Η Βουδαπέστη και η Μπρατισλάβα είναι δυσαρεστημένες με την πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την απαγόρευση του μαύρου χρυσού, παρά το γεγονός ότι τους έχει δοθεί επιπλέον χρόνος για τη σταδιακή κατάργηση του ρωσικού πετρελαίου, ενώ η Σόφια και η Πράγα ζητούν τώρα ειδική μεταχείριση.

Σύμφωνα με την πρόταση της Κομισιόν που προβλέπει «πλήρη απαγόρευση όλων των ρωσικών πετρελαίων» και των προϊόντων διύλισης πετρελαίου εντός των επόμενων έξι μηνών, η Ουγγαρία και η Σλοβακία θα μπορούν να συνεχίσουν να αγοράζουν από τη Μόσχα μέχρι το τέλος του 2023 βάσει των υφιστάμενων συμβάσεων.

Ευρωπαίος διπλωμάτης είπε στην EURACTIV υπό τον όρο ανωνυμίας ότι για την Ευρώπη, η μεγάλη δοκιμασία είναι τώρα, δεδομένου ότι αγγίζει τον πυρήνα των κυρώσεων κατά της Μόσχας.

«Πολιτικά, η Ευρώπη δεν έχει την πολυτέλεια να μην υιοθετήσει το έκτο πακέτο», είπε ο διπλωμάτης, προσθέτοντας ωστόσο ότι η εξίσωση δεν θα είναι εύκολο να λυθεί.

Σε συνέντευξή του στο EURACTIV στα τέλη Φεβρουαρίου, ο Ρώσος πρεσβευτής στην ΕΕ, Βλαντιμίρ Τσίζοφ, είπε ότι η ενέργεια είναι ένας τομέας όπου το επίπεδο αλληλεξάρτησης μεταξύ Ρωσίας και ΕΕ είναι υψηλό.

«Κατανοούμε ότι οι όποιες αποφάσεις λαμβάνονται σε αυτόν τον τομέα λαμβάνονται ομόφωνα, γεγονός που δείχνει ότι υπάρχει κάποιος βαθμός πειθαρχίας. Το αν αυτό αντικατοπτρίζει όλες τις εθελοντικές θέσεις οποιασδήποτε μεμονωμένης χώρας, αυτό μένει να το δούμε».

Ο Ούγγρος υπουργός Εξωτερικών Πίτερ Σιγιάρτο έσπευσε να ταχθεί κατά του σχεδίου, διότι αυτό θα «κατέστρεφε πλήρως» τα θεμέλια του ενεργειακού εφοδιασμού της Ουγγαρίας.

«Δεν είναι ζήτημα έλλειψης πολιτικής βούλησης, δεν είναι ζήτημα πρόθεσης, δεν είναι ζήτημα χρονικού διαστήματος, είναι πολύ απλά μια φυσική, γεωγραφική και υλικοτεχνική πραγματικότητα», είπε ο Ούγγρος ΥΠΕΞ σύμφωνα με το Telex.

Προκειμένου η Ουγγαρία να υποστηρίξει τα μέτρα, το πετρέλαιο που μεταφέρεται μέσω αγωγών (και όχι μέσω δεξαμενόπλοιων) θα πρέπει να εξαιρεθεί από το εμπάργκο, δήλωσε μεταξύ άλλων ο Ούγγρος υπουργός Εξωτερικών.

Η Μπρατισλάβα, από την πλευρά της, θα υποστήριζε ένα εμπάργκο στο ρωσικό πετρέλαιο, δήλωσε ο υπουργός Οικονομίας Ρίτσαρντ Σούλικ, σημειώνοντας, ωστόσο, ότι θα χρειαζόταν μεγαλύτερη μεταβατική περίοδος τριών ετών, αντί για ένα έτος – μέχρι το τέλος του 2023 – που πρότεινε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή.

Ο Σούλικ υποστηρίζει ότι η Σλοβακία, όπως και η Ουγγαρία και η Τσεχία, βρίσκεται σε ιδιαίτερη θέση. Ως περίκλειστη χώρα, δεν μπορεί να εισάγει πετρέλαιο με θαλάσσια δεξαμενόπλοια και εξαρτάται από τους αγωγούς, πρόσθεσε. Για παράδειγμα, ο κύριος αγωγός – ο Druzhba – μεταφέρει ρωσικό πετρέλαιο.

Ωστόσο, ο Σούλικ αναφέρει και άλλα ζητήματα. Η Σλοβακία θα μπορούσε να εισάγει πετρέλαιο από το νότο μέσω του πετρελαιαγωγού Adria, ωστόσο η χωρητικότητά του παραμένει περιορισμένη. Οι δεξαμενές πετρελαίου της Σλοβακίας βρίσκονται στην ανατολική Σλοβακία και δεν μπορούν να γεμίσουν με πετρέλαιο από την Adria, επειδή οι σλοβακικοί αγωγοί δεν είναι τεχνικά κατασκευασμένοι για αντίστροφη ροή.

Ο όμιλος MOL, ο ουγγρικός γίγαντας ορυκτών καυσίμων που διαχειρίζεται όλα τα διυλιστήρια πετρελαίου και στις δύο χώρες και χρησιμοποιεί ρωσικό πετρέλαιο, δήλωσε προηγουμένως ότι θα χρειαστούν σημαντικές επενδύσεις και χρόνος για τη μετάβαση. Η EURACTIV ζήτησε σχόλια από τον Όμιλο MOL, αλλά δεν έλαβε απάντηση πριν από τη δημοσίευση αυτού του άρθρου.

Η Τσεχική Δημοκρατία, από την πλευρά της, είναι έτοιμη να υποστηρίξει την προτεινόμενη απαγόρευση των εισαγωγών ρωσικού πετρελαίου μόνο εάν λάβει επίσης αναβολή δύο έως τριών ετών έως ότου αυξηθεί η χωρητικότητα των πετρελαιαγωγών.

«Υποστηρίζουμε τις αυστηρότερες δυνατές κυρώσεις κατά της Ρωσίας. Τίποτα δεν έχει αλλάξει στη στάση μας. Ωστόσο, από την αρχή κρατάμε τη θέση ότι οι κυρώσεις δεν πρέπει να βλάπτουν τους Τσέχους πολίτες περισσότερο από ό,τι τη Ρωσία», δήλωσε ο πρωθυπουργός της Τσεχίας Πετρ Φιάλα.

Η Βουλγαρία, ωστόσο, επιθυμεί να εξαιρεθεί εντελώς από το πετρελαϊκό εμπάργκο της ΕΕ κατά της Ρωσίας.

«Η Βουλγαρία μπορεί να συνεχίσει χωρίς ρωσικό πετρέλαιο, αλλά αυτό θα αυξήσει σημαντικά το κόστος των καυσίμων. Από αυτή την άποψη, εάν η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προβλέπει εξαιρέσεις, θα θέλαμε να επωφεληθούμε από αυτές τις εξαιρέσεις, καθώς αυτό είναι προς το συμφέρον των Βούλγαρων καταναλωτών, των βουλγαρικών αερομεταφορέων και του βουλγαρικού λαού στο σύνολό του», δήλωσε ο αναπληρωτής πρωθυπουργός και υπουργός Οικονομικών Ασέν Βασίλεφ.

«Εάν υπάρχει μια σταθερή ευρωπαϊκή θέση «σταματάμε τα πάντα για όλους» – είναι ένα πράγμα. Αλλά αν υπάρχουν εξαιρέσεις, θα χρησιμοποιήσουμε το δικαίωμά μας να χρησιμοποιήσουμε την ίδια εξαίρεση», δήλωσε ο Βασίλεφ στην εβδομαδιαία εφημερίδα «Capital».

Στη Βουλγαρία, η ρωσική εταιρεία Lukoil κατέχει το μεγαλύτερο διυλιστήριο πετρελαίου στα Βαλκάνια.

Ακόμη και αν η Βουλγαρία καταφέρει να αντισταθμίσει πλήρως την προμήθεια πετρελαιοειδών από άλλες πηγές, η βουλγαρική κυβέρνηση θα αντιμετωπίσει σοβαρή κοινωνική δυσαρέσκεια στο Μπουργκάς, αν το διυλιστήριο σταματήσει να λειτουργεί.

Εν τω μεταξύ, ο εκπρόσωπος του κράτους στο διυλιστήριο, Κράσιμιρ Παρβάνοφ, προειδοποίησε ότι το διυλιστήριο της Lukoil Neftochim θα μπορούσε να κλείσει εάν η ΕΕ επιβάλει πλήρες εμπάργκο στις εισαγωγές ρωσικού πετρελαίου και πετρελαιοειδών. Ο Παρβάνοφ δήλωσε στον βουλγαρικό ειδησεογραφικό ιστότοπο Mediapool ότι το διυλιστήριο χρησιμοποιεί περίπου 50% και 60% ρωσικό πετρέλαιο Ουράλς, αλλά δεν μπορεί να λειτουργεί μόνο με αραβικό πετρέλαιο, χρειάζεται επίσης ποσότητες ρωσικού πετρελαίου.

Το Μπουργκάς είναι ο μεγαλύτερος εργοδότης στην περιοχή και η Lukoil Bulgaria είναι η δεύτερη μεγαλύτερη εταιρεία στη βουλγαρική οικονομία με ετήσιο κύκλο εργασιών 1,6 – 3 δισ. ευρώ.

Δυσαρεστημένες επίσης Ελλάδα και Κύπρος

Αν και δεν παρουσιάστηκε από την επικεφαλής της Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν κατά την ομιλία της στο Ευρωκοινοβούλιο, η EURACTIV έμαθε ότι η πρόταση για την απαγόρευση σε όλες τις ναυτιλιακές εταιρείες που ανήκουν στην ΕΕ ή έχουν ευρωπαϊκά συμφέροντα να μεταφέρουν ρωσικό πετρέλαιο στην Ευρώπη ή αλλού στον κόσμο εξακολουθεί να βρίσκεται στο τραπέζι.

Πηγή της ΕΕ δήλωσε στη EURACTIV ότι η πρόταση αυτή έχει ως στόχο να μειώσει την πιθανότητα μιας συμφωνίας για φθηνό πετρέλαιο που μεταφέρεται από τη Ρωσία στην Κίνα για να αντισταθμίσει την απαγόρευση της ΕΕ λαμβάνοντας υπόψη ότι οι ναυτιλιακές εταιρείες της ΕΕ το μεταφέρουν.

Η ίδια πηγή πρόσθεσε ότι η Αθήνα και η Λευκωσία αντέδρασαν έντονα στην πρόταση αυτή, καθώς αποτελεί σοβαρό πλήγμα για τις ναυτιλιακές τους βιομηχανίες.