Η αλβανική οικονομία παρουσιάζει ασυνήθιστες κινήσεις, με σημαντικές διακυμάνσεις στους όγκους του εξωτερικού εμπορίου και ένα ισχυρό λεκ παρά τις αναταραχές.
Τα στοιχεία του εξωτερικού εμπορίου της χώρας, που δημοσιεύτηκαν από το INSTAT τη Δευτέρα, δείχνουν μείωση της συνολικής αξίας των εξαγωγών κατά 29%, αύξηση των εισαγωγών κατά 3,4% και αύξηση του εμπορικού ελλείμματος κατά ένα εκπληκτικό 87%. Τα δύο πρώτα στοιχεία πρέπει να ληφθούν με επιφύλαξη, καθώς οι μεταβολές οφείλονται εν μέρει σε ένα μαθηματικό φαινόμενο.
Τα στοιχεία του εξωτερικού εμπορίου υπολογίζονται στο εθνικό νόμισμα, το λεκ, και η ενίσχυση του μεταξύ των δύο περιόδων εξηγεί εν μέρει τη διαφορά. Το λεκ κόστιζε κατά μέσο όρο 1,16 ευρώ τον Ιανουάριο του περασμένου έτους και λιγότερο από 1,04 ευρώ τον Ιανουάριο του τρέχοντος έτους. Το ευρώ ενισχύθηκε κατά 10% κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου. Συνεπώς, η μείωση των εξαγωγών κατά 29% αντικατοπτρίζει περίπου σε ένα τρίτο τον υπολογισμό των ίδιων εξαγωγών με διαφορετικές συναλλαγματικές ισοτιμίες.
Όλο το περασμένο έτος, η Τράπεζα της Αλβανίας και η κυβέρνηση δήλωναν επανειλημμένα ότι η ενίσχυση του ευρώ οφείλεται στη βελτίωση της εξωτερικής θέσης της χώρας, του εμπορικού ισοζυγίου, του ισοζυγίου πληρωμών και του ισοζυγίου κεφαλαίου.
Πράγματι, τα στοιχεία υποστηρίζουν αυτή την υπόθεση, αν και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, με τις πολύ προηγμένες τεχνικές οικονομικής ανάλυσης, λέει ότι η ενίσχυση του λεκ "δεν μπορεί να εξηγηθεί πλήρως" από τη βελτίωση του ισοζυγίου πληρωμών.
Το ΔΝΤ συμβουλεύει επίσης έντονα την Τράπεζα της Αλβανίας να μην επεμβαίνει στην αγορά συναλλάγματος και τονίζει ότι "η ελεύθερα κυμαινόμενη συναλλαγματική ισοτιμία πρέπει να είναι η πρώτη γραμμή άμυνας". Το ΔΝΤ παρέχει αυτές τις συμβουλές με βάση αδιάσειστα στοιχεία. Η ελεύθερα κυμαινόμενη συναλλαγματική ισοτιμία είναι τόσο ένας ισχυρός μηχανισμός, ισχυρότερος από την παρέμβαση της Τράπεζας της Αλβανίας, όσο και πιο φυσικός και λύνει τα προβλήματα πιο εύκολα. Η συναλλαγματική ισοτιμία αντικατοπτρίζει το συνολικό όγκο του εμπορίου και των υπηρεσιών της χώρας, όπου κυκλοφορούν δισεκατομμύρια ευρώ, ενώ η Τράπεζα της Αλβανίας, με τις παρεμβάσεις της ύψους δεκάδων εκατομμυρίων ή εκατοντάδων εκατομμυρίων ευρώ, είναι ένας πολύ μικρότερος παράγοντας από την αυτορρύθμιση του εξωτερικού εμπορίου.
Συνοψίζοντας, καθώς το ευρώ ενισχύεται, ο γενικός κανόνας στην οικονομία υποδηλώνει ότι οι εξαγωγές της χώρας γίνονται πιο ακριβές και οι εισαγωγές φθηνότερες. Όμως, καθώς οι εισαγωγές ανταγωνίζονται την εγχώρια παραγωγή, το νόμισμα που χρησιμοποιείται για την πληρωμή αυτών των εισαγωγών μειώνεται, κάτι που οδηγεί αναπόφευκτα σε αποδυνάμωση του λεκ στην αγορά συναλλάγματος και αντιστροφή, δηλαδή σταδιακά πιο ακριβές εισαγωγές και σταδιακά φθηνότερες και πιο ανταγωνιστικές εξαγωγές.
Μόνο που αυτό δεν έχει συμβεί μέχρι στιγμής. Το εμπορικό έλλειμμα αυξήθηκε, αλλά το λεκ παραμένει ισχυρό. Από τις αρχές Ιανουαρίου, η μέση συναλλαγματική ισοτιμία έχει διαμορφωθεί περίπου στα 103,9 ευρώ ανά ευρώ, ένα ιστορικό ρεκόρ.
Σχόλια