Η αλβανική κυβέρνηση προώθησε μια παλιά ιδέα του Έντι Ράμα να πουλήσει το αλβανικό διαβατήριο σε ξένους και πλούσιους πολίτες που θέλουν να επενδύσουν στην Αλβανία, παρά τις επανειλημμένες επικρίσεις από την Ευρωπαϊκή Ένωση ότι αυτό το σχέδιο έρχεται σε αντίθεση με τις αξίες της Ένωσης.

Η Αλβανία είναι η τρίτη βαλκανική χώρα μετά το Μαυροβούνιο και τη Βόρεια Μακεδονία που ετοιμάζεται να εφαρμόσει διαβατήρια μέσω επενδύσεων – αλλά η εφαρμογή αυτών των προγραμμάτων σε άλλες χώρες έδειξε ότι οι προκλήσεις ασφαλείας είναι μεγάλες.

Ο Fabian Zhilla, ειδικός της Παγκόσμιας Πρωτοβουλίας κατά του Διεθνικού Οργανωμένου Εγκλήματος, είπε στο BIRN ότι ο κίνδυνος από άτομα που εμπλέκονται στο οργανωμένο έγκλημα ή την τρομοκρατία είναι επίσης υπαρκτός για την Αλβανία.

"Αυτό το έργο έχει πολλά προβλήματα", είπε ο Zhilla, ενώ τόνισε την έλλειψη ικανοτήτων για επαλήθευση και φέρνει την Αλβανία σε δύσκολη θέση σε σχέση με την ΕΕ στη διαδικασία ένταξης.

"Πόσο ικανά είναι τα θεσμικά μας όργανα να φιλτράρουν τα ενδεχόμενα που δεν θέλουμε να έρθουν εδώ;" - ρωτά ο Zhilla. Σύμφωνα με τον ίδιο, οι αλβανικές υπηρεσίες δεν μπορούν να επαληθεύσουν τις περιουσίες των Αλβανών εγκληματιών, αμφισβητώντας την ικανότητα επαλήθευσης διεθνών εγκληματιών.

Σύμφωνα με τον ίδιο, η πώληση διαβατηρίων μπορεί να καταστήσει την Αλβανία στόχο χωρών για τις οποίες δεν υπάρχουν καν βασικές πληροφορίες, όπως η Αφρική.

Οι ειδικοί βλέπουν επίσης ελάχιστα οφέλη πίσω από αυτό το καθεστώς σε σχέση με το κόστος που μπορεί να προκαλέσει στη διαδικασία ένταξης στην ΕΕ.

Ο Arben Malaj, λέκτορας στο Πανεπιστήμιο των Τιράνων και πρώην υπουργός Οικονομικών είπε ότι δεν πιστεύει ότι αυτό το πρόγραμμα θα εισαγάγει μεγάλα κεφάλαια με αντίκτυπο στην οικονομία.

Ο Malaj απαρίθμησε επίσης μερικούς από τους κινδύνους που εγκυμονεί το κυβερνητικό έργο.

"Οι πιθανοί κίνδυνοι έχουν να κάνουν πρώτα με την εθνική ασφάλεια και μετά με το ξέπλυμα χρήματος", είπε ο Malaj, φέρνοντας την προσοχή στην περίπτωση Ινδών επιχειρηματιών που έλαβαν αλβανική υπηκοότητα ενώ καταδικάστηκαν στη χώρα τους για ξέπλυμα χρήματος.

Τον Φεβρουάριο του 2018, ο Νιτίν και ο Τσετανκουμάρ Σαντεράσα έλαβαν την αλβανική υπηκοότητα από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, παρόλο που καταζητούνται από την Ινδία για οικονομικά εγκλήματα.

«Αυτά τα διαβατήρια είναι χρυσά μόνο για τους δικαιούχους τους, αλλά στον αντίκτυπό τους στην οικονομία, ειδικά σε τομείς προτεραιότητας, το όφελος μειώνεται», πρόσθεσε ο Μαλάι.

Σύμφωνα με τον Malaj, η εφαρμογή του προγράμματος πώλησης υπηκοότητας θα έθετε την Αλβανία σε δύσκολη θέση έναντι της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

«Οι κρίσιμες θέσεις της ΕΕ πρέπει να γίνουν σεβαστές», είπε ο Μαλάι, ενώ τόνισε ότι η χώρα πρέπει να είναι προσεκτική ώστε οι πρωτοβουλίες να μην έρχονται σε αντίθεση με την ευρωπαϊκή νομοθεσία.