20 Ιουλίου 1974. Είναι η μέρα που ο χρόνος για την Κύπρο σταματά. Είναι η μέρα που αλλάζει τον ρουν της ιστορίας γι’ αυτό το χρυσοπράσινο φύλλο ριγμένο στο πέλαγος. Είναι η μέρα που από την έλευσή της και μετά, τίποτα σε αυτό το νησί δεν θα είναι όπως προηγουμένως. 20 Ιουλίου 1974-20 Ιουλίου 2009: Τριάντα πέντε χρόνια μετά, ο εφιάλτης του πικρού εκείνου καλοκαιριού ζωντανεύει ξανά, τα βήματα της μπότας του Τούρκου κατακτητή ηχούν και πάλι στ’ αφτιά μας…Κι εμείς, μέσα από τις αναμνήσεις του έφεδρου τότε καταδρομέα της 33ης Μοίρας Καταδρομών Νεοπτόλεμου Κότσαπα, όπως αποτυπώνονται στο βιβλίο του «ΚΕΡΥΝΕΙΑ ΕΑΛΩ», επιστρέφουμε πίσω στο χρόνο, σ’ εκείνο το μαύρο πρωινό της 20ής Ιουλίου 1974. Ο Νεοπτόλεμος Κότσαπας ξεδιπλώνει τις μνήμες του και αφηγείται με παραστατικό τρόπο τις τραγικές εκείνες στιγμές, τις πρώτες ώρες του μαρτυρίου, του Γολγοθά που άρχιζε για την Κύπρο και τους κατοίκους της. Ο πόλεμος έχει ήδη αρχίσει…
Ένα ντοκουμέντο που περιέχεται στον βιβλίο του πολιτικού Αλέξανδρου Κ. Παπαδόπουλου, «Άπειρος» Χώρα – Ο Αλβανικός Εθνικισμός και ο Οικουμενικός Ελληνισμός», και που κυκλοφόρησε το 1992 (παραμένοντας στην ανασκόπηση και τα συμπεράσματα απολείτως επίκαιρο) βοηθάει ιδιαίτερα στην ερμηνεία της..... εξάρτησης που εμφανίζει η Αλβανία και την επιρροή απ’ την Τουρκία. Πρόκειται για επιρροή που πολλές φορές δίνει την αίσθηση της δορυφορικής συμπεριφοράς. Η σχέση αυτή έχει βάθος και η Συμφωνία που υπεγράφη τότε μυστικώς είναι σε ισχύ όλα τα χρόνια. Μπορεί να ανεστάλει προσωρινώς σε ορισμένα σκέλη της την περίοδο του κομουνιστικού απομονωτισμού, αλλά σε πολύ πιο ισχυρές βάσεις, ενδεχομένως με κάποιες αλλαγές στη διατύπωση, επανήλθε μετά το 1991 και διαιωνίζεται.
Εάν κάποιος είχε χρόνια να επισκεφθεί την Αλβανία, διασχίζοντας την σήμερα από τα πρώτα κιόλας χιλιόμετρα θα παρατηρήσει αρκετούς αστραφτερούς μιναρέδες να ορθώνονται στους ουρανούς. Είναι απορίας άξιο πως χωριά και οικισμοί με ελάχιστους κατοίκους που στερούνται τα βασικά ακόμη και για την επιβίωση τους έφεραν είς πέρας τέτοια έργα.