Στο περιθώριο της κλιμακούμενης ουκρανικής κρίσης που αρχίζει να εξαπλώνεται στις δυτικές ακτές της Μαύρης Θάλασσας, δύο άλλες εστίες έντασης στη ΝΑ Ευρώπη αναζωπυρώνονται, θυμίζοντάς μας ότι πίσω από τα βόρεια σύνορά μας η σταθερότητα εξακολουθεί να παραμένει επικίνδυνα εύθραυστη.

Στο Κόσοβο τα βίαια επεισόδια μεταξύ Σέρβων του βορρά και Αλβανών πυκνώνουν επιφέροντας αναταράξεις στις σχέσεις Πρίστινας και Βελιγραδίου που εξοπλίζονται επικίνδυνα, ενώ σε τροχιά πολιτικής αποσταθεροποίησης εισέρχεται και η Βόρεια Μακεδονία.

Αφορμή τούτη τη φορά για εσωτερική αναταραχή αποτελεί η νέα τροποποίηση του συντάγματος της χώρας ώστε τα Σκόπια να αναγνωρίσουν επίσημα, κατ' απαίτηση της Σόφιας, βουλγαρική μειονότητα στην επικράτεια.

Η Βουλγαρία πέτυχε να καταστήσει την αναγνώριση βουλγαρικής μειονότητας στη Βόρεια Μακεδονία, προϋπόθεση για την ένταξη της χώρας στην Ε.Ε., κάνοντας χρήση μάλιστα του δικαιώματος βέτο στις ενταξιακές διαδικασίες.

Οι βουλγαρικές αξιώσεις έχουν προκαλέσει μεγάλη αναστάτωση στο σλαβικό στοιχείο εντός της Βόρειας Μακεδονίας, που αισθάνεται αλυτρωτικές εις βάρος της χώρας βλέψεις και επιδιώξεις του βουλγαρικού εθνικισμού.

Η σλαβομακεδονική καχυποψία απορρέει από το ιστορικό αφήγημα της Σόφιας, ότι οι σλαβικοί πληθυσμοί στη Βόρεια Μακεδονία δεν αποτελούν ξεχωριστό έθνος αλλά κομμάτι του βουλγαρικού έθνους.

Με άλλα λόγια είναι η θεωρία (ανάλογη με τη ρωσική στην Ουκρανία) «ένα έθνος δύο κράτη», η οποία σε ενδεχόμενο γύρισμα του τροχού της ιστορίας θα μπορεί να εγείρει βουλγαρικές αξιώσεις και διεκδικήσεις επί των παραστρατημένων «αδελφών». Και ακριβώς αυτό είναι που φοβούνται στα Σκόπια. Με βάση τις επίσημες απογραφές του πληθυσμού στη Βόρεια Μακεδονία, μόνο ένα ποσοστό γύρω στο 2% δήλωσαν βουλγαρικής συνείδησης, όμως η Σόφια επιμένει ότι ο πραγματικός αριθμός ανέρχεται σε εκατοντάδες χιλιάδες.

Υπολογίζεται μάλιστα ότι έχει εκδώσει περισσότερα από 150.000 διαβατήρια σε υπηκόους της Βόρειας Μακεδονίας, όμως η αλήθεια είναι ότι στη μεγάλη πλειοψηφία τους οι άνθρωποι τα παίρνουν για να μπορούν να ταξιδεύουν ελεύθερα στην Ε.Ε.

Η κυβέρνηση υπό την πίεση του βουλγαρικού βέτο υιοθέτησε πρόσφατα την πρόταση της επιτροπής εμπειρογνωμόνων για τις συνταγματικές τροποποιήσεις, την οποία αναμένεται να φέρει στη Βουλή το φθινόπωρο.

Για να αλλάξει ωστόσο το σύνταγμα θα χρειαστεί πλειοψηφία δύο τρίτων στο Κοινοβούλιο, την οποία ο κυβερνητικός σχηματισμός δεν διαθέτει και ούτε με βάση τις εκτιμήσεις των αναλυτών θα μπορέσει να εξασφαλίσει. Η αντιπολίτευση μάλιστα δηλώνει ότι όχι μόνο δεν θα υπερψηφίσει αλλά θα οργανώσει και λαϊκές κινητοποιήσεις. Ευρωπαίοι και Αμερικανοί πιέζουν για modus operandi, όμως το φθινόπωρο προβλέπεται δύσκολο στην κοιλάδα του Βαρδάρη και στα νότια Βαλκάνια.

Σταύρος Τζίμας - kathimerini.gr