Ο πληθωρισμός και η οικονομία της Αλβανίας αναπτύσσονται με ταχύτερους ρυθμούς από την τελευταία δεκαετία, αλλά η χώρα έχει πέσει στην παγίδα της παρατυπίας καθώς τα έσοδα του προϋπολογισμού σε σύγκριση με το Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν αναμένεται να μειωθούν μεσοπρόθεσμα 2024-2027 σύμφωνα με προβλέψεις από το Μεσοπρόθεσμα Όρο Οικονομικό και Δημοσιονομικό Πλαίσιο.

Το Υπουργείο Οικονομικών προβλέπει ότι η οικονομία της χώρας θα αναπτυχθεί κατά περίπου 4% την περίοδο 2025-2027, ενώ ο πληθωρισμός αναμένεται να είναι τουλάχιστον 3%. Από την άλλη όμως, τα έσοδα σε σχέση με το ΑΕΠ αναμένεται να μειωθούν. Μέχρι το 2023 τα έσοδα του προϋπολογισμού θα έχουν φθάσει στο 28% του ΑΕΠ, αλλά το 2024 δεν αναμένεται να είναι περισσότερα από 27,8% του ΑΕΠ, παραμένοντας στα ίδια επίπεδα μέχρι το 2027.

Τα τελικά στοιχεία για το αποτέλεσμα των εσόδων για το 2023 δεν έχουν ακόμη δημοσιευθεί, αλλά το 2022 τα έσοδα του προϋπολογισμού έφτασαν το 26,8% του ΑΕΠ από 27,5% που ήταν το 2021 με μείωση -0,7 ποσοστιαίες μονάδες. Το 2022, τα έσοδα του προϋπολογισμού ανήλθαν στο 26,8% του ΑΕΠ από 27,5% το 2021, σημειώνοντας μείωση -0,7 ποσοστιαίες μονάδες.

Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο επισημαίνει ότι στις αναπτυσσόμενες χώρες, όπου ταξινομείται και η Αλβανία, τα έσοδα του προϋπολογισμού μπορούν να αυξηθούν κατά 9% του ΑΕΠ έως το 2030, εάν εφαρμόσουν ορισμένες μεταρρυθμίσεις που σχετίζονται με τη μείωση της διαφθοράς και την ενίσχυση των θεσμών.

Τα έσοδα του προϋπολογισμού σε αξία αυξήθηκαν, αλλά δεν βελτίωσαν την αναλογία προς το ΑΕΠ από το 2008. Σύμφωνα με επίσημα στοιχεία του Υπουργείου Οικονομικών, το 2022 τα έσοδα του προϋπολογισμού έφτασαν το 26,8% του ΑΕΠ σε χαμηλότερο επίπεδο από το 2008, όπου ο δείκτης ήταν 26,9% του ΑΕΠ.

Οι ειδικοί του ΔΝΤ αποκαλύπτουν ότι οι αναπτυσσόμενες χώρες, συμπεριλαμβανομένης της Αλβανίας, έχουν τη δυνατότητα να αυξήσουν τους φορολογικούς λόγους προς το ΑΕΠ έως και 9 ποσοστιαίες μονάδες μέσω της φορολογικής μεταρρύθμισης και της ενίσχυσης των δημόσιων θεσμών. Ο νέος αφορολόγητος χώρος μπορεί να προσφέρει στη χώρα επαρκείς οικονομικούς πόρους για την επίτευξη των στόχων της βιώσιμης ανάπτυξης έως το 2030.

Η αξιοποίηση αυτού του δυναμικού θα συμβάλει επίσης στην οικονομική ανάπτυξη και την επιχειρηματικότητα του ιδιωτικού τομέα.

Η βελτίωση των δημόσιων θεσμών στις αναπτυσσόμενες οικονομίες των οποίων αποτελεί μέρος η Αλβανία, συμπεριλαμβανομένης της μείωσης της διαφθοράς, θα είχε ως αποτέλεσμα πρόσθετη αύξηση κατά 5 ποσοστιαίες μονάδες του εισοδήματος σε σχέση με το ΑΕΠ.

Το ΔΝΤ προτείνει ως θεμελιώδη παρέμβαση τη βελτίωση, σχεδιασμό και διαχείριση φόρων όπως ο ΦΠΑ, οι ειδικοί φόροι κατανάλωσης, οι φόροι εισοδήματος φυσικών προσώπων και οι φόροι εισοδήματος των επιχειρήσεων.

Επίσης, η εφαρμογή τολμηρών μεταρρυθμιστικών σχεδίων για τη διεύρυνση της φορολογικής βάσης μέσω πιο ουδέτερης φορολόγησης του εισοδήματος κεφαλαίου και καλύτερης χρήσης των φόρων ακίνητης περιουσίας θα ήταν μια δυνατότητα.