Η δομή της οικονομικής ανάπτυξης το 2023 παρουσίασε αισθητή πτώση στον τομέα της παραγωγής στην Αλβανία και ιδιαίτερα στη γεωργία, που είναι και ο μεγαλύτερος κλάδος της οικονομίας.

Τα επίσημα στοιχεία του INSTAT έδειξαν ότι ο τομέας της γεωργίας κατέγραψε πτώση 0,68% το 2023, ο ισχυρότερος του κλάδου από το 1997.

Η πτωτική τάση των ρυθμών ανάπτυξης σε αυτόν τον κλάδο ξεκίνησε από το 2013. Τα τελευταία 10 χρόνια ο αγροτικός τομέας αυξήθηκε κατά μέσο όρο κατά 1%, ενώ το αποτέλεσμα αποδυναμώθηκε την τελευταία τριετία για να γίνει αρνητικό το 2023.

Από το 2000 έως το 2010, ο αγροτικός τομέας αυξήθηκε κατά μέσο όρο 3,7% ετησίως. Αναλυτικότερα στοιχεία δείχνουν ότι η μεγαλύτερη πτώση σημειώθηκε στον κτηνοτροφικό τομέα και στο κλείσιμο μικρών δομών, οικοπέδων για ιδιοκατανάλωσης.

Η μείωση του αγροτικού πληθυσμού από την εσωτερική και εξωτερική μετανάστευση, αφενός, και η έλλειψη κρατικών επιδοτήσεων, αφετέρου, έχουν επιδεινώσει το κλίμα στον κλάδο.

Το 2022 ο αριθμός των κεφαλών στο ζωικό κεφάλαιο παρουσίασε ετήσια μείωση περίπου 13%, ενώ κατά τη διάρκεια της δεκαετίας τα κεφάλια μειώθηκαν στο μισό.

Παραγωγοί και κτηνοτρόφοι υποστηρίζουν ότι το κόστος στην κτηνοτροφική και γεωργική αλυσίδα είναι υψηλό, καθώς το κράτος δεν επιδοτεί τον κλάδο.

Με την άρση της απαλλαγής από τον ΦΠΑ, επαναφέροντας το επίπεδο στο 20%, η κατάσταση επιδεινώθηκε περαιτέρω. Η τιμή του γάλακτος στο αγρόκτημα είναι επί του παρόντος 40% έως 60% υψηλότερη από ό,τι στην ΕΕ και την περιοχή.

Στην Αλβανία, πέρυσι, οι κτηνοτρόφοι που είχαν περισσότερες από 10 αγελάδες έλαβαν 98 ευρώ το κεφάλι σε δύο δόσεις. Ενώ στη Σερβία, μετά την απεργία των κτηνοτρόφων, πέρυσι, η επιδότηση για μια αγελάδα γαλακτοπαραγωγής είναι 365 ευρώ και για κάθε λίτρο ο κτηνοτρόφος παίρνει πίσω 0,16 λεπτά.

Αυτή η διαφορά τιμών προσανατολίζει τα αλβανικά εργοστάσια προς την εισαγωγή γάλακτος από το εξωτερικό, πράγμα που σημαίνει ότι αποτελεί πολλαπλή πίεση για τους κτηνοτρόφους που ήδη υποφέρουν από το υψηλό κόστος της πρώτης ύλης.

Η γεωργία συμβάλλει πάνω από το 18% της οικονομικής ανάπτυξης της χώρας και είναι ο μεγαλύτερος κλάδος της, αλλά τα δύο χρόνια ελλειμμάτων στην παραγωγή ξυπνούν ξανά τα κανάλια εισαγωγής, ενώ οι εξαγωγές παρέμειναν στάσιμες.

Επί του παρόντος, περίπου το 70% των αγροτικών προϊόντων σε πάγκους και σούπερ μάρκετ προέρχονται από εισαγωγές, ανταγωνίζονται σε τιμές ακόμη και τους λίγους ντόπιους αγρότες που προσπαθούν να παράγουν για την αγορά.

Η κατάσταση στον κλάδο αναμένεται να επιδεινωθεί περαιτέρω φέτος, καθώς ο κρατικός προϋπολογισμός παρείχε λιγότερη χρηματοδότηση, ενώ η στήριξη της ΕΕ από τα ταμεία IPARD παραμένει μπλοκαρισμένη. Στον προϋπολογισμό του 2024, ο τομέας της γεωργίας έλαβε 9% λιγότερη χρηματοδότηση από το σχέδιο του 2023.

Διαβάστε και: