Κέντρο δράσης του Επισκόπου Δρυϊνουπόλεως και Αργυροκάστρου Σοφιανού του Σημειοφόρου, στην αντίσταση κατά της τυραννίας των Τούρκων, ήταν το Μοναστήρι του αγίου Αθανασίου, που τώρα φέρει και το όνομά του, όπου και τάφηκε, στην Πολύτσιανη Αργυροκάστρου.

Στο χωριό αυτό στήθηκε πρόσφατα, με πρωτοβουλία της Ένωσης Απανταχού Πολυτσιανών, προτομή του Αγίου Σοφιανού, που φιλοτέχνησε ο Βορειοηπειρώτης γλύπτης Βαγγέλης Ηλίας (από την Βόδριστρα Άνω Δρόπολης). Ομιλητής στην εκδήλωση ήταν ο ομότιμος καθηγητής του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης Μιχάλης Τρίτος, ο οποίος πρωτοστατεί στην αγιοποίηση του Επισκόπου Σοφιανού, όπως και του Νεκταρίου Τέρπου, καθώς και αρκετός χρόνος έχει παρέλθει από την κοίμησή του και αποδείξεις αγιότητας υπάρχουν (μαρτυρίες, θαύματα κ.λπ.).

Ο Επίσκοπος Σοφιανός υπήρξε μια μορφή με εκκλησιαστική και εθνική δράση, σε μια πολύ δύσκολη περίοδο, μέσα 17ου αι. και αρχές 18ου αι., της Τουρκοκρατίας, όπου οι εξισλαμισμοί απειλούσαν την Ορθοδοξία και το Έθνος!

Μάλιστα γύριζε από χωριό σε χωριό για να ενισχύσει τους σκλάβους στην πίστη τους και να τους μεταφέρει το μήνυμα της ελευθερίας, ψυχικής και εθνικής, αλλά και να τους παροτρύνει να μην εγκαταλείψουν την ελληνόγλωσση παιδεία.

Και αφιερώθηκε σ' αυτό το σκοπό, που τον θεωρούσε και ήταν ιερός, παραιτούμενος το 1711, λίγο καιρό πριν το θάνατό του, από τα καθήκοντά του και επανερχόμενος στις τάξεις των μοναχών.

Εμψύχωνε τους σκλάβους, που ζούσαν κάτω από το βάρβαρο πέλμα αντίχριστου και σκληρού τυράννου. Ζούσαν σε απερίγραπτη θλίψη και ανείπωτη συμφορά και πόνο. Η φτώχεια και η πείνα, η περιφρόνηση και η καταφρόνια, ο κατατρεγμός και η σκλαβιά. Ο τρόμος, ο φόβος, η κρεμάλα, η σφαγή, το αίμα, ο εξισλαμισμός και η ατίμωση, αυτή ήταν η ζωή τους. Ήταν το ψωμί και το προσφάγι τους, ήταν το στημόνι και υφάδι της ύπαρξής τους, ήταν η καθημερινή τους ζωή.

Ο Επίσκοπος Σοφιανός, βλέποντας κάθε ημέρα οι ραγιάδες να αποθνήσκουν, κάθε ημέρα οι σκλάβοι πειναλέοι και ξυπόλητοι και εξουθενωμένοι να σύρονται στα μαρτύρια και στη σφαγή, επαναστάτησε η συνείδησή του και ρίχτηκε στον αγώνα της αφύπνισης και της λευτεριάς.

Ο λόγος του είναι και σήμερα καθοδηγητικός. Περισσότερο από άλλες φορές. Μην αφήνουμε την απελπισία να εισχωρεί μέσα μας.

Αν θεωρούμε το Θεό σύμμαχό μας, δεν πρέπει να κλονιζόμαστε. Βέβαια θα πρέπει να κάνουμε ό,τι εξαρτάται από μας και να αγωνιζόμαστε με σθένος. Πέραν αυτού ας στηρίζουμε τις ελπίδες μας στο Θεό. Και να είμαστε σίγουροι ότι οι ελπίδες αυτές ποτέ δεν θα διαψευστούν.

π. Ηλίας Μάκος