Τι σημαίνουν οι όροι Ρωμάνοι (ή εκλαϊκευμένα Ρουμάνοι) και Ρωμαίοι (εκλαϊκευμένα Ρωμιοί);

Πώς προέκυψε ο όρος Βλάχοι και ποιους πληθυσμούς αφορά;

Πώς προέκυψε το όνομα Ρουμανία για την χώρα που στην αρχαιότητα ονομαζόταν Δακία;

1. Α. Ρωμάνοι (εκλαϊκευμένα Ρουμάνοι) ονομάζονταν οι λατινόφωνοι υπήκοοι της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας ανεξαρτήτως εθνότητας.

Ο όρος εγκαταλείφθηκε ως αυτοπροσδιορισμός για τους λατινόφωνους γρήγορα γιατί άρχισε να έχει τη σημασία του δούλου. Επιβίωσε ως αυτοπροσδιορισμός μόνο στους λατινόφωνους της Ελλάδας και της Ραιτίας. Στη Δακία (σημερινή Ρουμανία) δεν έφτασε ποτέ.

Β. Ρωμαίοι (εκλαϊκευμένα Ρωμιοί) ονομάζονταν μέχρι τον 10ο αιώνα οι λατινόφωνοι και ελληνόφωνοι υπήκοοι της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας.

Από το 10ο αιώνα και μετά επιχειρείται διάκριση ως προς την ονομασία ελληνοφώνων και λατινοφώνων, χωρίς αυτό να είναι πάντοτε απόλυτο. Έτσι Ρωμαίοι (εκλαϊκευμένα Ρωμιοί) πλέον ονομάζονται μόνο οι ελληνόφωνοι, ενώ Ρωμάνοι (εκλαϊκευμένα Ρουμάνοι) οι λατινόφωνοι ή δίγλωσσοι.

2. Ο όρος Βλάχοι είναι ετεροπροσδιορισμός (δηλαδή δεν αυτοπροσδιορίζονται οι ίδιοι με αυτό το όνομα στη γλώσσα τους) για τους λατινόφωνους ανεξαρτήτως εθνότητας. Με αυτό το όνομα ονομάζονται σήμερα οι Ουαλλοί, Βαλλώνοι, οι της Ραιτίας και οι Αρμάνοι (όπως αυτοπροσδιορίζονται οι της Ελλάδας, Αλβανίας και πρώην Γιουγκοσλαβίας). Επίσης στα Πολωνικά οι Ιταλοί ονομάζονται Βλάχοι.

Η λέξη «Βλάχοι» προέρχεται κατά πάσα πιθανότητα από μια λατινόφωνη Γαλατική φυλή ονόματι Volcae. Την φυλή αυτή γνώρισαν γερμανικά φύλα και λόγω της λατινοφωνίας της, άρχισαν με το ίδιο όνομα να ονομάζουν όλους τους λατινόφωνους πληθυσμούς. Στη συνέχεια ο όρος μεταδόθηκε σε άλλους λαούς. Στη κάθε γλώσσα η αρχική ονομασία volcae κατέληξε με παραφθορά να λέγεται διαφορετικά, ενώ στη δική μας Βλάχοι.

Συνεπώς αναφερόμενοι σε Βλάχους εκ των πραγμάτων δεν αναφερόμαστε σε μια συγκεκριμένη εθνότητα, εκτός αν υπάρχει κάποιος που θεωρεί ότι οι Ουαλλοί, Βαλλώνοι, οι της Ραιτίας και οι Αρμάνοι ανήκουν στην αυτή εθνότητα.

3. Όπως ειπώθηκε πριν ο όρος Ρωμάνος (εκλαϊκευμένα Ρουμάνος) εγκαταλείφθηκε από τους λατινόφωνους κι επιβίωσε μόνο στους της Ελλάδας και Ραιτίας, ενώ στους της Δακίας δεν έφτασε ποτέ. Έτσι γεννιέται η απορία.

Πόθεν το όνομα Ρουμανία (ονομάστηκε έτσι επίσημα το 1866) για τη χώρα που προέκυψε από την συνένωση των Πριγκιπάτων Βλαχίας και Μολδαβία ;

Ο Έλληνας Κορέσης ή κατ' άλλους ο Έλληνας Δανιήλ Φιλιππίδης (περ. 1750- 1832) ήταν αυτοί που αποκατέστησαν την αρχική σημασία του όρου Ρωμάνος- Ρουμάνος πέρα του Δούναβη και συνέτειναν στην καθιέρωση του ενιαίου Εθνικού Romania, αν και εκεί ουδέποτε υπήρξε, αφού η εμφάνισή του είναι μεταγενέστερη της εγκατάλειψης της Δακίας από τον Αυρηλιανό.