Χθες 10 Απριλίου συμπληρώθηκαν 196 χρόνια από την υπέρτατη και ηρωική θυσία των Μεσολογγιτών (Κυριακή των Βαΐων, 10 Απριλίου 1826), η επική και ανεπανάληπτη Έξοδος των «Ελεύθερων Πολιορκημένων» (3η και τελευταία πολιορκία του Μεσολογγίου), από τις υψηλότερες και ενδοξότερες πράξεις της παγκόσμιας Ιστορίας.

Ο εθνικός μας ποιητής Διονύσιος Σολωμός γράφει τη μεγάλη επικολυρική σύνθεση «Οι Ελεύθεροι Πολιορκημένοι» (" Άκρα του τάφου σιωπή στον κάμπο βασιλεύει/Λαλεί πουλί, παίρνει σπυρί, κι η μάνα το ζηλεύει./ Τα μάτια η πείνα εμαύρισε στα μάτια η μάνα μνέει/ Στέκει ο Σουλιώτης ο καλός παράμερα και κλαίει: "Έρμο τουφέκι σκοτεινό, τι σ' έχω γω στο χέρι; Οπού συ μου 'γινες βαρύ κι ο Αγαρηνός το ξέρει "), από τα κορυφαία έργα του ποιητή και της νεοελληνικής μας ποίησης, με διαστάσεις οικουμενικές και βαθιά φιλοσοφικό χαρακτήρα. Ο ποιητής, στη διάρκεια της πολιορκίας (υπό τον Κουταχή και τον Ιμπραήμ Πασά), βρίσκεται στην πατρίδα του τη Ζάκυνθο, ακριβώς απέναντι στα δρώμενα, στα οποία συμμετέχει ολόψυχα.

Η υπόθεση του έργου αναφέρεται στις 15τελευταίες ημέρες από τη μάχη στο νησάκι της Κλείσοβας, όπου μεγαλούργησε ο Κίτσος Τζαβέλλας, ώς την Έξοδο (υπό τους Νότη Μπότσαρη, Δημήτριο Μακρή και Κίτσο Τζαβέλα), μέσα σε μιαν ατμόσφαιρα υψηλού ηρωισμού.

Η άφιξη του Λόρδου Βύρωνα στο Μεσολόγγι (4/1/1824), με αποθεωτική υποδοχή, είχε αναπτερώσει το ηθικό των πολιορκουμένων γιατί ο μεγάλος αυτός φιλέλληνας κατέβαλε φιλότιμες προσπάθειες για την ηθική και υλική ενίσχυση των Μεσολογγιτών, οι οποίοι τον ανακήρυξαν επίτιμο πολίτη.

Την ολέθρια νύκτα της Εξόδου σκοτώθηκαν πολλοί επιφανείς Έλληνες και ξένοι. Οι σοροί τους μεταφέρθηκαν και τάφηκαν στον "Κήπο των Ηρώων", στο Μεσολόγγι, όπου βρίσκονται οι τάφοι σημαντικών Ελλήνων και Φιλελλήνων.