Φέτος τον Ιούλιο η νέα δικαιοσύνη στην Αλβανία κλείνει 7 χρόνια από την ίδρυση της, όταν τα ξημερώματα της 22ης Ιουλίου 2016 η τότε βουλή ενέκρινε ομόφωνα τη μεταρρύθμιση στη δικαιοσύνη με 140 ψήφους υπέρ.

Οι νέες αλλαγές προέβλεπαν την ίδρυση 10 νέων θεσμών που θα καθιστούσαν δυνατό ένα ανεξάρτητο δικαστικό σύστημα, την εκκαθάριση από δικαστές και εισαγγελείς που είχαν παραβιάσει το νόμο και το σημαντικότερο, θα αντιμετώπιζε τη διαφθορά ανώτατων αξιωματούχων.

Ο Fatmir Xhafaj, στην ομιλία του στο κοινοβούλιο κατά την αναφορά των νέων θεσμών δικαιοσύνης, είπε ότι η πολιτική έχει τις δικές της ευθύνες εάν η μεταρρύθμιση δεν εφαρμοστεί όπως θα έπρεπε.

Ένας από τους κινδύνους που απειλεί τη μεταρρύθμιση της δικαιοσύνης είναι να πιαστεί από το ίδιο το σύστημα. Σύμφωνα με τον Fatmir Xhafaj, αυτό προέρχεται από τις νομοθετικές αλλαγές που ζητά κατά καιρούς ο νυν διευθυντής των θεσμών, χωρίς όμως να αναφέρει ονόματα.

Με αυτή τη δήλωση, το πρόσωπο-κλειδί στη σύνταξη της μεταρρύθμισης στη δικαιοσύνη έφερε στο επίκεντρο τους κινδύνους που αντιμετωπίζει η μεταρρύθμιση στη δικαιοσύνη.

Το Ανώτατο Εισαγγελικό και Δικαστικό Συμβούλιο, το Συμβούλιο Διορισμών στη Δικαιοσύνη, ο Ύπατος Επιθεωρητής Δικαιοσύνης, η SPAK (Ειδική Εισαγγελία κατά της Διαφθοράς και του Οργανωμένου Εγκλήματος), οι θεσμοί ελέγχου και η παρακολούθηση της μεταρρύθμισης από τους διεθνείς δεν άρουν τον κίνδυνο.

Η δημιουργία τόσων πολλών θεσμών δεν εμπόδισε την όρεξη της πολιτικής να επηρεάσει και να χειραγωγήσει την εισαγγελία ή το δικαστήριο.Ως εκ τούτου, η μεταρρύθμιση απαιτεί αυξημένη προσοχή από ορισμένους παράγοντες, που σχετίζονται κυρίως με την παρακολούθησή της. Στο τέλος της 7ετίας, κανείς δεν μπορεί να πει ποια είναι τα συγκεκριμένα αποτελέσματα της μεταρρύθμισης, αν ήταν επιτυχής ή όχι.

Δεν υπάρχει σε βάθος ανάλυση για το εάν ένας εισαγγελέας της SPAK υπήρξε αποδοτικός στην τετραετή δουλειά του. Κανείς δεν προέβη σε έρευνα για το αν τα Συμβούλια της νέας δικαιοσύνης υπήρξαν αποτελεσματικά στους διορισμούς και τις απολύσεις δικαστών και εισαγγελέων του συστήματος.
Είδαμε ότι οι συγγενείς της αντιπροέδρου της Βουλής Ermonela Felaj έχουν διοριστεί όλοι στην εισαγγελία των Τιράνων.

Σε όλες αυτές τις εξελίξεις όπου δεν υπάρχει ακριβής ανάλυση για το τι άλλαξε στην αλβανική δικαιοσύνη αυτά τα 7 χρόνια και είναι εάν είναι πιο αποτελεσματικό και ανεξάρτητο σύστημα, οι σκεπτικιστές της μεταρρύθμισης θα έχουν το δικαίωμα να πουν ότι τίποτα δεν έχει αλλάξει.