Η ψευδαίσθηση της οικονομικής ανάπτυξης κινδυνεύει να αυξήσει τον εφησυχασμό των υπευθύνων χάραξης πολιτικής, αποφεύγοντας να προβούν σε μεταρρυθμίσεις για την επίλυση των πραγματικών προβλημάτων που αντιμετωπίζει η οικονομία. Η «λάμψη» των νέων κτιρίων μπορεί να εξασθενίσει πολύ γρήγορα όταν οι ξένοι επενδυτές αποσυρθούν (τα επίσημα στοιχεία δείχνουν ότι αυτό έχει αρχίσει να συμβαίνει) ή οι άτυποι πόροι που μέχρι στιγμής έχουν φουσκώσει την αγορά, αρχίσουν να εξαντλούνται...

Η αλβανική οικονομία πάντα κατάφερνε να «εκπλήσσει» πολλούς για την ικανότητά της να ανακάμψει, ειδικά για τα μεγέθη του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος (ΑΕΠ).

Το έτος της πανδημίας, οι διεθνείς θεσμοί προέβλεψαν ότι το ΑΕΠ θα μειωνόταν μεταξύ 7-9%, ως αποτέλεσμα των συνεπειών που θα προέκυπταν από το lockdown και την παγκόσμια ύφεση.

Στην πραγματικότητα, η πραγματική πτώση έφτασε λίγο πάνω από το 3%, μεταξύ των χαμηλότερων στην περιοχή. Τα επόμενα χρόνια, η χώρα αναπτύχθηκε περισσότερο από τις προβλέψεις στην αρχή του έτους.

Εκτός από την ανθεκτικότητα των επιχειρήσεων, οι οποίες είναι ως επί το πλείστον μικρομεσαίες και προσαρμόζονται γρήγορα, και τη βοήθεια από τον τουρισμό, υπάρχουν δύο τομείς που διατηρούν ιδιαίτερα τα μεγέθη του ΑΕΠ.

Είναι τα ακίνητα και οι κατασκευές. Το πρώτο τρίμηνο του τρέχοντος έτους, η οικονομία αναπτύχθηκε κατά 2,72%, το χαμηλότερο επίπεδο από την περίοδο της πανδημίας, καθώς οι «Δραστηριότητες στον τομέα των ακινήτων» συνεισέφεραν +0,62 ποσοστιαίες μονάδες.

Μαζί με τις κατασκευές, κατά 0,42 ποσοστιαίες μονάδες, και οι δύο κλάδοι συνέβαλαν στο 38% της συνολικής ανάπτυξης της οικονομίας.

Το δεύτερο τρίμηνο του 2023, στην επέκταση κατά 3,23% της οικονομίας, οι κατασκευές συνέβαλαν με 1,43 ποσοστιαίες μονάδες και τα ακίνητα, με 0,72 ποσοστιαίες μονάδες.

Και οι δύο τομείς είχαν πολύ μεγαλύτερη συμβολή σε σχέση με το πρώτο τρίμηνο, αντιπροσωπεύοντας το 66% της συνολικής οικονομικής ανάπτυξης.

Η ίδια τάση παρατηρήθηκε και τα δύο προηγούμενα χρόνια, όπου οι κατασκευές και τα ακίνητα συνέβαλαν στο ήμισυ περίπου της οικονομικής ανάπτυξης ή και περισσότερο.

Η Αλβανία είναι μια αναπτυσσόμενη χώρα και το δυναμικό της, ειδικά στον τουρισμό, προσελκύει πολλές επενδύσεις σε ακίνητα, ειδικά σε παράκτιες περιοχές, λόγω των χαμηλότερων τιμών σε σύγκριση με άλλες χώρες της περιοχής με παρόμοια δομή.

Το 2022 η ακίνητη περιουσία έφερε πάνω από το 21% της συνολικής αξίας των Άμεσων Ξένων Επενδύσεων, αντισταθμίζοντας ως ένα βαθμό τη συρρίκνωση των εισροών που προήλθε για αρκετά συνεχόμενα χρόνια από τα έργα για τον αγωγό φυσικού αερίου TAP.

Αν και βραχυπρόθεσμα, η υψηλή εξάρτηση της οικονομίας από αυτούς τους δύο κλάδους μπορεί να φαίνεται «σωτήρια», μακροπρόθεσμα δεν αναμένεται να φέρει κάτι καλό.

Είναι αλήθεια ότι οι κατασκευές είναι ζωτικός τομέας για την οικονομία, αλλά η Αλβανία έχει βαθιά διαρθρωτικά προβλήματα, τα οποία δεν αναμένεται να λυθούν με την υψηλή διοχέτευση χρημάτων σε μη παραγωγικούς τομείς, όπως οι κατασκευές ή οι επενδύσεις σε ακίνητα.

Η ιστορία των 30 ετών το έχει δείξει ξεκάθαρα.

Σχεδόν το 50% των συνολικών εσωτερικών επενδύσεων στη χώρα συνεχίζει να πηγαίνει στη στέγαση, από 25% που είναι αυτός ο δείκτης για τον μέσο όρο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, σύμφωνα με τα στατιστικά της Eurostat, που αναφέρονται στον δείκτη ακαθάριστου σχηματισμού παγίου κεφαλαίου.