Ο αποτεφρωτήρας του Ελμπασάν έχει κλείσει εδώ και καιρό και τα απορρίμματα που προέρχονται από τους έξι δήμους της επαρχίας έχουν δημιουργήσει ένα γιγάντιο βουνό από σκουπίδια στη χωματερή.

Ανάλογη θέα προσφέρει και ο αποτεφρωτήρας του Φιέρι. Τα απόβλητα εναποτίθενται στη χωματερή και δεν υπόκεινται σε άλλες διαδικασίες επιλογής, ανακύκλωσης ή αποτέφρωσης.

Το αποτεφρωτήριο του Ελμπασάν και αυτό του Φίερ κοστίζουν στους Αλβανούς φορολογούμενους περίπου 58 εκατομμύρια ευρώ, αλλά το πρώτο είναι υπό επισκευή και το δεύτερο δεν έχει ακόμη τεθεί σε λειτουργία.

Πέρα από το κόστος και τις καταγγελίες για κατάχρηση δημοσίων πόρων, οι ειδικοί ανησυχούν ότι τα βουνά των σκουπιδιών προκαλούν μια νέα περιβαλλοντική κρίση.

Ο Olsi Nika, ειδικός και επικεφαλής της περιβαλλοντικής οργάνωσης EcoAlbania, λέει ότι τα απόβλητα που εναποτίθενται κοντά στους αποτεφρωτήρες κινδυνεύουν να μολύνουν το περιβάλλον.

Το αποτεφρωτήριο του Ελμπασάν και αυτό του Φίερ κατέσχεσε η Ειδική Εισαγγελία SPAK μετά τις έρευνες που ξεκίνησε για τα ποινικά αδικήματα της διαφθοράς, της κατάχρησης εξουσίας και του ξεπλύματος βρώμικου χρήματος σε βάρος του πρώην υπουργού Περιβάλλοντος Λευτέρ Κόκα, του πρώην σοσιαλιστή βουλευτή, Alqi Blako και άλλα κυβερνητικά στελέχη.

Οι κύριοι διαχειριστές των εταιρειών παραχώρησης, Stela Gugallja, Mirel Mërtiri και Klodian Zoto, κατηγορούνται επίσης για διαφθορά, αλλά μέχρι στιγμής έχουν διαφύγει από τα εντάλματα σύλληψης.

Μετά τη διαχείριση αρκετών μηνών από την Υπηρεσία Διαχείρισης Κατασχεθέντων Περιουσιακών Στοιχείων, το αποτεφρωτήριο του Ελμπασάν πέρασε τον Μάρτιο του 2022 στη δημόσια εταιρεία ECO-ELB, που δημιουργήθηκε από όλους τους δήμους της επαρχίας.

Τον Απρίλιο του 2022, η εταιρεία ECO-ELB χαρακτήρισε έκτακτη την κατάσταση που δημιουργήθηκε με τα απόβλητα στον αποτεφρωτήρα του Ελμπασάν, μέσω αιτήματος για εξοπλισμό με ταχεία άδεια παραγωγής ενέργειας, που απευθύνθηκε στον Ρυθμιστικό Φορέα Ενέργειας.

«Κατά την περίοδο Δεκεμβρίου 2021-Μάρτιος 2022, η κατάσταση των απορριμμάτων ήταν και παραμένει έκτακτη και από 15.12.2021 ο τεχνικός διευθυντής του εργοστασίου, λόγω έλλειψης πρώτων υλών απαραίτητων για το έργο του εργοστασίου, διέταξε την εντολή διακοπής λειτουργίας του», αναφέρει το αίτημα της εταιρείας Eco-Elb.

Ο δήμος του Ελμπασάν και η διαχειριστής της εταιρείας ECO-ELB, Leli Kaja, αρνήθηκαν να απαντήσουν σε ερωτήσεις σχετικά με τους λόγους για τους οποίους ο αποτεφρωτήρας δεν καίει απορρίμματα και για τους περιβαλλοντικούς κινδύνους που προκαλούνται από την ταφή των απορριμμάτων στη χωματερή.

Ενώ ο Φαρουντίν Αράπι, ο διαχειριστής της Υπηρεσίας Κατασχεθέντων Περιουσιακών Στοιχείων, είπε μέσω τηλεφωνικής συνομιλίας ότι το εργοστάσιο λειτουργεί εδώ και αρκετούς μήνες και στη συνέχεια υπέστη δυσλειτουργία.

Ανάλογη είναι η κατάσταση και στον αποτεφρωτήρα του Φιέρι, ο οποίος δεν έχει αρχίσει ακόμη να καίει απορρίμματα. Σύμφωνα με τον διαχειριστή Αράπη, χρειάζονται επιπλέον χρήματα από τον κρατικό προϋπολογισμό για την αγορά πρόσθετου εξοπλισμού και τη θέση του σε λειτουργία.