Η Αλβανία, έρχεται αντιμέτωπη με μια ανησυχητική αντίφαση: ενώ οι άμεσες ξένες επενδύσεις (ΑΞΕ) αγγίζουν ύψη ρεκόρ, η ευημερία του πληθυσμού παραμένει στάσιμη.
Σύμφωνα με την Τράπεζα της Αλβανίας και το Υπουργείο Οικονομικών, το 2023 σημαδεύτηκε από άνευ προηγουμένου εισροές ΑΞΕ, αγγίζοντας το 1,5 δισεκατομμύριο ευρώ. Ταυτόχρονα, η σταθερή ανάπτυξη και η βελτίωση των μακροοικονομικών δεικτών υπογραμμίζουν μια αισιόδοξη εικόνα.
Ωστόσο, τα στοιχεία του Ινστιτούτου Milken και της Τράπεζας της Αλβανίας έρχονται να κλονίσουν αυτήν την αισιοδοξία. Η Αλβανία κατατάσσεται τελευταία σε δύο από τους πέντε δείκτες που μετρούν το επενδυτικό κλίμα, ενώ ο παραγωγικός τομέας βιώνει κρίση, με αύξηση των εισαγωγών και μείωση της παραγωγικότητας.
Παράλληλα, η αγοραστική δύναμη του πληθυσμού παραμένει ανησυχητικά χαμηλή, με το κόστος ζωής να αγγίζει δυσθεώρητα ύψη. Η φτώχεια καλπάζει, με το 41% των οικογενειακών δαπανών να κατευθύνεται σε τρόφιμα και μη αλκοολούχα ποτά, το υψηλότερο ποσοστό στην Ευρώπη.
Πώς εξηγείται, λοιπόν, αυτή η αντίφαση; Η απάντηση ίσως κρύβεται στη δομή και τον προορισμό των ΑΞΕ. Η πλειοψηφία τους διοχετεύεται σε κλάδους όπως οι κατασκευές και τα ακίνητα, οι οποίοι, αν και φέρνουν ρεκόρ επενδύσεων, δεν προσφέρουν ουσιαστική ώθηση στην παραγωγικότητα και την ανταγωνιστικότητα της οικονομίας.
Επιπλέον, η άνθηση του real estate τροφοδοτείται εν μέρει από παράνομα κεφάλαια, διογκώνοντας την ανεπίσημη οικονομία, η οποία αγγίζει το 32,5% του ΑΕΠ.
Η ασταθής συναλλαγματική ισοτιμία, με το ευρώ να υποτιμάται άνω του 12% μέσα σε ένα χρόνο, αποτελεί ένα ακόμα ανησυχητικό σημάδι. Η υποτίμηση, αν και ωφελεί προσωρινά την κυβέρνηση, τους εισαγωγείς και τους δανειολήπτες σε ευρώ, βλάπτει σοβαρά τις εξαγωγές και πλήττει την τοπική ιδιωτική δραστηριότητα.
Είναι φανερό ότι η τωρινή στρατηγική για τις ΑΞΕ δεν οδηγεί στην πολυπόθητη ευημερία. Απαιτείται στροφή προς επενδύσεις σε παραγωγικούς κλάδους, με παράλληλη θεσμική θωράκιση και καταπολέμηση του οργανωμένου εγκλήματος.
Η ενίσχυση της εγχώριας παραγωγής, η τόνωση της απασχόλησης και η μείωση της ανεπίσημης οικονομίας οφείλουν να αποτελέσουν προτεραιότητες. Μόνο με μια σφαιρική και ορθολογική προσέγγιση μπορεί η Αλβανία να αξιοποιήσει στο έπακρο τις δυνατότητές της και να οδηγήσει τον πληθυσμό σε ένα μέλλον ευημερίας.
Διαβάστε και:
Στο ιστορικό επίπεδο των 1,1 δισ. ευρώ οι Άμεσες Ξένες Επενδύσεις στην Αλβανία φέτος