Ο μεγάλος εθνικός μάς ευεργέτης Ευαγγέλης Ζάππας γεννήθηκε στο Λάμποβο της Βορείου Ηπείρου το 1800 και ήταν γιος του εμπόρου Βασιλείου Ζάππα και της Σωτήρας Ζάππα. Σε ηλικία 13 ετών και αφού έλαβε τη βασική του μόρφωση στο Τεπελένι, μεταβαίνει στα Ιωάννινα και κατετάγη στη σωματοφυλακή του Αλή Πασά, στην οποία υπηρέτησε μέχρι την ηλικία των 20 ετών.
Έμεινε στη φρουρά του τότε αφέντη της Ηπείρου ακόμη κι αφού άρχισε η επίθεση κατά του Αλή από τα σουλτανικά στρατεύματα. Μόλις έμαθε πως οι Σουλιώτες υπό τον Μάρκο Μπότσαρη πολεμούσαν τις σουλτανικές δυνάμεις στο πλευρό του Αλή, ενώθηκε μαζί τους και αναδείχθηκε πρωτοπαλίκαρο του Μπότσαρη.
Αγωνίστηκε υπερασπιζόμενος το Σούλι και μετά την συνθηκολόγηση στις 28 Ιούλη του 1822 καταφεύγει στο Μεσολόγγι. Αφού πέθανε ο Μάρκος Μπότσαρης, συνέχισε να υπηρετεί υπό τον Μάρκο Μπότσαρη, τον Νικόλαο Ζέρβα, τον Λάμπρο Βέικο, τον Νάκο Πανουργιά και τον Γιάννη Γκούρα.
Κατά το 1824 έλαβε το βαθμό του ταξίαρχου και ορίζεται διοικητής στα βλαχοχώρια της Αιτωλοακαρνανίας. Ανταμείφθηκε για τις υπηρεσίες του στην Επανάσταση, με τον Κυβερνήτη Ιωάννη Καποδίστρια να του παραχωρεί εθνικές γαίες. Ωστόσο εκείνος τα αποποιήθηκε και τα κτήματα και τον στρατιωτικό βαθμό και μετέβη στη Βέροια επιδιδόμενος στο εμπόριο και τη γεωργία. Καθώς δεν μπόρεσε εκεί να συμβιώσει με τους Τούρκους, το 1831 μεταβαίνει στο Βουκουρέστι, όπου άσκησε αρχικά το επάγγελμα του πρακτικού ιατρού, από τις γνώσεις που κατέκτησε στην Επανάσταση από τον συμπατριώτη του Πάνο Παναγιώτου.
Έτσι έκανε πολλές γνωριμίες, άρχισε μισθώνει κτήματα σε μονές, προχωρώντας με ευφυία στην δημιουργία της αμύθητης περιουσίας του. Σημαντικός του συνεργάτης υπήρξε ο επίσης εθνικός ευεργέτης και ξάδερφός του Κωνσταντίνος Ζάππας.
Το 1837 νοίκιασε μεγάλη έκταση γης στο Μπροστένι και σιγά – σιγά η περιουσία των δύο να εκτοξευθεί, ώσπου μέχρι το 1850 αγγίζει το απόγειο της επιχειρηματικής του δράσης και άρχισε να προσφέρει μεγάλα χρηματικά ποσά σε φιλανθρωπικούς και εθνικούς σκοπούς.
Κατά το 1859 στέλνει επιστολή στον βασιλιά της Ελλάδος Όθωνα, προσφέροντας 400 μετοχές της ατμοπλοϊκής εταιρείας του, για να στηρίξει την ελληνική βιομηχανία.
Εκτός αυτού, υπέβαλε σχέδιο κτιρίου που θα στέγαζε τα «Ολύμπια», όπως σκόπευε να ονομάσει τη διοργάνωση. Ακόμη είχε πρόθεση να κατασκευάσει στάδιο για την αναβίωση των Ολυμπιακών Αγώνων, το οποίο και υλοποιήθηκε στις 19 Αυγούστου του 1858, με τα πρώτα «Ολύμπια» να γίνονται στις 15 Νοεμβρίου του 1859 στην σημερινή Πλατεία Κοτζιά των Αθηνών. Ωστόσο ο Ευαγγέλης Ζάππας δεν επισκέφθηκε ποτέ την Αθήνα.
Κατά το 1863 υπέστη ξαφνική διανοητική διαταραχή, με τον ξάδερφό του Κωνσταντίνο Ζάππας να αναζητά κάποια θεραπεία, ωστόσο δεν τα κατάφερε.
Ο Ευαγγέλης Ζάππας «φεύγει» από τη ζωή στις 19 Ιουνίου του 1865, σε ηλικία 65 ετών. Τάφηκε στον Ιερό Ναό Ευαγγελισμού της Θεοτόκου στο κτήμα του στο Μπροστένι της σημερινής νότιας Ρουμανίας, τότε Μολδοβλαχίας.
Μέσω της διαθήκης του αφήνει όλη του την περιουσία στην Επιτροπή των Ολυμπίων, με τον ξάδερφό του Κωνσταντίνο Ζάππα, να κτίζει το «Ζάππειον» Μέγαρο και να αποθέτει την κεφαλή σε αυτό, ενώ το σώμα του αποτεθεί στο σχολείο του Λαμπόβου.
Το θέμα της περιουσίας του Ζάππα έλαβε μεγάλες διαστάσει, με τη Ρουμανία, αλλά και συγγενείς του Ευαγγέλη να διεκδικούν πολλά. Ωστόσο με τη Συνθήκη του Βουκουρεστίου οι διπλωματικές σχέσεις Ελλάδας – Ρουμανίας αποκαταστάθηκαν.
Σχόλια