Τα σχέδι τις ΕΕ για επένδυση 3,5 δισεκατομμύρια ευρώ σε σταθμούς ηλεκτροπαραγωγής, αγωγούς και τερματικούς σταθμούς υγροποιημένου φυσικού αερίου στα Δυτικά Βαλκάνια θα φέρουν οικονομικούς κινδύνους και κινδύνους για την ασφάλεια στην περιοχή και θα προκαλέσουν την ενεργειακή μετάβαση, σύμφωνα με έρευνα του Global Energy Monitor και του Bankwatch.

Το 2021, οι έξι χώρες των Δυτικών Βαλκανίων – Αλβανία, Βοσνία-Ερζεγοβίνη, Κοσσυφοπέδιο, Μαυροβούνιο, Βόρεια Μακεδονία και Σερβία – κατανάλωσαν μόλις 3,7 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα (bcm) φυσικού αερίου ή το 4% αυτού που χρησιμοποίησε η Γερμανία την ίδια χρονιά.

Ωστόσο, οι προτάσεις για επέκταση του δικτύου φυσικού αερίου στην περιοχή, με την υποστήριξη της ΕΕ και των ΗΠΑ, θα εκθέσουν την περιοχή σε ασταθείς διακυμάνσεις τιμών και ελλείψεις φυσικού αερίου που ταλαιπωρούν μεγάλο μέρος της Ευρώπης από τότε που η Ρωσία εισέβαλε στην Ουκρανία το 2022.

Η Pippa Gallop, Σύμβουλος Ενέργειας Νοτιοανατολικής Ευρώπης στο Bankwatch, δήλωσε: «Η υποδομή ορυκτού αερίου που κατασκευάστηκε τώρα θα αποτελεί χρέος για τα Δυτικά Βαλκάνια».

Οι ανησυχίες αυτές έρχονται λίγο μετά τις ανανεωμένες προειδοποιήσεις από τη Διακυβερνητική Επιτροπή για την Κλιματική Αλλαγή, η οποία έλεγε ότι δεν πρέπει να κατασκευαστεί νέα υποδομή ορυκτών καυσίμων για τον περιορισμό της υπερθέρμανσης στους 1,5 βαθμούς Κελσίου.

Πολλά μεγάλα έργα φυσικού αερίου βρίσκονται σε εξέλιξη στην περιοχή, συμπεριλαμβανομένων των δύο πρώτων τερματικών σταθμών LNG της περιοχής που σχεδιάζονται, στο Μαυροβούνιο και την Αλβανία. Οι οργανισμοί είπαν, «αυτό θα αύξανε την έκθεση σε μια στενή, ασταθή αγορά LNG με πάνω από 0,5 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα ικανότητας επαναεριοποίησης».

Επιπλέον, προγραμματισμένοι νέοι αγωγοί φυσικού αερίου μήκους 2.715 χιλιομέτρων θα έλκουν αέριο στα Δυτικά Βαλκάνια από την Ελλάδα, την Κροατία και άλλες γειτονικές χώρες.

Η περιοχή είναι γνωστή για σημαντικές δυνατότητες στην ηλιακή και αιολική ενέργεια, κάτι που τα σχέδια υποδομής φυσικού αερίου θα υπονόμευαν. Αυτό θα μπορούσε επίσης να δημιουργήσει νέα εμπόδια στην ολοκλήρωση και την ένταξη στην ΕΕ, καθώς έρχεται σε αντίθεση με τις διατάξεις της Συνθήκης για την Ενεργειακή Κοινότητα και τις προσπάθειες της ΕΕ για την πράσινη ενέργεια.

Επί του παρόντος, τα Δυτικά Βαλκάνια αντλούν μεγάλο μέρος της ενέργειάς τους από την υδροηλεκτρική ενέργεια και τον άνθρακα, με τον τελευταίο να τείνει να καταργηθεί σταδιακά. Η Αλβανία, το Κοσσυφοπέδιο και η Βόρεια Μακεδονία δεν χρησιμοποιούν σχεδόν καθόλου φυσικό αέριο και δεν έχουν τρέχουσα υποδομή εισαγωγής.