Είναι μεγάλη μου χαρά που βρίσκομαι πάλι, σήμερα, στα Τίρανα. Σε συναντώ εκ νέου μετά την επίσκεψή σου στην Αθήνα, νωρίτερα τον Δεκέμβρη, και, βεβαίως, μετά την επίσκεψη του Έλληνα Πρωθυπουργού στα Τίρανα πριν από λίγες μέρες. Η άφιξη μου σήμερα εδώ, στα Τίρανα, είναι το τελευταίο βήμα μετά τη συνάντηση μου με τον συνάδελφό μας Bujar Osmani στην Αθήνα και μετά το ταξίδι μου στο Βελιγράδι προχθές και στην Πρίστινα χθες. Αυτό δείχνει τη μεγάλη προτεραιότητα που δίνει η ελληνική κυβέρνηση, η κυβέρνηση Μητσοτάκη, στην γειτονιά της Ελλάδας, σε μία περιοχή τεράστιας σημασίας για εμάς. Και θέλω να είμαι σαφής, η σταθερότητα, η ευημερία, η ειρηνική συνύπαρξη, είναι για εμάς πρώτο ζητούμενο, καθώς και η ευρωπαϊκή προοπτική των Δυτικών Βαλκανίων. Είναι μια μεγάλη πρόκληση και πρέπει να την αντιμετωπίσουμε με επιτυχία.

Έχουμε μπροστά μας ένα πολύ συγκεκριμένο βήμα, πρέπει να πετύχουμε την αποκλιμάκωση της έντασης στο βόρειο Κόσοβο. Χρειάζεται όλοι να επιδείξουν πραγματισμό, εποικοδομητική στάση, να προβούν στις κινήσεις που πρέπει. Στις συναντήσεις που είχα και στην Πρίστινα, αλλά και στο Βελιγράδι, υπογραμμίστηκε η ανάγκη της συνέχισης του Διαλόγου Βελιγραδίου-Πρίστινας με στόχο να επιτευχθεί μια συνολική λύση.

Η σημερινή μας συνάντηση, βέβαια, εντάσσεται και στο πλαίσιο των συχνών και εποικοδομητικών μας επαφών. Σήμερα είχαμε την ευκαιρία να συζητήσουμε και για τις διμερείς μας σχέσεις. Συζητήσαμε στο πολιτικό επίπεδο για ένα πολύ σημαντικό ζήτημα, την επιτάχυνση του διαλόγου στη βάση της υφιστάμενης πολιτικής συμφωνίας επί της αρχής που πετύχαμε εδώ, στα Τίρανα, πριν από δύο χρόνια, ώστε να καταλήξουμε σε έναν συμβιβασμό που θα μας επιτρέψει να καταθέσουμε συνυποσχετικό στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης για το θέμα της οριοθέτησης της ΑΟΖ και της υφαλοκρηπίδας.

Νομίζω ότι η επίλυση αυτού του ζητήματος, η επίλυση του εμπολέμου, και οι δύο άλλες συμφωνίες, οι συμφωνίες για την αποφυγή των συνοριακών επεισοδίων και για τη συντήρηση των μεθοριακών πυραμίδων, θα στείλει ένα μήνυμα προς τη διεθνή κοινότητα, ότι το Διεθνές Δίκαιο και το Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας αποτελούν τη βάση για την επίλυση όλων των διακρατικών διαφορών. Αλλά, επίσης, νομίζω, όντας μια σημαντική προσέγγιση, θα ανοίξει ένα νέο, μεγάλο κεφάλαιο στις άριστες, αμοιβαίες, κοινές μας σχέσεις.

Και θα ήθελα να πω ότι αυτό το μήνυμα είναι ιδιαίτερα επίκαιρο. Γιατί, δυστυχώς, έχουν κάνει την εμφάνισή τους τάσεις αναθεωρητισμού και περιφρόνησης του Διεθνούς Δικαίου σε διάφορα σημεία του πλανήτη, έστω κι αν βρισκόμαστε στον 21ο αιώνα. Και το πιο εμφανές είναι η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία.

Κατά τη συνάντησή μας συζητήσαμε, επίσης, για τον ρόλο που διαδραματίζει η Ελληνική Εθνική Μειονότητα εδώ στην Αλβανία, καθώς και η Αλβανική κοινότητα στην Ελλάδα. Είναι γέφυρες μεταξύ των δύο λαών μας. Και η πεποίθησή μου είναι ότι οι αυτές οι γέφυρες αποτελούν πολύτιμο συνδετικό κρίκο μεταξύ των δύο χωρών μας. Άλλωστε, η επίσκεψη του Πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη αύριο θα συμβάλει προς την κατεύθυνση αυτή.

Πέραν αυτών, και οι δύο επισημάναμε την ανάγκη εμβάθυνσης της συνεργασίας μας στο εμπόριο, στις επενδύσεις.

Συζητήσαμε για τη συνεργασία των χωρών μας και στον τομέα της προστασίας του περιβάλλοντος, ειδικά για την περίπτωση του ποταμού Βιόσα, του Αώου, όπως τον λέμε εμείς. Έχουμε ήδη συμφωνήσει, νομίζω, επί της αρχής, σε ένα πρόγραμμα προστασίας. Θα το ανακοινώσουν αργότερα, μέσα στο 2023, οι δύο Πρωθυπουργοί μας. Νομίζω είναι κάτι πολύ σημαντικό και είναι ένα πολύ χαρακτηριστικό παράδειγμα, το οποίο μπορεί να δημιουργήσει και μια περιβαλλοντική συνείδηση, ιδίως στις νέες γενιές.

Συζητήσαμε, όπως είναι φυσικό, για την ενέργεια. Μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, το πρόβλημα είναι πολύ μεγάλο. Αλλά η συνεργασία μεταξύ της Αλβανίας και της Ελλάδας στον τομέα της ηλεκτρικής ενέργειας αποτελεί ένα εξαιρετικό παράδειγμα σχέσεων καλής γειτονίας.

Και, βέβαια, συμφωνήσαμε ότι υπάρχει εύφορο έδαφος για περισσότερες ελληνικές επενδύσεις στην Αλβανία.

Θα ήθελα, με την ευκαιρία, να σε ευχαριστήσω ξανά για το πολύ καλό επίπεδο συνεργασίας που έχουμε στον τομέα των υποψηφιοτήτων στα Ηνωμένα Έθνη.

Θα μου επιτρέψεις, αγαπητή Olta, να αναφερθώ στο σημείο αυτό στην ευρωπαϊκή προοπτική της Αλβανίας. Θα ήθελα να επαναλάβω ότι η Ελλάδα ανέκαθεν υπήρξε ένθερμος υποστηρικτής αυτής της προοπτικής. Υποστηρίζει, άλλωστε, σθεναρά, το είπα και προηγουμένως, την ενταξιακή προοπτική όλων των Δυτικών Βαλκανίων. Στο πλαίσιο, βεβαίως, μιας δίκαιης αιρεσιμότητας, αυστηρής αλλά δίκαιης.

Αυτό το μήνυμα μετέφερα στο Βελιγράδι, αυτό το μήνυμα μετέφερα στην Πρίστινα, αυτό το μήνυμα μετέφερα και στον συνάδελφό μας, τον Υπουργό Εξωτερικών της Βόρειας Μακεδονίας. Και θα ήθελα να επαναβεβαιώσω, από εδώ, από τα Τίρανα, την απόλυτη ετοιμότητα της χώρας μου να παράσχει κάθε ενταξιακή αρωγή στην Αλβανία σε κάθε τομέα που εσείς κρίνετε ότι σας είναι χρήσιμη.

Γιατί πιστεύουμε ότι αυτός ο δρόμος στην πραγματικότητα είναι μονόδρομος και αποκτά τεράστια σημασία στη σημερινή συγκυρία, κατά την οποία έχουν κάνει την εμφάνισή τους αναθεωρητικές δυνάμεις που επιθυμούν να επιστρέψουμε σε άλλους καιρούς, σε άλλες εποχές, σε άλλες αντιλήψεις. Και προσπαθούν οι αναθεωρητικές αυτές δυνάμεις να προσεγγίσουν τα Δυτικά Βαλκάνια με απώτερο στόχο, φοβάμαι, όχι τη συνεργασία, αλλά τη δημιουργία ζωνών επιρροής που δεν συνάδουν ούτε με το ευρωπαϊκό acquis, ούτε με την ευρωπαϊκή προοπτική, ούτε με τις ευρωπαϊκές αξίες.

Σε αυτό θεωρούμε ότι εμείς μπορούμε να βοηθήσουμε. Εννοώ στην αντιμετώπισή του. Γιατί το ευρωπαϊκό οικοδόμημα έχει εξασφαλίσει πρόοδο, σταθερότητα, ευημερία και συνεργασία στο μεγαλύτερο τμήμα της Ευρώπης για πολλές δεκαετίες. Με στέρεες βάσεις, νέες αρχές, το Διεθνές Δίκαιο και σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Για αυτό, λοιπόν, επαναλαμβάνω για τρίτη φορά ότι η ευρωπαϊκή προοπτική της Αλβανίας και των Δυτικών Βαλκανίων είναι μονόδρομος.

Αγαπητή κυρία Υπουργέ,
Αργότερα θα έχω την τιμή να παρακαθήσω σε γεύμα που θα μου παραθέσει ο Πρωθυπουργός Edi Rama. Ευχαριστώ για αυτή την ευγενική του χειρονομία. Είναι δείγμα των στενών μας σχέσεων.

Αργότερα θα επισκεφθώ το Αρσάκειο Ελληνοαλβανικό Κολέγιο, καθώς και το σχολείο «Πρωταγωνιστές» εδώ, στα Τίρανα. Θεωρώ ότι η λειτουργία των σχολείων αυτών αποτελεί ακόμη μία έκφανση των στενών δεσμών των δύο χωρών μας και στον τομέα της εκπαίδευσης.

Αγαπητή Olta,
Ευχαριστώ για άλλη μία φορά για τη θερμή σας φιλοξενία. Είναι χαρά μου να είμαι στα Τίρανα, προσβλέπω στην επόμενη συνάντησή μας σύντομα. Ελπίζω ότι θα έχω την ευκαιρία να σε φιλοξενήσω στην Αθήνα.

Ευχαριστώ πολύ.