Το θέμα της διαχείρισης του πάρκου Βουθρωτού εξετάζει το Συνταγματικό Δικαστήριο, το οποίο με μια ασυνήθιστη κίνηση, προ ημερών, έκανε αλλαγή στις διαδικασίες του, ζητώντας από την αλβανική κυβέρνηση την έκθεση της UNESCO.

Η έκθεση της UNESCO συντάχθηκε τον περασμένο Οκτώβριο, αλλά η αλβανική κυβέρνηση δεν είχε δώσει τη συγκατάθεσή της για να δημοσιοποιηθεί.

Η έκθεση UNESCO-ICOMOS εγείρει βαθιά ανησυχία για την απομάκρυνση από το πάρκο του Βουθρωτού περίπου 600 εκταρίων όπου κατασκευάζεται επί του παρόντος ένα θέρετρο και ζητά από τις αλβανικές αρχές να υποβάλουν επειγόντως στην UNESCO ένα σαφές σχέδιο μέτρων για την προστασία του Εθνικού Πάρκου του Βουθρωτού.

Η κοινή έκθεση UNESCO-ICOMOS, που εστάλη στις αλβανικές αρχές τον περασμένο Οκτώβριο, ασκεί έντονη κριτική για την αναθεώρηση των συνόρων του Εθνικού Πάρκου Βουθρωτού εν αγνοία της UNESCO και για τη μη διασφάλιση της ολοκληρωμένης διαχείρισης του Βουθρωτού όπως ζητήθηκε από αποστολές των προκατόχων του παγκόσμιου οργανισμού που παρακολουθούσαν το Βουθρωτό.

Η αποστολή της UNESCO αναφέρει στην έκθεση ότι «εκτός από τη δημιουργία του νέου Ιδρύματος Διαχείρισης Βουθρωτού, καμία άλλη πρόταση για τη διασφάλιση της εφαρμογής του Σχεδίου Διαχείρισης δεν παρουσιάστηκε κατά τη διάρκεια της αποστολής από τις αλβανικές αρχές».

«Μόνο η δημιουργία του Ιδρύματος δεν μπορεί να εκπληρώσει τις συστάσεις των προηγούμενων αποστολών, της Επιτροπής Παγκόσμιας Κληρονομιάς και του ίδιου του Σχεδίου Διαχείρισης για μια ολοκληρωμένη διαχείριση του Βουθρωτού», αναφέρει η έκθεση.

Μια συμφωνία μεταξύ του Αλβανικού Υπουργείου Πολιτισμού και του Αλβανοαμερικανικού Ιδρύματος Ανάπτυξης (AADF) για τη δημιουργία ενός ιδρύματος για τη διαχείριση του Βουθρωτού περιλαμβάνει μόνο μία περιοχή του πάρκου του Βουθρωτού, γνωστή ως περιοχή Α3, όπου το μεγαλύτερο μέρος της αρχαίας πόλη βρίσκεται, αφήνοντας έξω τρεις άλλες περιοχές που αποτελούν μέρος του εθνικού πάρκου Butritnt.

Η αποστολή της UNESCO συνιστά στην έκθεση ότι προκειμένου να διασφαλιστεί η προστασία και η διατήρηση των οικουμενικών αξιών αυτής της παγκόσμιας κληρονομιάς και της ακεραιότητάς της, το Υπουργείο Πολιτισμού θα πρέπει να διατηρήσει την εποπτεία της διαχείρισης ολόκληρης της περιουσίας της Παγκόσμιας Κληρονομιάς, όχι μόνο ένα μέρος της.

Η αποστολή αναφέρει στην έκθεση ότι επιβεβαίωσε την πρόσφατη αφαίρεση από το Εθνικό Πάρκο του Βουθρωτού περίπου 600 εκταρίων από την περιοχή Β κοντά στα Εξαμίλια όπου βρίσκεται υπό κατασκευή τουριστικό συγκρότημα κατοικιών.

Σύμφωνα με την αποστολή «η απομάκρυνση 600 εκταρίων από το Εθνικό Πάρκο, δεν έχει κοινοποιηθεί στο Κέντρο Παγκόσμιας Κληρονομιάς και αντιπροσωπεύει μια αλλαγή στο καθεστώς προστασίας ενός ευαίσθητου τμήματος της νεκρής ζώνης και πιθανώς ακόμη και ενός μικρού τμήματος του κόσμου. Κληρονομιά που πλέον βρίσκεται εκτός των ορίων του Εθνικού Πάρκου».

Η αποστολή ζήτησε από τις αλβανικές αρχές, ως επείγον θέμα, να διευκρινίσουν στο Κέντρο Παγκόσμιας Κληρονομιάς ποια είναι τα τρέχοντα μέτρα προστασίας για όλα τα περιουσιακά στοιχεία Παγκόσμιας Κληρονομιάς που περιλαμβάνονται στο Πάρκο του Βουθρωτού και στη ζώνη ασφαλείας του εντός των ορίων του πάρκου.

Η αλβανική κυβέρνηση αποφάσισε ότι η διαχείριση του Εθνικού Πάρκου Βουθρωτού θα γίνει από ίδρυμα που δημιουργήθηκε από το Υπουργείο Πολιτισμού και το Αλβανοαμερικανικό Ίδρυμα Ανάπτυξης για 10ετή θητεία, με δικαίωμα ανανέωσης.

Ο νόμος εγκρίθηκε από τη Βουλή τον Μάιο του 2022 και προκάλεσε διαμαρτυρίες και έντονες συζητήσεις από την κοινωνία των πολιτών και τους βουλευτές της αντιπολίτευσης, οι οποίοι υποπτεύονται παράνομη και αντισυνταγματική εκμετάλλευση ενός μεγάλου περιουσιακού στοιχείου της χώρας, το οποίο μπορεί να ζημιωθεί από τη διαχείριση μέσω αυτής της μορφής.

Ομάδα 36 βουλευτών της αντιπολίτευσης ζήτησε από το Συνταγματικό Δικαστήριο να ακυρώσει ως αντισυνταγματικό τον νόμο για τη διαχείριση του Εθνικού Πάρκου Βουθρωτού.