Τα έθιμα της Ανάστασης στην Ήπειρο

Τα έθιμα της Ανάστασης στην Ήπειρο

Οι ετοιμασίες για τον εορτασμό της Ανάστασης στην Ήπειρο ξεκινούσαν πριν τη Μεγάλη Εβδομάδα με τον καθαρισμό των σπιτιών. Πάντα, η έκφραση των συναισθημάτων συνοδεύονταν από τραγούδια. Τον πόνο και τη θλίψη από την απουσία ατόμων εξέφραζαν τα μοιρολόγια. Το βράδυ της παραμονής του Σαββάτου του Λαζάρου ψάλλονταν τα κάλαντα στα σπίτια με τη συνοδεία ενός ξύλινου σταυρού με δαφνόφυλλα και κουδούνια (κυπριά). Έπειτα, τα παιδιά μαζεύονταν στον αυλόγυρο της εκκλησιάς να μοιραστούν χρήματα και καλούδια που είχαν μαζέψει.

Την Κυριακή των Βαΐων οι άνθρωποι έπαιρναν δάφνες από την εκκλησία κι έψηναν ψάρια. Τα νιόπαντρα ζευγάρια μάζευαν από τα σπίτια του χωριού αβγά (σύμβολο γέννησης-ζωής).

ΜΕΓΑΛΗ ΔΕΥΤΕΡΑ – Ο Χριστός με τη Μαχαίρα

ΜΕΓΑΛΗ ΤΡΙΤΗ – Ο Χριστός Εκρύφτη

ΜΕΓΑΛΗ ΤΕΤΑΡΤΗ – Ο Χριστός Εχάθη

ΜΕΓΑΛΗ ΠΕΜΠΤΗ – Ο Χριστός Μαχαίρ

ΜΕΓΑΛΗ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ – Ο Χριστός στο Καρφί

ΜΕΓΑΛΟ ΣΑΒΒΑΤΟ – Ο Χριστός στον Τάφο

Τη Μεγάλη Πέμπτη γίνονταν το ζύμωμα των τσουρεκιών, των κουλουριών και των ψωμιών, καθώς και το βάψιμο των κόκκινων αβγών. Το πασχαλινό αβγό που η κότα είχε γεννήσει εκείνη τη μέρα (μεγαλοπεφτίσιο) φυλάσσονταν στο εικονοστάσι ως την επόμενη Λαμπρή σαν ευλογημένο φυλαχτό, ενώ το αβγό της προηγούμενης χρονιάς θάβονταν στην γη για να γεννήσει καλοτυχία στον τόπο. Οι πενθούντες έβαφαν μαύρα αβγά.

Τα καρβέλια πλάθονταν σε διάφορα σχήματα –κυρίως αυτό του πετεινού, που συμβολίζει τη μετάνοια (του Πέτρου - μαθητή του Χριστού). Ένα από αυτά, το φύλαγαν επίσης ως μεγαλοπεφτίσιο στο εικονοστάσιο.

Το βράδυ στην εκκλησία διαβάζονταν τα 12 Ευαγγέλια και στο τελείωμα καθενός ο νεωκόρος έσβηνε ένα από δώδεκα αναμμένα κεριά. Οι άνθρωποι κρατούσαν κόκκινη πένθιμη λαμπάδα. Παράλληλα, οι γυναίκες έπλεκαν μια λεπτή τριχιά (λινιά) με τράγινο νήμα (σαν κομποσκοίνι).

Τη Μεγάλη Παρασκευή δεν στρώνανε τραπέζι φαγητού ως ένδειξη πένθους. έτρωγαν ψωμί με χαλβά κι ελιές. Επίσης, έκοβαν λουλούδια για το στολισμό του επιταφίου, που το βράδυ θα γινόταν η περιφορά του με φανάρια και λαμπάδες.

Το Μεγάλο Σαββάτο το πρωί γίνονταν οι τελευταίες ετοιμασίες για το γιορτινό τραπέζι (σφαγή αμνο-εριφίου κλπ.) και η Πρώτη Ανάσταση στην εκκλησία με τα φύλλα δάφνης από την Κυριακή των Βαΐων. Την Κυριακή του Πάσχα και ώρα 3 - 4 τα ξημερώματα ηχούσαν οι αναστάσιμες καμπάνες.

Με άσπρες λαμπάδες έπαιρναν το άγιο φως για να σταυρώσουν τις εξώπορτες. Σχεδόν όλοι «κοινωνούσαν» και αλληλοσυγχωριόντουσαν.

Έτρωγαν μαγειρίτσα, σουβλιστό αρνί και πίτες κατά παρέες σε σπίτια ή πλατείες χωριών και τσούγκριζαν τα κόκκινα αβγά. Το απόγευμα γίνονταν η «Δεύτερη Ανάσταση» με τον «Εσπερινό της Αγάπης» και περιφέρονταν η εικόνα. Ακολουθούσε γλέντι με τραγούδι και χορό… Όπως έχει αναφέρει ο σπουδαίος Έλληνας Ακαδημαϊκός Ηλίας Βενέζης: «Τίποτε δεν είναι περισσότερο χρήσιμο για έναν τόπο που θέλει να προκόψει, απ'το να ξέρει το παρελθόν του!...».

Καλή Ανάσταση!

Πρωινός Λόγος

Σχετικά άρθρα


Σχόλια

Προσθήκη σχολίου