Στις 21 Μαρτίου 1821, η ιστορία γράφτηκε στα Καλάβρυτα, σηματοδοτώντας την έναρξη της Ελληνικής Επανάστασης. 600 Έλληνες ορκίστηκαν κάτω από τον πλάτανο της Αγίας Λαύρας, λέγοντας: «Τούρκος μη μείνει στο Μοριά, μηδέ στον κόσμον όλο»
Ο άθλος του 1821 και η σύγχρονη κακοδαιμονία μας
Μετά από συγκέντρωση και ύψωση της σημαίας της επανάστασης από τον Επίσκοπο Γερμανό, η φλόγα της ελευθερίας άναψε. Ο πίνακας του Βρυζάκη αιωνιόποίησε τη στιγμή, με τον Γερμανό να ευλογεί την εξέγερση.Στις 25 Μαρτίου, τα Καλάβρυτα έζησαν την πολυπόθητη απελευθέρωση. Οπλαρχηγοί, όπως ο Χαραλάμπης, ο Φωτήλας και ο Θεοχαρόπουλος, πολιορκούσαν το φρούριο, ενώ οι Τούρκοι οχυρώθηκαν σε πύργους, περιμένοντας μάταια βοήθεια.
Τέσσερις ημέρες αργότερα, η πόλη άνηκε στους Έλληνες. Η νίκη σηματοδότησε την απαρχή του αγώνα για την ανεξαρτησία. Ο ήχος της μάχης αντηχούσε, ενώ το σύνθημα "Ελευθερία ή Θάνατος" έσκιζε τον αέρα.
Ο ιστορικός Νικόλαος Παπαδόπουλος περιγράφει την απελευθέρωση: «Ήταν σούρουπο όταν φτάνουν στα Καλάβρυτα περί τους 200 πολεμιστές κι αρχίζει το μακελειό. Γενικεύτηκε η μάχη, κατελήφθησαν οι πύργοι των Τούρκων αξιωματούχων κι έχουμε την πρώτη νικηφόρο μάχη και την πρώτη πόλη, αυτή των Καλαβρύτων, στην οποία αποδόθηκε η ελευθερία».
Πριν από την επανάσταση, η πόλη αριθμούσε 40.000 κατοίκους, ούσα η μεγαλύτερη του Μοριά. Σήμερα, τα Καλάβρυτα τιμούν με περηφάνια την κληρονομιά τους ως η γενέτειρα της Ελληνικής Επανάστασης.
Πώς η Ελληνική Επανάσταση ενέπνευσε τους Φιλέλληνες σε όλο τον κόσμο