Οι δυσκολίες που περνά ο αγροτικός τομέας στην Αλβανία επηρεάζουν την αύξηση των εισαγωγών αγροτικών προϊόντων και ιδιαίτερα λαχανικών.

Σύμφωνα με στοιχεία της INSTAT, το πρώτο τρίμηνο του 2020 εισήχθησαν στη χώρα πάνω από 18 χιλιάδες τόνοι λαχανικών, σημειώνοντας αύξηση 46,7% σε σύγκριση με την αντίστοιχη περίοδο του προηγούμενου έτους.

Τα λαχανικά, που αντιπροσωπεύονται κυρίως από τις ντομάτες και οι πατάτες είναι τα προϊόντα που καλλιεργούνται περισσότερο στην αλβανική επικράτεια. Ωστόσο, η αύξηση του κόστους στον αγροτικό τομέα από τις τιμές των πρώτων υλών αφενός και η έλλειψη επιδοτήσεων αφετέρου αφήνουν πολλά θερμοκήπια και άγονες περιοχές, κάνοντας τη χώρα να επιστρέψει στην εξάρτησή της από τις εισαγωγές.

Εκτός από τα λαχανικά, η ποσότητα των εισαγόμενων φρούτων αυξήθηκε επίσης κατά 15% σε τριμηνιαία βάση. Κατά 10% αυξήθηκαν και οι εισαγωγές κρέατος. Ο αριθμός των παραγωγικών ζώων έχει μειωθεί κατά 20% την τελευταία πενταετία και το κενό που δημιουργείται στην αγορά καλύπτεται από τις εισαγωγές. Οι εξελίξεις αυτές επηρέασαν και την αύξηση των εισαγωγών γαλακτοκομικών προϊόντων, οι οποίες παρουσίασαν ετήσια αύξηση σε ποσότητα κατά 15% τον Ιανουάριο-Μάρτιο 2022.

Όπως μεταδίδει το αλβανικό περιοδικό Monitor, από την άλλη πλευρά, οι όγκοι των εισαγωγών λιπασμάτων έχουν μειωθεί δραστικά το τρίμηνο, πάνω από -75%. Πηγές από την αγορά υποστήριξαν ότι αιτία ήταν η μείωση της ζήτησης από τους αγρότες. Η ζήτηση λιπασμάτων είναι τόσο χαμηλή που οι χονδρέμποροι έχουν επαναφέρει στην περιφέρεια τα αποθέματα που είχαν στις αποθήκες.

Οι συχνές φυσικές καταστροφές, λόγω της κλιματικής αλλαγής, της στασιμότητας της δημοσιονομικής πολιτικής, του υψηλού κόστους και της έλλειψης εργατικού δυναμικού έχουν μετατραπεί σε προβλήματα που οδηγούν τον αγροτικό τομέα σε παρακμή, εξηγούν ειδικοί στη γεωργία. Μόνο φέτος, τα θερμοκήπια υπέστησαν ζημιές δύο φορές από τις κλιματικές συνθήκες - μία από τις πλημμύρες του Νοεμβρίου 2021 και μία από τους παγετούς του Ιανουαρίου 2022.

Το υψηλό κόστος εισροών είναι η μεγαλύτερη ανησυχία αυτή τη στιγμή. Επίσης στον ίδιο βαθμό έχουν αυξηθεί οι τιμές των σπόρων, των δενδρυλλίων, του πλαστικού, του σιδήρου, των λιπασμάτων και των φυτοφαρμάκων. Αυτές οι αυξήσεις σημειώθηκαν σε μια περίοδο που οι παραγωγοί είχαν υποστεί ζημίες κατά τη δεύτερη περίοδο φύτευσης ως αποτέλεσμα της κακής ποιότητας λόγω της παραγωγής ζιζανίων.

Μέσα σε αυτές τις δυσκολίες, στο δημοσιονομικό πακέτο του 2022 η κυβέρνηση αφαίρεσε τα δημοσιονομικά κίνητρα, φορολογώντας με ΦΠΑ 10% τις εισροές που πριν από την 1η Ιανουαρίου 2022 ήταν 0% και αφαίρεσε και την αποζημίωση του ΦΠΑ 6%.

Οι εν λόγω δυσκολίες έχουν άμεσο αντίκτυπο στην ΕΕΜ, η οποία βρίσκεται στην ίδια κατάσταση όσον αφορά των γεωργικό τομέα της Αλβανίας και όχι μόνο.