου Τιράνων το 2024 είναι υπερδιπλάσιο σε σύγκριση με το 2017, πριν ξεκινήσει το έργο του αποτεφρωτήρα, σύμφωνα με τον Ανώτατο Κρατικό Έλεγχο (KLSH).

Η επεξεργασία των απορριμμάτων κοστίζει περισσότερο για τον δήμο Δυρραχίου. Ο Δήμος Δυρραχίου είναι μια μοναδική περίπτωση για το πώς ξοδεύει περισσότερα από τα μισά έσοδα που συγκεντρώνει σε ένα μόνο είδος, για την προστασία του περιβάλλοντος (κυρίως καθαρισμό σκουπιδιών). Το 2022 τα ίδια έσοδα του Δήμου (από φόρους, τέλη και χωριστούς φόρους) ήταν 1,53 δισ. λεκ, με μείωση 3% σε σχέση με το προηγούμενο έτος, σύμφωνα με στοιχεία της Co-Plan.

Έτσι, οι κύριες πόλεις της χώρας αντιμετωπίζουν ταυτόχρονα υψηλό κόστος επεξεργασίας απορριμμάτων και αντιμετωπίζουν περιβαλλοντική έκτακτη ανάγκη, καθώς τα απόβλητα που παράγονται στο Ελμπασάν, το Δυρράχιο, το Kavajë, τη Vorë και τα Τίρανα συσσωρεύονται σε χώρους υγειονομικής ταφής κοντά σε αποτεφρωτήρες που δεν λειτουργούν.

Η επεξεργασία των απορριμμάτων στην Αλβανία συνεχίζει να είναι «καυτή πατάτα» στα χέρια της κυβέρνησης, καθώς η χώρα γνωρίζει τουριστική έκρηξη. Πέρυσι τη χώρα επισκέφτηκαν 10 εκατομμύρια τουρίστες και η φετινή σεζόν αναμένεται να είναι ακόμα καλύτερη όσον αφορά τις κρατήσεις. Από την άλλη, σωροί σκουπιδιών συναντώνται παντού στη χώρα.