Σημαντική πτώση σημείωσε πέρσι το δανειακό χαρτοφυλάκιο των δημοσίων επιχειρήσεων στην Αλβανία. Σύμφωνα με στοιχεία της Τράπεζας της Αλβανίας, στο τέλος Νοεμβρίου 2023, το δάνειο ήταν ύψους 17,7 δισ. λεκ ή 170,6 εκατ. ευρώ, μειωμένο κατά 25,5% σε σύγκριση με την αντίστοιχη περίοδο του προηγούμενου έτους. Ο κύριος παράγοντας που έχει συρρικνώσει τον δανεισμό σε αυτό το τμήμα της αγοράς φαίνεται ότι ήταν η θετική χρονιά για τον τομέα της ενέργειας και η χαμηλότερη ανάγκη για εισαγωγές ηλεκτρικής ενέργειας.

Σύμφωνα με στοιχεία του INSTAT, για τον 9ο μήνα του 2023, οι εισαγωγές ηλεκτρικής ενέργειας μειώθηκαν κατά 50% σε σύγκριση με την αντίστοιχη περίοδο του προηγούμενου έτους. Εν τω μεταξύ, η παραγωγή ενέργειας στη χώρα αυξήθηκε κατά 32% για την ίδια περίοδο, βελτιώνοντας σημαντικά την κατάσταση των λογαριασμών των εταιρειών του κλάδου.

Ο ενεργειακός τομέας έχει κυρίαρχο βάρος στο δανειακό χαρτοφυλάκιο που αντλούν οι επιχειρήσεις του δημόσιου τομέα. Στα τέλη Νοεμβρίου, τα δάνεια προς εταιρείες του ενεργειακού κλάδου αντιπροσώπευαν πάνω από το 90% του συνολικού δανεισμού των δημοσίων επιχειρήσεων. Η αξία του δανείου μειώθηκε στα 16 δισ. λεκ, σημειώνοντας πτώση 24,5% σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του προηγούμενου έτους.

Ως επί το πλείστον, η πίστωση των εταιρειών του ενεργειακού τομέα καλύπτεται από κρατικές εγγυήσεις της αλβανικής κυβέρνησης. Με βάση τα στοιχεία του Υπουργείου Οικονομικών και Οικονομίας, η αξία του εγγυημένου δανείου για την Αλβανική Ενεργειακή Εταιρεία, τον Διαχειριστή Διανομής Ηλεκτρικής Ενέργειας και τον Προμηθευτή Καθολικής Εξαγοράς στα τέλη Σεπτεμβρίου 2023 ήταν περίπου 12,1 δισ. λεκ.

Ένας άλλος παράγοντας που είχε παράλληλη αρνητική επίδραση ήταν η επίδραση της συναλλαγματικής ισοτιμίας. Η ανατίμηση του λεκ έχει συρρικνώσει και την αξία του χαρτοφυλακίου δανείων σε ξένο νόμισμα των δημοσίων επιχειρήσεων.

Εκτός από τις εταιρείες του ενεργειακού κλάδου, το υπόλοιπο δανειακό χαρτοφυλάκιο των κρατικών εταιρειών ανήκει κυρίως σε συγκεκριμένες εταιρείες ύδρευσης και αποχέτευσης της χώρας. Το δανειακό χαρτοφυλάκιο σε αυτόν τον τομέα στο τέλος Νοεμβρίου ανερχόταν σε 1,3 δισ. λεκ, μειωμένο κατά 7,7% σε σύγκριση με την αντίστοιχη περίοδο του προηγούμενου έτους.

Ο δανεισμός προς την οικονομία γενικά πέρυσι διατήρησε θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης, αλλά λόγω της επίδρασης της συναλλαγματικής ισοτιμίας, η ανάπτυξη του δανειακού χαρτοφυλακίου ήταν χαμηλή, με περίπου 0,3% στο τέλος Νοεμβρίου. Χωρίς την επίδραση της ενίσχυσης του λεκ, η πιστωτική επέκταση θα παραμείνει σε σχετικά υψηλά επίπεδα. Το πιστωτικό πλεόνασμα επηρεάζεται περισσότερο από την επίδραση της συναλλαγματικής ισοτιμίας, καθώς το χαρτοφυλάκιο ξένων νομισμάτων αντιπροσωπεύει σχεδόν το ήμισυ του συνόλου.