Παρά το γεγονός ότι οι Αλβανοί συγκαταλέγονται στους φτωχότερους πληθυσμούς της Ευρώπης, δεν τσιγκουνεύονται καθόλου όταν πρόκειται για κατασκευές, ιδιαίτερα κατοικιών, ξεπερνώντας κάθε άλλη χώρα στην Ευρώπη.

Σύμφωνα με στοιχεία της Eurostat, που υπολογίζει τις ονομαστικές δαπάνες ως ποσοστό του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος (ΑΕΠ), το 2022 στην Αλβανία το ποσοστό αυτό ανήλθε στο 18,8% του ΑΕΠ, έναντι του μέσου όρου της Ευρωπαϊκής Ένωσης που βρίσκεται στο 11,3%.

Ο δείκτης υπολογίζεται ως μέρος του Ακαθάριστου Σχηματισμού Παγίου Κεφαλαίου, ο οποίος μετρά τις επενδύσεις των κατοίκων σε πάγια περιουσιακά στοιχεία. Περιλαμβάνει τις κατασκευές μηχανικών και κατοικιών, καθώς και τις αγορές μηχανημάτων, εξοπλισμού και ηλεκτρονικών υπολογιστών. Άλλα στοιχεία του INSTAT δείχνουν ότι στις κατασκευές κυριαρχεί η κατοικία, με το 60% των συνολικών δαπανών κατασκευής.

Αντίθετα, οι επενδύσεις σε μηχανήματα και εξοπλισμό, που είναι απαραίτητες για την πρόοδο των επιχειρήσεων καθώς επηρεάζουν θετικά την αύξηση της παραγωγικότητας, είναι οι χαμηλότερες στην Ευρώπη. Σύμφωνα με την Eurostat, το 2022 οι δαπάνες σε μηχανήματα και εξοπλισμό στην Αλβανία ήταν 4,1% του ΑΕΠ, το δεύτερο χαμηλότερο στην Ευρώπη. Στη Σερβία, ο δείκτης αυτός είναι 8,9% του ΑΕΠ, στο Μαυροβούνιο 7,9%, στη Βοσνία και Ερζεγοβίνη 9,5% και στα Σκόπια 7,5%.

Η κατασκευή κατοικιών φτάνει τα 1,8 δισεκατομμύρια ευρώ

Παρά τη συρρικνούμενη τάση του πληθυσμού και την αργή ανάπτυξη του επίσημου εισοδήματος, ο τομέας της κατασκευής κατοικιών ακολουθεί την δραστηριότητα, κυρίως στην πρωτεύουσα. Το 2022, η έκταση των οικοδομικών αδειών έφτασε σε επίπεδο ρεκόρ την τελευταία δεκαετία.

Αν και η ζήτηση δεν φαίνεται ελπιδοφόρα, οι κατασκευαστικές εταιρείες δεν υποχωρούν. Σύμφωνα με στοιχεία του INSTAT, το 2022, η έκταση που χορηγήθηκε για οικοδομικές άδειες κατοικίας ήταν περίπου 1,8 εκατομμύρια τμ, το υψηλότερο επίπεδο που έχει καταγραφεί.

Άλλα στοιχεία του INSTAT, διαθέσιμα έως το 2021, δείχνουν ότι ο Ακαθάριστος Σχηματισμός Παγίου Κεφαλαίου για κατοικίες, που μετρά την επένδυση των κατοίκων σε κατοικίες, έφτασε τα 209 δισεκατομμύρια λεκ (περίπου 1,8 δισεκατομμύρια ευρώ)

Επενδύσεις σε μηχανήματα και εξοπλισμό

Παρόλο που η Αλβανία πρωταγωνιστεί στην κατασκευή κατοικιών, οι επενδύσεις σε μηχανήματα και εξοπλισμό, απαραίτητες για την ανάπτυξη των επιχειρήσεων και την αύξηση της παραγωγικότητας, παραμένουν οι χαμηλότερες στην Ευρώπη. Το 2022, οι δαπάνες σε αυτόν τον τομέα αντιστοιχούσαν μόλις στο 4,1% του ΑΕΠ, σε σύγκριση με 8,9% στη Σερβία, 7,9% στο Μαυροβούνιο, 9,5% στη Βοσνία και Ερζεγοβίνη και 7,5% στα Σκόπια.

Πιθανές αιτίες:

• Έλλειψη ρευστότητας: Η έλλειψη κεφαλαίου στις επιχειρήσεις δυσχεραίνει την επένδυση σε μηχανήματα και εξοπλισμό.
• Παλαιά τεχνολογία: Πολλές επιχειρήσεις χρησιμοποιούν παλαιά τεχνολογία, η οποία είναι λιγότερο παραγωγική και ανταγωνιστική.
• Ελλιπής χρηματοδότηση: Η πρόσβαση σε δάνεια και χρηματοδοτικά προγράμματα για την επένδυση σε μηχανήματα και εξοπλισμό είναι περιορισμένη.
• Έλλειψη εξειδικευμένου προσωπικού: Η έλλειψη τεχνικών και μηχανικών με τις απαραίτητες γνώσεις για τη λειτουργία σύγχρονων μηχανημάτων αποτελεί τροχοπέδη.