Περίπου 40 διεθνείς οργανισμοί απέστειλαν επιστολή στις αρχές του Ηνωμένου Βασιλείου, όπου ζητούν τη διαγραφή της Αλβανίας από τη λίστα των «ασφαλών χωρών», λόγω του μεγάλου αριθμού αιτούντων άσυλο.

Στην επίμαχη επιστολή παρατίθενται ορισμένα από τα προβλήματα που είναι προβληματικά στην Αλβανία, όπως η διαφθορά, η εμπορία ανθρώπων, οι συμμορίες ή οι διακρίσεις της LGBTQI κοινότητας, των Ρομά και των Αιγυπτίων.

«Θα θέλαμε να επιστήσουμε την προσοχή σας στην τροπολογία 128Α, που προτάθηκε από τη βαρόνη Λίστερ και τον Λόρδο Κάσμαν, και να ζητήσουμε την ανεκτίμητη υποστήριξή σας για την αντιμετώπιση ενός κρίσιμου ζητήματος στο πλαίσιο του τρέχοντος νόμου περί παράνομης μετανάστευσης. Αυτό το νομοσχέδιο, ως έχει, θα ταξινομήσει την Αλβανία σε έναν κατάλογο «ασφαλών χωρών» των οποίων οι πολίτες μπορούν να επιστραφούν γρήγορα στην πατρίδα τους, ανεξάρτητα από τα ατομικά αιτήματά τους για άσυλο ή τα ανθρώπινα δικαιώματα. Ο κατάλογος περιλαμβάνει κράτη μέλη του ΕΟΧ συν την Ελβετία.

Κατά τη γνώμη μας, η ένταξη της Αλβανίας σε έναν τέτοιο κατάλογο «ασφαλών χωρών» είναι λάθος απόφαση. Η Αλβανία δεν ανήκει στην ΕΕ (δεν έχει ενταχθεί) ούτε πληροί τις απαραίτητες προδιαγραφές για να χαρακτηριστεί ως «ασφαλής χώρα». Η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες εξέφρασε σωστά τις ανησυχίες της, δηλώνοντας: «Η Ύπατη Αρμοστεία ανησυχεί ότι ο κατάλογος περιλαμβάνει την Αλβανία, παρά τις κατευθυντήριες γραμμές που δημοσιεύθηκαν στο Ηνωμένο Βασίλειο και τις αποφάσεις του βρετανικού δικαστηρίου που αναγνωρίζουν ότι ορισμένες ομάδες Αλβανών πολιτών ενδέχεται να κινδυνεύουν να διωχθούν.» Ο προσδιορισμός μιας χώρας ως «ασφαλούς χώρας» απαιτεί επιβεβαίωση ότι «σε γενικές γραμμές δεν υπάρχει σοβαρός κίνδυνος δίωξης πολιτών αυτής της χώρας».

Δυστυχώς, η Αλβανία δεν πληροί αυτό το κριτήριο. Η χώρα αντιμετωπίζει σοβαρά ζητήματα όπως η διαφθορά, η εμπορία ανθρώπων, η βία που σχετίζεται με συμμορίες και οι διακρίσεις κατά διαφορετικών κοινοτήτων, συμπεριλαμβανομένων των κοινοτήτων LGBTQI, Ρομά και Αιγυπτίων. Η συνεχιζόμενη αποτυχία της κυβέρνησης να αντιμετωπίσει αποτελεσματικά αυτά τα ζητήματα είναι ανησυχητική. Το ποσοστό αποδοχής αιτημάτων ασύλου από Αλβανούς πολίτες στο Ηνωμένο Βασίλειο αποδεικνύει περαιτέρω αυτόν τον ισχυρισμό ότι η Αλβανία δεν πληροί το πρότυπο της «ασφαλούς χώρας». Το 2022, το Ηνωμένο Βασίλειο χορήγησε καθεστώς προστασίας σε περισσότερους από 650 Αλβανούς υπηκόους, συμπεριλαμβανομένων περισσότερων από 60 ασυνόδευτων παιδιών. Επιπλέον, το ίδιο έτος σημειώθηκε ποσοστό επιτυχίας 57% για προσφυγές Αλβανών στο πρωτοβάθμιο δικαστήριο για τα αιτήματά τους για άσυλο. Όσοι από εμάς παρέχουμε υπηρεσίες επαγγελματικής υποστήριξης σε Αλβανούς αιτούντες άσυλο και θύματα εμπορίας μαρτυρούμε από πρώτο χέρι τον φόβο και την ταλαιπωρία της αλβανικής κοινότητας αιτούντων άσυλο. Αυτά τα άτομα, τα οποία είναι εξαιρετικά ευάλωτα, συχνά παραμένουν μη αναγνωρισμένα ως τέτοια από την κοινωνία γενικότερα. Αυτό επιδεινώνεται μόνο από τις επικρατούσες αφηγήσεις εγκληματικότητας και κατάχρησης του συστήματος ασύλου που τροφοδοτούν ισχυρό ρατσισμό. Ο ισχυρισμός ότι η Αλβανία είναι ένα «ασφαλές κράτος» για τους πολίτες της είναι, σύμφωνα με την εμπειρία μας, θεμελιωδώς εσφαλμένος. Θα ήταν εσφαλμένη περιγραφή να επιμείνουμε ότι δεν υπάρχει κίνδυνος δίωξης για τους υπηκόους σε αυτή τη χώρα. Συμπεριλαμβάνοντας την Αλβανία στη λίστα της ρήτρας 57 μαζί με τα κράτη μέλη του ΕΟΧ (Ευρωπαϊκός Οικονομικός Χώρος) και την Ελβετία, κινδυνεύουμε να παραβιάσουμε ευθέως τις διεθνείς και εγχώριες νομικές μας υποχρεώσεις επιστρέφοντας αναγκαστικά άτομα για να αντιμετωπίσουν δίωξη», αναφέρεται στην επιστολή.