Δύο ημέρες πριν από τη συνάντηση στα Τίρανα, οι Βούτσιτς, Ράμα και Ζάεφ μέσω επιστολής τους προς την Ευρωπαϊκή Ένωση ζητούν να αναγνωριστεί επίσημα η πρωτοβουλία «Ανοιχτά Βαλκάνια».

Σύμφωνα με τους ίδιους, τα Βαλκάνια είναι γνωστά ως «μπαρουτοβάρελο» εδώ και χρόνια και η πρωτοβουλία τους στοχεύει να αποτρέψει την περιοχή από τους εφιάλτες του παρελθόντος.

Ακολουθεί ολόκληρη η επιστολή:

«Η Ευρώπη δεν είναι απλώς μια ήπειρος, αλλά ένα όραμα. Εδώ και καιρό, όμως, οι πολίτες των Δυτικών Βαλκανίων, ως αναπόσπαστο κομμάτι της ηπείρου και αυτού του οράματος, έμειναν εκτός. Η επιθυμία του λαού μας να γίνει μέλος της οικογένειας της ΕΕ έχει κατά καιρούς αγνοηθεί λόγω της εσωτερικής πολιτικής των κρατών μελών, της μη εκπλήρωσης των υποσχέσεων που έχουν δοθεί και του φόβου για το μέλλον. Αυτό έχει οδηγήσει σε απογοήτευση, αστάθεια, μετανάστευση και έλλειψη μεγάλων επενδύσεων.

Εμείς, ως ηγέτες των χωρών μας, μπορούμε να αποφασίσουμε να μείνουμε να κλάψουμε ή να δράσουμε. Επιλέξαμε το δεύτερο. Τον Νοέμβριο του 2019, υπογράψαμε μια προκαταρκτική συμφωνία για την προώθηση της λεγόμενης Διαδικασίας του Βερολίνου, αναλαμβάνοντας βαθύτερη περιφερειακή συνεργασία.

Το όραμά μας είναι να ξεπεράσουμε τα κοινωνικά, οικονομικά και εμπορικά εμπόδια που επιβραδύνουν την οικονομική ανάπτυξη της περιοχής μας μέσω της εφαρμογής των τεσσάρων θεμελιωδών ελευθεριών της ΕΕ στις χώρες μας.

Έκτοτε συναντηθήκαμε συστηματικά και υπογράψαμε συμφωνίες που επιτρέπουν στους πολίτες μας να εργάζονται ελεύθερα στη γειτονική χώρα, που θα μειώνουν τους συνοριακούς ελέγχους που θα επιτρέπουν τη διέλευση των εμπορευμάτων σχεδόν χωρίς καθυστέρηση. Να δημιουργήσουμε μηχανισμούς για την ελεύθερη μετακίνηση των πολιτών μας μεταξύ των χωρών μας - όπως και οι πολίτες της ΕΕ ταξιδεύουν μεταξύ τους. Η πρωτοβουλία μας, που ονομάστηκε «Ανοιχτά Βαλκάνια», έχει δείξει αποτελεσματικότητα και χρησιμότητα ακόμη και σε δύσκολες στιγμές της πανδημίας.

Αν και η πρωτοβουλία των «Ανοικτών Βαλκανίων» περιλαμβάνει μέχρι στιγμής μόνο τη Σερβία, την Αλβανία και τη Βόρεια Μακεδονία, ήταν και θα είναι ανοιχτή σε όλα τα μέλη των Δυτικών Βαλκανίων. Δράττουμε αυτή την ευκαιρία και καλούμε για άλλη μια φορά όλους τους γείτονές μας να ενωθούν για να προσφέρουν στους πολίτες τους τα οφέλη που προσφέρουμε στους πολίτες μας.

Μέσω της ελεύθερης κυκλοφορίας ανθρώπων, αγαθών, κεφαλαίων και υπηρεσιών, η συνεργασία μας μπορεί να προωθήσει το εμπόριο και την οικονομική ανάπτυξη για να διευκολύνει τη ζωή του καθενός από εμάς.

Συχνά κατηγορούμενοι ως το «μπαρουτοβάρελο» της Ευρώπης, εμείς ως υπεύθυνοι ηγέτες δεν μπορούμε να επιτρέψουμε στην περιοχή μας να επιστρέψει στους εφιάλτες του παρελθόντος, ενώ η ΕΕ δεν είναι σε θέση να κάνει περισσότερα για τη διεύρυνση σε αυτό το στάδιο.

Έχουμε τις διαιρέσεις μας, δεν συμφωνούμε σε ορισμένα πολιτικά ζητήματα, αλλά όλοι αποδεχόμαστε ότι η οικονομία και οι τέσσερις θεμελιώδεις ελευθερίες της ΕΕ είναι ο καλύτερος τρόπος για να δώσουμε στην περιοχή μας ελπίδα για μια διαρκή ειρήνη.

Τα «Ανοιχτά Βαλκάνια» δεν είναι ένα παρηγορητικό βραβείο αντί της ένταξης στην ΕΕ, αλλά μάλλον ένα μεγάλο βήμα προς αυτήν. Όπως η Κοινότητα Άνθρακα και Χάλυβα προηγήθηκε της γέννησης της Ευρωπαϊκής Ένωσης μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, τα «Ανοιχτά Βαλκάνια» θα μείνουν στη μνήμη μας ως η στιγμή που έφερε τα έθνη μας πιο κοντά στην Ευρωπαϊκή Ένωση και προς την πλήρη ένταξη στο μεγαλύτερο εμπορικό μπλοκ του κόσμου.

Ορισμένοι ευρωπαίοι ηγέτες και η αμερικανική κυβέρνηση έχουν ήδη εκφράσει την υποστήριξή τους και τους ευχαριστούμε γι' αυτό. Την υποστήριξή τους εξέφρασαν επίσης επιχειρηματίες, αγρότες, φοιτητές από όλα τα Δυτικά Βαλκάνια. Είναι η έμπνευσή μας.

Τώρα ολόκληρη η ΕΕ πρέπει να ενωθεί και να υποστηρίξει πλήρως τα ανοιχτά Βαλκάνια και να παροτρύνει τους άλλους γείτονες να μετατρέψουν την περιεκτικότητα της πρωτοβουλίας μας από ανάγκη σε δράση. Είναι καιρός όλα τα έθνη και οι λαοί της περιοχής να ενωθούν για ένα καλύτερο κοινό μέλλον.

Για ένα μέλλον που προσφέρει σταθερότητα, ειρήνη και υψηλότερο βιοτικό επίπεδο για όλους. Ένα μέλλον που ξεπερνά τις διαφωνίες του παρελθόντος και δίνει στα παιδιά μας ελπίδα στον τόπο που τους αξίζει να ζήσουν.

Ζόραν Ζάεφ

Έντι Ράμα

Αλεξάντερ Βούτσιτς»