Ξακουστό σε όλο τον κόσμο το κάστρο της Αργύρως με το όνομα ΚΑΛΙΑΣ. Το γιγάντιο, μολυβόχρωμο ΦΡΟΥΡΙΟ, ντυμένο από κισσό, αντιστέκεται στη φθορά του χρόνου και προβάλλει επιβλητικά πάνω από την αρχαία πόλη του ΑΡΓΥΡΟΚΑΣΤΡΟΥ. Λέγεται ότι την πόλη έχτισε η βασίλισσα ΑΡΓΥΡΩ, από το όνομα της οποίας ονομάστηκε ΑΡΓΥΡΟΚΑΣΤΡΟ.
Γραικοί και Έλληνες – Τι γράφουν ο Αριστοτέλης, ο Στράβωνας κ.ά. – «Νέα» και «Παλαιά» Ήπειρος – Αρχαίοι και νεότεροι χάρτες Ηπείρου και Αλβανίας
Στα χρόνια της Κατοχής, ο Νικόλαος Β. Πατσέλης, έγραψε μια μελέτη 180 περίπου σελίδων, με τίτλο «Η ΒΟΡΕΙΟΣ ΗΠΕΙΡΟΣ ΚΑΙ ΤΑ ΦΥΣΙΚΑ ΤΗΣ ΣΥΝΟΡΑ». Μετά το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, έθεσε το πόνημά του στη διάθεση της Κεντρικής Επιτροπής Ελληνικών Δικαίων για να το αξιοποιήσει κατάλληλα.
Ένα ντοκουμέντο που περιέχεται στον βιβλίο του πολιτικού Αλέξανδρου Κ. Παπαδόπουλου, «Άπειρος» Χώρα – Ο Αλβανικός Εθνικισμός και ο Οικουμενικός Ελληνισμός», και που κυκλοφόρησε το 1992 (παραμένοντας στην ανασκόπηση και τα συμπεράσματα απολείτως επίκαιρο) βοηθάει ιδιαίτερα στην ερμηνεία της..... εξάρτησης που εμφανίζει η Αλβανία και την επιρροή απ’ την Τουρκία. Πρόκειται για επιρροή που πολλές φορές δίνει την αίσθηση της δορυφορικής συμπεριφοράς. Η σχέση αυτή έχει βάθος και η Συμφωνία που υπεγράφη τότε μυστικώς είναι σε ισχύ όλα τα χρόνια. Μπορεί να ανεστάλει προσωρινώς σε ορισμένα σκέλη της την περίοδο του κομουνιστικού απομονωτισμού, αλλά σε πολύ πιο ισχυρές βάσεις, ενδεχομένως με κάποιες αλλαγές στη διατύπωση, επανήλθε μετά το 1991 και διαιωνίζεται.
Η Άρτα της νότιας Ηπείρου, απελευθερώθηκε στις 23 - 24 Ιουνίου του 1881. Οι συμφωνίες του Βερολίνου και αργότερα της Κωνσταντινούπολης, υποχρεώνουν τις οθωμανικές αρχές να αποχωρήσουν από τη νότια Ήπειρο και να παραδώσουν την περιοχή στο ελλαδικό κράτος.
Το 1913 ο ελληνικός στρατός ελευθερώνει τις πόλεις της Βορείου Ηπείρου. Δυο κάστρα του Βορειοηπειρωτικού Ελληνισμού, η Χειμάρρα και η Κορυτσά είχαν απελευθερωθεί νωρίτερα (1912). Ο ελληνικός στρατός απελευθερώνει το κατεχόμενο βόρειο τμήμα της ενιαίας Ηπείρου από τους Οθωμανούς Τούρκους.
Σαν να μην έφτανε η εν ψυχρώ δολοφονία του Κωνσταντίνου Κατσίφα από τους Βουλιαράτες την ημέρα της εθνικής μας εορτής, που την βάψανε με αίμα, σαν να μην έφταναν οι λασπολογίες και οι ανιστόρητες δηλώσεις, η εθνικιστική τους ρητορική και η αγριότητα κατά των μελών της Εθνικής Ελληνικής Μειονότητας, δημιουργώντας ένα κλίμα ανασφάλειας, φόβου και βίας, τώρα βάλανε στο στόχαστρο την ίδια την ιστορία μας. Μια ιστορία χαρακωμένη με αγώνες και ανδραγαθήματα, βαμμένη με αίμα. Κι όταν ένας λαός δεν έχει ιστορία, σημαίνει ότι δεν έχει οντότητα, δεν έχει παρελθόν και μέλλον.
Η Αλβανία τίμησε με κάθε επισημότητα τον συνεργάτη των ναζί Μιντάτ Φράσερι.
Η έκφραση «την ιστορία τη γράφουν οι νικητές» είναι τόσο αόριστη, ώστε να μπορεί ταυτόχρονα να ερμηνεύεται με διαμετρικά αντίθετο τρόπο. Ανάλογα με το τι σημαίνει η λέξη «ιστορία» και για ποια ιστορία μιλούμε, ανάλογα με το τι σημαίνει «νικητές» και για τι είδους νίκη μιλούμε. Διότι και πολλές ιστορίες για την ίδια εποχή υπάρχουν, αλλά έχουμε και νικητές που αργότερα ηττήθηκαν.
Έχει δίκιο η αλβανίδα ιστορικός Ελενα Κοτσάκι. Φυσικά και είμαστε Αλβανοί εάν δείτε πόσο κακάσχημος και ατσούμπαλος λαός είμαστε. Η πιο κοντινή εκδοχή του Αλβανού είναι οι Ελληνες. Γι΄αυτό και οι Αλβανοί αισθάνονται σαν τα σπίτια τους στην Ελλάδα. Είμαστε Αλβανοί που νομίζουμε ότι είμαστε Ιταλοί.
Για να αγαπήσει κανείς τη γενέτειρά του και να συνεισφέρει με οποιονδήποτε τρόπο στα χρηστά κοινά της, θα πρέπει πρώτα απ’ όλα να τη γνωρίσει, μέσα από τη γεωγραφία, την ιστορία και την παράδοσή της.
Ο όρος «Αλβανοί» και οι άλλοι όροι «Άλβανον», «Αλβανία» που αναφέρονται στο έθνος των Σκιπετάρων είναι κατασκεύασμα των λογίων. Κατά τους υστεροβυζαντινούς χρόνους το «Άρβανον» έγινε «Άλβανον» και το Αρβανίτης έγινε Αλβανίτης.
"Δυστυχώς υποκύψαμε. Η ελληνική κυβέρνηση έκανε "κωλοτούμπες"για το Σκοπιανό." Συνέντευξη με τον ιστορικό Σ Καργάκο
Πότε δημιουργήθηκαν οι αρχικοί οικισμοί στην περιοχή - Οι αγώνες των Σουλιωτών εναντίον της οθωμανικής αυτοκρατορίας ως τα χρόνια του Αλή Πασά-Οι «φάρες» των Σουλιωτών.
Στον… απόηχο του άρθρου μας για την ετυμολογία της λέξης "λουλούδι, θα ασχοληθούμε με την ιστορία του Σουλίου και τους κατοίκους.
Έντονος υπήρξε και ο χριστιανικός χαρακτήρα της Ηπείρου, που τεκμηριώνει την ηθική ενότητα και την αδιάσπαστη αλληλουχία της, με τον χριστιανικό χαρακτήρα της υπόλοιπης Ελλάδας. Τον χριστιανισμό στα άγια χώματα της Ηπείρου, κήρυξε ο απόστολος των Εθνών Παύλος, ενώ πλήθος μαρτύρων του αγιολογίου της Ορθοδοξίας μας, ήραν την καταγωγή τους από την Βόρειο Ήπειρο. Όπως καταγράφει στις μαρτυρίες του, ο απόστολος Παύλος διέμεινε έναν ολόκληρο χειμώνα στην Νικόπολη, η οποία αποτέλεσε και το ορμητήριο των ιεραποστολικών του παρεμβάσεων, σε όλο φάσμα της Ηπείρου, της Ιλλυρίας και της Δαλματίας. Στα πρώτα χριστιανικά χρόνια πλήθος μαρτύρων καταγόμενοι από την ιστορική Βόρειο Ήπειρο, μαρτύρησαν για το ήθος της ορθοδοξίας. Είναι καταγεγραμμένοι ιστορικά οι θάνατοι – μαρτυρίες του επισκόπου Δυρραχίου Αγίου Αστείου (98 μ.Χ), του επισκόπου Αυλώνος Ελευθερίου (120 μ.Χ.), και του επισκόπου Φοινίκης Αγίου Δονάτου το 250 μ.Χ.