Η De Mare S.R.L., μια μικρή εταιρεία με έδρα το Moliterno di Potenza, βρέθηκε στο επίκεντρο μίας ιστορίας που συνδυάζει τραγωδία και επιχειρηματική επιτυχία. Η μοίρα της εταιρείας συνδέθηκε άμεσα με τα τραγικά γεγονότα στην Αλβανία (σεισμός 2019), φέρνοντας στο φως σκοτεινές πτυχές διαφθοράς.

Η στροφή στην Αλβανία

Όλα ξεκίνησαν με τον φονικό σεισμό της 26ης Νοεμβρίου, ο οποίος στοίχισε τη ζωή σε περισσότερους από 50 Αλβανούς, ενώ εκατοντάδες άλλοι τραυματίστηκαν. Η αλβανική αντιδρώντας άμεσα, συγκάλεσε την Επιτροπή Πολιτικών Εκτάκτων Αναγκών, εξουσιοδοτώντας την Ανεξάρτητη Αρχή Κυκλοφορίας Υλικών (AKUM) να προχωρήσει σε επείγουσες προμήθειες. Ανάμεσα σε αυτές βρισκόταν και η απόκτηση του οικολογικού πάρκου στο Πόρτο Ρομάνο, σε μια συνεργασία με τη De Mare S.R.L., που ήταν γνωστή για την εξειδίκευσή της στον τομέα των αποτεφρωτήρων.

Η De Mare S.R.L., που ιδρύθηκε το 2009, ήταν μια μικρή εταιρεία με συνολικό προσωπικό 10 εργαζομένων, με σχετικά μέτρια οικονομικά αποτελέσματα μέχρι το 2019. Όμως, η απόφασή της να ανοίξει παράρτημα στην Αλβανία, λίγο πριν την καταστροφική σεισμική δόνηση, άλλαξε το παιχνίδι. Τα σχέδια για την ανάπτυξη του οικολογικού πάρκου στο Πόρτο Ρομάνο έδωσαν στην εταιρεία μια νέα προοπτική.

Ο Fausto De Mare, ιδρυτής της εταιρείας, μαζί με τον γιο του Carmine, είχαν λάβει την απόφαση να επεκτείνουν τις δραστηριότητές τους στην Αλβανία λίγο πριν τον σεισμό. Και αυτή η απόφαση ήταν ακριβώς αυτό που έδωσε στη De Mare την ευκαιρία να συμμετέχει στο έργο του οικολογικού πάρκου.

Ακύρωση διαγωνισμού και σκιές διαφθοράς

Η ανακοίνωση του ανοιχτού διαγωνισμού από την Εθνική Υπηρεσία Ύδρευσης και Αποχέτευσης ήταν η ευκαιρία που περίμενε η De Mare. Μέσα σε λίγες μέρες από την ανακοίνωση, η εταιρεία εγκαθίδρυσε τη θυγατρική De Mare Albania στα Τίρανα, προετοιμαζόμενη να συμμετάσχει στον διαγωνισμό. Και ενώ ο ανταγωνισμός ήταν έντονος, η τύχη ευνοούσε τη De Mare.

Αλλά η ανακοίνωση του νικητή δεν έγινε ποτέ. Η τραγωδία του σεισμού έριξε σκιά στον διαγωνισμό, και η κυβέρνηση αναγκάστηκε να εστιάσει στην αντιμετώπιση των επιπτώσεων της καταστροφής. Αυτό όμως σήμαινε ότι η De Mare και η συμμορία των αποτεφρωτήρων που την υποστήριξε βρέθηκαν στο σωστό μέρος, τη σωστή στιγμή.

Το τραγικό γεγονός αναδείχθηκε σε ευκαιρία για την εταιρεία, αποδεικνύοντας πως στον κόσμο των επιχειρήσεων, η τύχη μπορεί να φέρει αναπάντεχες ευκαιρίες, ακόμα και μέσα από τις πιο θλιβερές στιγμές. Και για τη De Mare S.R.L., αυτή η ευκαιρία άνοιξε νέους ορίζοντες και της έδωσε τη δυνατότητα να επεκτείνει τη δραστηριότητά της σε νέες αγορές και έργα, ενισχύοντας ταυτόχρονα τη θέση της στον τομέα της ανακύκλωσης και της οικολογικής αειφορίας.

Στις 7 Δεκεμβρίου το Δελτίο Δημοσίων Προμηθειών ανακοίνωσε ξαφνικά ότι ο διαγωνισμός για το οικολογικό πάρκο του Πόρτο Ρομάνο ακυρώθηκε. Ο Εθνικός Οργανισμός Ύδρευσης και Αποχέτευσης ανακοίνωσε ότι η απόφαση αυτή ελήφθη με βάση την επιστολή του Υπουργείου Οικονομικών.

Αυτό ήταν μόνο το πρώτο βήμα. Δύο εβδομάδες αργότερα, στις 16 Δεκεμβρίου, ο Έντι Ράμα συγκαλεί την Επιτροπή Πολιτικών Εκτάκτων Αναγκών. Η συνεδρίαση είχε μόνο 2 θέματα στην ημερήσια διάταξη. Το πρώτο σημείο ήταν να δοθεί εντολή σε όλες τις κομητείες που επλήγησαν από τον σεισμό να εναποθέσουν τα αδρανή απόβλητα που δημιουργήθηκαν από τον σεισμό στη χωματερή του Πόρτο Ρομάνο.

Ενώ το δεύτερο σημείο έδωσε εντολή στον Εθνικό Οργανισμό Ύδρευσης και Αποχέτευσης να λάβει μέτρα για την ενθυλάκωση του ΧΥΤΑ του Πόρτο Ρομάνο και την αναβίωσή του με ταχεία διαδικασία υπό συνθήκες έκτακτης ανάγκης. Εν ολίγοις, η απόφαση της Επιτροπής Πολιτικών Εκτάκτων Αναγκών που υπέγραψε ο Έντι Ράμα διέταξε την AKUM να προμηθευτεί το Οικολογικό Πάρκο του Πόρτο Ρομάνο χωρίς διαγωνισμό.

Μόλις μια μέρα αργότερα, η AKUM ξεκίνησε απευθείας διαπραγματεύσεις με την κοινοπραξία μεταξύ της De Mare Albania και μιας αλβανικής εταιρείας που ονομάζεται Victoria Invest που ανήκει στον επιχειρηματία Fatmir Kuçi. Η σύμβαση υπεγράφη στις 27 Δεκεμβρίου. Η αξία του ήταν 1 δισ. 626 εκατ. λεκ, περίπου 13,8 εκατομμύρια ευρώ ή το 97% του οριακού ταμείου.

Σκοτεινές πτυχές και διαφθορά

Σκιές πλανώνται πάνω από το Porto Romano, ρίχνοντας φως σε σκοτεινές πτυχές της υπόθεσης. Η συμφωνία, που ήρθε στο φως, φέρνει στο προσκήνιο μια ανησυχητική αλληλουχία γεγονότων.

Η Integrated Energy, εταιρεία αποτέφρωσης στα Τίρανα, συνάπτει συμφωνία με το αρχιτεκτονικό γραφείο Casanova Hernandez, με επικεφαλής την κόρη του πρωθυπουργού Έντι Ράμα, για το σχεδιασμό του Οικολογικού Πάρκου Porto Romano. Η ημερομηνία; 1 Απριλίου 2019, πέντε μήνες πριν την επίσημη ανακοίνωση για το κλείσιμο της χωματερής.

Ερωτήματα αναδύονται. Πώς η εταιρεία αποτέφρωσης γνώριζε για το κλείσιμο και το μελλοντικό πάρκο; Η σύμβαση φανερώνει σιγουριά, μια σιγουριά που γεννά υποψίες για διασυνδέσεις και εσωτερική πληροφόρηση, στοιχεία που αγγίζουν τα όρια κυβερνητικού εγκλήματος.

Η De Mare και η Victoria Invest, νικήτριες του διαγωνισμού ύψους 16 εκατομμυρίων ευρώ, δεν αναλαμβάνουν δράση. Αντιθέτως, υπεργολαβούνται τα έργα στην ARTCON, εταιρεία του Denis Ymer, οδηγού των Mertir και Zoto, έναντι 6 εκατομμυρίων ευρώ.

Πού πηγαίνουν τα υπόλοιπα 10 εκατομμύρια; Πώς εξηγείται η άμεση ανάθεση σε εταιρεία με στενούς δεσμούς με πολιτικά πρόσωπα;

Η σκιά της διαφθοράς βαραίνει την υπόθεση. Η De Mare, εταιρεία με άγνωστη έως τότε εμπειρία σε περιβαλλοντικά έργα, λαμβάνει το συμβόλαιο. Η ARTCON, χωρίς προηγούμενη εμπειρία σε έργα αποκατάστασης χωματερών, αναλαμβάνει την υλοποίηση.

Ερωτήματα πλήθουν:

• Πώς εξηγείται η άμεση ανάθεση στην De Mare;
• Ποια κριτήρια αξιολόγησης ελήφθησαν υπόψη;
• Γιατί η ARTCON, χωρίς σχετική εμπειρία, έλαβε το υπεργολαβία;
• Πού κατέληξαν τα 10 εκατομμύρια ευρώ;

Η υπόθεση Porto Romano αφήνει μια πικρή γεύση. Σκιές αμφιβολίας πλανώνται πάνω από τις διαδικασίες, θολώνοντας τα όρια διαφάνειας και ηθικής. Η έρευνα οφείλει να ρίξει φως στα άγνωστα σημεία, φέρνοντας απαντήσεις και αποκαλύπτοντας τυχόν ευθύνες.