Οι παρατυπίες που διαπιστώθηκαν με τα κονδύλια της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) για τη γεωργία στην Αλβανία, που δόθηκαν από τα προγράμματα IPARD, ανέρχονται σε 33,5 εκατ. ευρώ, 2,5 φορές υψηλότερα από το ποσό των 13 εκατ. ευρώ που διαπιστώθηκε σε 6 χώρες των Βαλκανίων όπως η Τουρκία, τα Σκόπια, η Σερβία, το Μαυροβούνιο, η Βουλγαρία και η Ρουμανία.

Τα στοιχεία αναφέρθηκαν σε έγγραφο εργασίας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (ΕΚ), το οποίο παρέχει στατιστική αξιολόγηση των αναφερόμενων παρατυπιών για το έτος 2022, οι οποίες δεν συνιστούν δόλια δραστηριότητα.

Το συνολικό ποσό των παρατυπιών που διαπιστώθηκαν σε 7 βαλκανικές χώρες είναι περίπου 47 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων το 71% ανήκει στην Αλβανία και τα 13 εκατ. ευρώ ή το 29% σε άλλες 6 χώρες.

Το έγγραφο της ΕΚ δείχνει ότι από το 2021 έως το 2022, ο αριθμός των μη δόλιων παρατυπιών παρουσίασε αξιοσημείωτη αύξηση και ο κύριος ρόλος ανήκει στην Αλβανία.

Η Τουρκία και τα Σκόπια είχαν τον μεγαλύτερο αριθμό περιπτώσεων παρατυπιών, αλλά η μεγαλύτερη χρηματική αξία των καταχρήσεων ανήκει στην Αλβανία, τονίζουν ειδικοί της ΕΚ.

Για παράδειγμα, στην Τουρκία, εντοπίστηκαν 208 παράτυπες περιπτώσεις όπου χρησιμοποιήθηκαν κεφάλαια IPARD. Όμως η αξία των κεφαλαίων σε αυτές τις περιπτώσεις ήταν μικρή, κάτω από 10 χιλιάδες ευρώ, με αποτέλεσμα το ποσό που θεωρείται παράτυπο στην περίπτωση της Τουρκίας να μην ξεπερνά τα 7,9 εκατομμύρια ευρώ. Η Τουρκία είναι μια χώρα σε ενταξιακή διαδικασία με πληθυσμό 31 φορές μεγαλύτερο από την Αλβανία.

Εξαίρεση αποτελεί η Αλβανία, η οποία δεν έχει χρησιμοποιήσει ποσά για μεγάλα έργα σύμφωνα με τους κανόνες. Για παράδειγμα, στη χώρα εντοπίστηκαν 54 παρατυπίες, ύψους 33,5 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων το 98% μόλις το 2022.

Λόγω παρατυπιών και απατηλών σχημάτων, η ΕΕ έχει μπλοκάρει τα κονδύλια IPARD για την Αλβανία, δίνοντας βαρύ πλήγμα στον κλάδο, ο οποίος, μεταξύ άλλων, πάσχει από έλλειψη εσωτερικής χρηματοδότησης.

Σε όλη την περιοχή, τα κεφάλαια IPARD είδαν αυξημένες εκταμιεύσεις μετά την πανδημία. Η Αλβανία θα ωφεληθεί από το 2023 έως το 2027 περίπου 94 εκατομμύρια ευρώ.

Η Αλβανία και η Σερβία ήταν οι μεγαλύτεροι δικαιούχοι του προγράμματος IPARD, αλλά μια έρευνα από το Γραφείο Έρευνας για την Κανονικότητα της Διαδικασίας (OLAF) έχει μπλοκάρει τα κονδύλια για την Αλβανία επ' αόριστον.

Τα διαθέσιμα κεφάλαια πακέτου δεν επιτρέπουν επενδύσεις για την προστασία της γεωργίας από την κλιματική αλλαγή, ούτε μπορούν να τονώσουν την καινοτομία σε αυτόν τον τομέα για να αυξηθεί η απόδοση που σε πολλές καλλιέργειες είναι πολύ χαμηλότερη από ό,τι στην ΕΕ.