Στις 9 Αυγούστου 1823, ακριβώς πριν από 200 χρόνια, εφονεύθη μαχόμενος ηρωικά ο Αετός του Σουλίου, ο Μάρκος Μπότσαρης. Είχε ξεκινήσει από το Μεσολόγγι για να σταματήσει την εμπροσθοφυλακή του Μουσταή Πασά της Σκόδρας, ο οποίος κατέβαινε με σώμα Τουρκαλβανών για να καταπνίξει την Ελληνική Επανάσταση. Η εμπροσθοφυλακή αποτελούμενη από 4000 άνδρες συναντήθηκε με τους Σουλιώτες του Μπότσαρη το βράδυ της 8^ης προς την 9^η Αυγούστου στο Κεφαλόβρυσο, έξω από το Καρπενήσι. Οι Σουλιώτες διέλυσαν το εχθρικό στρατόπεδο, αλλά έχασαν τον αρχηγό τους. Ο Μάρκος πυροβολήθηκε θανάσιμα όταν έψαχνε να βρει τη σκηνή του Τζελαλεδήν Μπέη, αρχηγού των αντιπάλων.

Ο Μπότσαρης κηδεύθηκε με τιμές στο Μεσολόγγι. Ήταν μόλις 33 ετών. Είχε κερδίσει την εκτίμηση όλων των Ελλήνων, πρώτον διότι είχε αγωνισθεί ηρωικά σε διάφορες μάχες (Σούλι, Πέτα, Πολιορκία Μεσολογγίου 25.12.1822 κ.α.), αλλά και διότι είχε ήθος. Όταν το 1822 η Κυβέρνηση του απένειμε δίπλωμα Αρχιστρατήγου, ο Μάρκος Μπότσαρης το έσχισε ενώπιον των Μεσολογγιτών λέγοντας ότι : « Όποιος είναι άξιος παίρνει τα διπλώματα με το σπαθί του» .

Οι Σουλιώτες ήταν Έλληνες που μιλούσαν ελληνικά, αλλά και την αρβανίτικη διάλεκτο. Ο Μάρκος όταν βρέθηκε για ένα διάστημα στην Κέρκυρα έγραψε Λεξικό, το οποίο εξηγεί στα ελληνικά τις αρβανίτικες λέξεις. Προς τιμήν του ο Διονύσιος Σολωμός έγραψε θαυμάσιο ποίημα και ο Ζακυνθινός μουσικοσυνθέτης Παύλος Καρρέρ συνέθεσε όπερα. Οι Γάλλοι για να τον τιμήσουν έχουν δώσει το όνομά του: Botzaris, σε σταθμό του Μετρό στο Παρίσι.

Διονύσιος Σολωμός

Εις Μάρκο Μπότσαρη (απόσπασμα)

Η Δόξα δεξιά συντροφεύει
τον άντρα που τρέχει με κόπους
της Φήμης τους δύσβατους τόπους,
και ο Φθόνος τού στέκει ζερβιά,
με μάτια, με χείλη πικρά·

αλλ' όποτε η μοίρα του γράψει,
τον δρόμον του κόσμου να πάψει,
η Δόξα καθίζει μονάχη
στην πλάκα του τάφου λαμπρή,
και ο Φθόνος αλλού περπατεί.

Στην πλάκα του Μάρκου καθίζει
η Δόξα λαμπράδες γιομάτη·
κλεισμένο για πάντα το μάτι,
οπού 'χε πολέμου φωτιά·—
ελάτε ν' ακούστε, παιδιά!

Σοφοί λεξιθήρες, μακρία —
μη λάχει σας βλάψω τ' αυτία·
τρεχάτε στα μνήματα μέσα
και ψάλτε με λόγια τρελά· —
ελάτε ν' ακούστε, παιδιά!

(Αναδημοσίευση από τον ιστότοπο ekklisia1821.gr)